ورود به كانال
104 هزار واحدي:
موتور بورس روشن شد
بازار سرمايه طي روزهاي گذشته ركوردشكني جديدي را به خود اختصاص داد تا جايي كه روز گذشته از كانال ١٠4 هزار واحدي نيز عبور كرد. اين ركوردشكني سبب شد تا شاخص كل افزايشي بيش از ٣٣ درصد را تجربه كند. اما پرسشي كه مطرح ميشود، اين است كه آيا رشد بالاي بورس نشان از رشد اقتصادي است؟ آيا شركتهاي توليدي كشور در حال رشد هستند؟ و آيا بهبود فضاي كسب و كار و رونق اشتغال صورت گرفته است؟ يا ميتواند دلايل ديگري داشته باشد كه طعم خوش اوليه آن را در كام بازيگرانش تلخ كند؟ اين پرسش و دهها دست از اين نوع، اين روزها ذهن بسياري از فعالين بازار را به خود مشغول كرده است و به دنبال يافتن پاسخي براي آن هستند. افزايش شاخص بورس در حالي رخ داده كه در هفتهها و ماههاي گذشته، دو بازار مهم كشور يعني ارز و سكه به علت نااطمينانيهاي موجود نسبت به آينده، بيثباتيهاي قيمتي بالايي را تجربه كردهاند. حال سوال اين است كه آيا اين بيثباتيها ميتواند افزايش قيمت شاخصها در بورس را توضيح دهد و اگر جواب بله است، از طريق چه مكانيسمهايي تاثيرگذاشته است؟افزايش قيمت شاخصها ميتواند دلايل مختلفي داشته باشد اما در شرايط كنوني اقتصاد كشور سه عامل؛ آربيتراژ بين بازارها، رشد تسهيلات پرداختي و افزايش تورم نقش تعيينكنندهاي داشتهاند.
آربيتراژ بين بازارها
به زبان ساده، به كسب سود از طريق اختلاف قيمت در دو بازار مختلف آربيتراژ ميگويند. اين اختلاف ميتواند از لحاظ زماني باشد مثل بازار نقد و آتي و هم از نظر مكاني مثل تفاوت نرخ در دو بازار در مكانهاي جغرافيايي متفاوت. طي روزهاي گذشته بازارهاي ارز و سكه و البته مسكن و خودرو، بازدهي بالايي را براي بازيگران خود رقم زدهاند. اما به عقيده كارشناسان اقتصادي، بازار سرمايه از اين قافله عقب مانده بود. در نتيجه به دليل اينكه متوسط بازدهي بازارها ميل به برابري دارد، با انتقال منابع از ديگر بازارها به بازار سرمايه، شاهد افزايش تقاضا و در نتيجه رشد شاخصها هستيم. عامل ديگر بهبود سودآوري شركتهاي بورسي ميتواند رشد تسهيلاتي باشد كه دولت به بنگاهها پرداخت كرده است. بهطوري كه تسهيلات پرداختي بانكها طي فروردين سال 1397 به بخشهاي اقتصادي مبلغ 25 هزار و 700 ميليارد تومان بوده كه در مقايسه با دوره مشابه سال قبل مبلغ 3.3 هزار ميليارد تومان يعني معادل 14.9 درصد افزايش داشته است. در نتيجه كاهش محدوديت نقدينگي بنگاه و پيگيري فرآيندهاي توليدي ميتواند بخشي از افزايش قيمتها را نشان دهد.
رشد تورمي
آمارهاي اعلامي نشان از روند صعودي افزايش قيمتها در اقتصاد است. درهمينراستا رشد شاخص قيمتها در بورس ميتواند به دليل افزايش بيرويه قيمت سهام برخي شركتها بوده باشد. طي هفتههاي گذشته، بيثباتي در بازار ارز موجب بالا رفتن قيمت محصولات برخي شركتهاي صادراتي شده است. شركتهاي صادراتي به دليل افزايش قيمت ارز، در معاملات خود به ازاي هر دلار فروش محصول، ريال بيشتري دريافت خواهند كرد در نتيجه درآمد ريالي بالاتري خواهند داشت. در اين شرايط سهام اين شركتها براي بسياري از افراد كه به دنبال كسب سود بالاتر هستند، جذاب خواهد بود. با توجه به اينكه حجم بالايي از شركتهاي بورسي صادرات محور هستند، به دليل افزايش تقاضا براي سهم اين شركتها، رشد شاخص قيمتها را شاهد بودهايم. كارشناسان اقتصادي قيمت برخي سهامها را حبابي ميدانند و خريد در قيمتهاي بهوجودآمده را براي معاملهگران خرد بازار خطرناك ارزيابي ميكنند. لذا عمده دليل رشد شاخص قيمتها ناشي از رشد تورم است نه بهبود فضاي كسب و كار؛ اين دقيقا مغاير با كاركرد اصلي بازار سرمايه است چرا كه بازار سرمايه به عنوان ضربهگير تورم اقتصاد و موتور محرك رشد اقتصادي شناخته ميشود.