مسافر مسكو

گروه ديپلماسي| علي‌اكبر ولايتي، مشاور امور بين‌الملل مقام معظم رهبري امروز چهارشنبه در راس هياتي عاليرتبه از مقام‌هاي وزارت خارجه راهي مسكو، پايتخت روسيه خواهد شد. او حامل دو پيام از سوي رهبر معظم انقلاب و حسن روحاني رييس‌جمهور براي پوتين، رييس‌جمهور روسيه است. بهرام قاسمي، سخنگوي وزارت خارجه در خصوص اين سفر گفته است: پس از خطاي راهبردي رييس‌جمهور امريكا و خروج اين كشور از برجام، جمهوري اسلامي ايران تصميم گرفت با اعزام تعدادي از فرستادگان ويژه كه حامل پيام مقامات عاليرتبه جمهوري اسلامي ايران هستند ديدگاه‌ها و مواضع كشورمان را در قبال اين رفتار خودخواهانه و خلاف موازين بين‌المللي امريكا براي ساير كشورها تشريح كند. وي سفر ولايتي را نيز در همين رابطه عنوان كرد و افزود: قرار است آقاي ولايتي سفرهايي به مسكو و پكن داشته باشند كه سفر وي به مسكو در روز چهارشنبه در راس هياتي متشكل از مقامات وزارت خارجه انجام مي‌شود.

درحالي كه چهره‌هاي ديگري چون كمال خرازي رييس شوراي راهبردي روابط خارجي نيز در دو هفته گذشته در قالب برنامه ايران براي اعزام تعدادي از فرستادگان ويژه به كشورهاي مختلف به چند كشور اروپايي سفر كرده و روز گذشته نيز در آلمان بود، سفر علي‌اكبر ولايتي از چندمنظر اهميت بيشتري يافته است. روسيه يكي از اعضاي باقيمانده در گفت‌وگوهاي هسته‌اي ايران با قدرت‌هاي جهاني است كه از دو ماه قبل تركيب جديد 1+4 را به خود گرفته است. با خروج امريكا از توافق هسته‌اي با ايران و همزمان نزديك شدن زمان بازگشت تحريم‌هاي هسته‌اي ايران، مسكو عزم جدي‌تري را براي حفظ ايران در توافق از خود نشان داده و سرگئي لاوروف 48 ساعت پيش از سفر ولايتي به مسكو اعلام كرده بود كه سه كشور اروپايي و ايران در جريان كميسيون مشترك برجام در سطح وزرا كه جمعه گذشته در وين برگزار شد توافق كردند دلار را از مراوده‌هاي تجاري خود حذف كنند. روسيه در 10 روز اخير به صراحت اعلام كرده مسكو هر كاري كه بتواند براي جبران خسارت‌هاي اقتصادي ناشي از خروج امريكا از برجام انجام خواهد داد. از سوي ديگر روسيه از سوي رژيم اسراييل براي مهار نفوذ ايران در سوريه تحت فشار قرار گرفته و همزمان با سفر ولايتي به مسكو، بنيامين نتانياهو نيز امروز چهارشنبه براي ديدار با ولاديمير پوتين، رييس‌جمهور روسيه در مسكو خواهد بود. « بي‌بي» در دو سال گذشته بيش از 10 بار با مقام‌هاي روسي ديدار دوجانبه داشته كه عمده‌ترين محور اين ديدارها، درخواست از مسكو براي بيرون راندن نيروهاي ايراني و حزب‌الله از جنوب سوريه و مرزهاي مشترك با سرزمين‌هاي اشغالي بوده است. بي‌بي پيش از سفر به مسكو نيز اعلام كرد كه در ديدار با مقام‌هاي روسي به آنها تاكيد خواهد كرد كه اسراييل حضور دايمي نظامي ايران يا نيروهاي حامي آن را نه در جنوب سوريه و نه در هيچ نقطه ديگري از سوريه تحمل نخواهد كرد. اين موضع‌گيري‌هاي تكراري بي‌بي درباره حضور ايران در سوريه در حالي صورت مي‌گيرد كه چند روز قبل نماينده ويژه مسكو در امور سوريه اعلام كرده بود كه هيچ جدول زمان‌بندي مشخصي براي عقب‌نشيني نيروهاي خارجي اعم از روسي و ايراني و حزب‌الله لبنان از سوريه وجود ندارد. به نظر مي‌رسد كه يكي از اصلي‌ترين محورهاي گفت‌وگوي ولايتي با پوتين نيز همين مساله حضور نيروهاي ايراني در سوريه و فشارهاي تل‌آويو بر مسكو براي بيرون راندن ايران از اين كشور باشد. بسياري از تحليلگران معتقدند كه روسيه حداقل در يك سال گذشته با تغيير شرايط ميداني جنگ در سوريه به نفع بشار اسد، نقش بسيار مهمي در جلوگيري از رويارويي نظامي ميان نيروهاي ايراني و اسراييلي در سوريه داشته است. سفر ولايتي به مسكو 4 روز پس از حمله نظامي اسراييل به پايگاه T4 در سوريه كه گفته مي‌شود نيروهاي مورد حمايت ايران در آن مستقر هستند، صورت مي‌گيرد. از سوي ديگر مشاور رهبري در امور بين‌الملل در حالي راهي روسيه شده كه كمتر از يك هفته تا ديدار تاريخي ولاديمير پوتين، رييس‌جمهور روسيه با دونالد ترامپ، همتاي امريكايي‌اش در هلسينكي فنلاند زمان باقي مانده است. اين ديدار نخستين ديدار رسمي دو جانبه ميان دو رييس‌جمهور از زمان روي كار آمدن ترامپ در كاخ سفيد است. با توجه به عزم ترامپ براي تشديد فشارهاي اقتصادي و سياسي بر ايران و عزم پوتين براي مهار اين فشارها، پرونده هسته‌اي ايران، فرجام توافق هسته‌اي و همچنين فعاليت‌هاي منطقه‌اي ايران از جمله پرونده‌هايي خواهد بود كه روي ميز رايزني دو وزير در هلسينكي قرار خواهد گرفت.