برپايي موزه‌هاي محلي
پرهام جانفشان
روز جهاني بزرگداشت موزه‌ها هر سال همزمان با 18 مه برابر با 28 ارديبهشت با يادآوري قطعنامه شماره پنج دوازدهمين مجمع عمومي كميته بين‌المللي موزه‌ها (ICOM) كه در 28 مه 1977 ميلادي در مسكو منتشر شد، مورد توجه قرار مي‌گيرد و امسال در شرايطي در آستانه چنين روزي قرار گرفته‌ايم كه يكي از معتبر‌ترين موزه‌هاي جهان يعني موزه لوور بخشي از آثار خود را با همكاري سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري در موزه ملي به معرض نمايش گذاشته، اتفاقي كه با توجه به استقبال مردمي مي‌تواند نقطه مناسبي براي برقراري تعاملات ميان طرف‌هاي ايراني و خارجي و رونق بيشتر موزه‌هاي كشور است. از ديگر سو در آستانه روز موزه‌ها، توجه به ظرفيت كم‌نظير بناهاي تاريخي در تعميق و گسترش فرهنگ موزه و موزه‌داري، نكته‌اي است كه بيش از پيش بايد مورد بحث و تبادل نظر قرار گيرد. امروزه در بسياري از بناهاي تاريخي احيا‌شده شاهد روند فزاينده شكل‌گيري موزه‌هاي محلي و بومي هستيم كه بخش‌هاي درخشاني از تاريخ و هويت سرزميني ما را به تصوير مي‌كشد. در واقع پيوند ميان بناهاي تاريخي به عنوان يك كالبد قديمي با مجموعه‌اي از آثار ارزشمند برجاي مانده از گذشته ضرورتي انكارناپذير است كه مي‌تواند همراستايي گيرايي را براي گردشگران داخلي و خارجي ايجاد كنند و با تكرارجذابيت اثر در قاب پرمخاطب اين ثروت‌هاي ميان نسلي، جريان زندگي كه عامل اصلي دوام و حفاظت از بناهاي تاريخي است را جاري سازد. در همين راستا افزايش تعامل بدنه فرهنگي جوامع محلي و در نگاه كلان‌تر مجموعه‌داران و ...
موزه‌داران با بهره‌برداران بناهاي تاريخي براي شكل‌گيري موزه‌هاي بومي مي‌توانند يك راهبرد ميان‌مدت و دراز‌مدت براي توسعه شكل‌گيري موزه‌ها در بناهاي تاريخي باشد. اين راهبرد در شرايط كنوني كشور مي‌تواند به مدد صنعت گردشگري و در نتيجه اشتغال‌آفريني، پويايي فرهنگ و اقتصاد و توسعه انسان‌محور آيد و مولفه‌هاي اجتماعي و فرهنگي ارزشمندي را حفظ نموده و به ديگران بشناساند.
در عرصه احياي ابنيه تاريخي، موزه‌ها مي‌توانند يك شاخصه براي افزايش وجوه كاركردي بناهاي مزبور باشند. شاخصه‌اي كه از يك‌سو شأن بسياري از بناهاي تاريخي را حفظ مي‌كند و به اصالت بنا خدشه وارد نمي‌كند و از سوي ديگر گردشگران را بيش از پيش با داشته‌هاي فرهنگي مردمان جاي جاي ايران زمين آشنا مي‌كند.
از همين رو صندوق احيا كه بنابر آنچه قانونگذار مقرر كرده، وظيفه تعيين كاربري براي بناهاي تاريخي داراي تعريف مشخص را دارد با استقبال از چنين رويكردهايي و گسترش تعاملات ياد شده، آمادگي بسترسازي در اين عرصه را داراست و در برخي از بناهاي تاريخي همچون خانه مستوفي شوشتر اين مهم را پياده كرده است.
اميد آن مي‌رود در قالب تحقق هرچه بيشتر اين پيوند اثربخش ميان موزه‌ها و ابنيه تاريخي، ميراث برجاي مانده از نياكان‌مان در مقابل قطار پر‌‌سرعت تحولات نوپاي برآمده از تعاريف نادرست و تك بعدي از توسعه حفظ شود و فرهنگ غني مردم سرزمين كهن ايران بيش از پيش در عرصه پهناور گيتي بدرخشد.