اين تك‌پازل آبي‌رنگ
ريحانه ظهيري
در جامعه امروز ما در كنار تمام تفاوت‌هاي آشكار و پنهاني كه افراد به آن دچار هستند نوعي از تفاوت به صورت چشمگيري خود را نمايان كرده است. شما در زندگي روزمره خود در كوچه و خيابان، در صف‌هاي خريد، مدرسه و بين اعضاي خانواده يا همكاران خود ممكن است با افرادي رو به رو شده باشيد كه همانند شما ظاهري عادي داشته باشند اما تحمل در صف ايستادن‌هاي طولاني، ازدحام جمعيت، صداهاي بلند يا نور را نداشته باشند. پس قرار گرفتن در موقعيت‌هاي اين‌چنيني باعث به وجود آمدن واكنش‌هايي از طرف آنان خواهد شد كه ممكن است تعجب شما را برانگيزد. اين افراد همچنين در تعاملات و توانايي‌هاي اجتماعي دچار نقص هستند. رفتارها، علايق و فعاليت‌هاي تكراري‌اي دارند. همين‌طور در ارتباطات كلامي و غيركلامي دچار ضعف‌هايي هستند.
به اين افراد كه داراي مشخصات مذكور هستند «اتيستيك» و به اختلالي كه به آن دچار هستند اتيسم گفته مي‌شود. «اتيسم» طيف وسيعي از اختلالات رشدي است. اصطلاح طيف بيانگر تفاوت‌هاي گسترده و چالش‌هاي متفاوتي است كه هر فرد «اتيستيك» به نوعي آن را تجربه مي‌كند. افراد داراي «اتيسم» از خيلي جهات داراي شباهت‌ها و در عين حال تفاوت‌هاي بسياري هستند. مادران و البته پدران بسياري در همين ايران خودمان از زماني كه متوجه اين اختلال در كودك خود شده‌اند تصميم گرفته‌اند تا جامعه و نزديكان خود را هرچه بيشتر از قبل با اين اختلال آشنا كنند. اما متاسفانه جامعه ايده‌آل‌گراي ما كه همه‌چيز را بي‌عيب و نقص و به بهترين شكل مي‌خواهد بارها و بارها با نادرست‌ترين برخوردها فرد را از جامعه رانده و خانواده را متهم به تربيت نادرست فرزندشان كرده است. طي روزهايي كه مراحل تحقيقاتي مستند خود را انجام مي‌دادم پاي صحبت‌هاي خانواده‌ها و مادران بسياري نشستم. زماني كه از خانم سين پرسيدم اگر بخواهيد از نگراني‌هاي‌تان بگوييد به چه نكاتي اشاره مي‌كنيد؟ بدون هيچ تاملي در پاسخم گفت: «جدا از قضاوت‌هاي مردم درباره نحوه تربيت فرزندم استرس اصلي اي كه خوﺩ من ﺩﺍرﻡ ﺯماني هستش كه دخترم نور مي‌بيند و فرار مي‌كند و توجهي به اطرافش ندارد.
ﻭقتي ﺍحساس ترﺱ مي‌كند نمي‌شود كنترلش كرد. قدرتش زياد مي‌شود. حتي نمي‌توانم دستش را بگيرم. براي همين ترجيح مي‌دهم براي بار اول وقتي جايي قرار است برويم خودم محيط را بررسي كنم.»
ما همه رفتارهايي را ياد مي‌گيريم كه در شرايط سخت كمك‌مان مي‌كند. ممكن است روي‌مان را برگردانيم. ناخن‌هاي‌مان را بجويم يا وول بخوريم. افراد اتيستيك هم حركاتي را انجام مي‌دهند كه در شرايط سخت آنها را آرام مي‌كند. اين رفتارها ممكن است غيرعادي به نظر بيايد اما باعث آرامش آنها مي‌شود. وقتي اين رفتارها از افراد اتيستيك سر‌مي‌زند يعني در شرايطي به سر مي‌برند كه به آنها سخت مي‌گذرد. حتما تاكنون بارها با خود انديشيده‌ايد وقتي ناراحت يا مضطرب هستيد چه مي‌كنيد؟ چطور خود را آرام مي‌كنيد؟ ممكن است شما احتياج به توجه نزديكان‌تان داشته باشيد. پس بهتر است همانطور كه ما دوست نداريم در شرايط سختي كه در آن قرار داريم كسي به ما بي‌اعتنايي كند ما هم اين شرايط را با بي‌اعتنايي، عصباني شدن و تمسخر براي‌شان سخت‌تر نكنيم. بياييد يك بار هم كه شده با خودمان بينديشيم كه اگر روزي كودك ما اتيستيك باشد ما چه انتظاري از جامعه داريم؟ لطفا بدانيد اين بچه‌ها خطر ندارند! درست همانند ما كه توقع داريم جامعه با ما مهربان باشد آنها هم توقع دارند ما با آنها درست برخورد كنيم. اگر با ما درست برخورد نشود و بي‌احترامي ببينيم چه مي‌كنيم؟ در بعضي مواقع شايد خودخوري كنيم در بعضي مواقع هم ممكن است واكنش تندي نشان دهيم تا از شخصيت‌مان دفاع كرده باشيم اما اين واكنش‌ها در افراد داراي اتيسم با به‌هم‌‌ريختگي بالا همراه است كه ممكن است به آنها القاب نادرستي داده شود. لطفا كمي، فقط كمي مدادي كه براي خط كشي داده‌ايم دست ذهن‌مان را كنار بگذاريم شايد اتفاقي براي حال‌مان بيفتد!