كيم و ترامپ براي خلع سلاح هسته‌اي كره شمالي مذاكره مي‌كنند
تاريخ‌سازي براي دوربين‌هاي تلويزيوني
شهاب شهسواري
دونالد ترامپ، رييس‌جمهور امريكا ساعاتي بعد از ورود به سنگاپور براي ديدار تاريخي با كيم جونگ اون، رهبر كره شمالي، در توييتر خود از «هيجان در فضا»ي سنگاپور خبر داد. ترامپ، اولين رهبر امريكايي است كه طي 65 سال گذشته با يكي از سه رهبر كره شمالي ديدار و گفت‌وگوي رو در رو برگزار مي‌كند. واشنگتن و پيونگ‌يانگ پيش از آغاز اين ديدار، در اظهارنظرهاي جداگانه آمادگي خود را براي «خلع سلاح كامل هسته‌اي شبه جزيره كره» اعلام كرده‌اند، هر چند جزييات چنين اقدامي از جمله زمان لازم براي عملي شدن اين هدف و گام‌هايي كه دو طرف بايد براي اجرايي شدن آن بردارند، قرار است طي مذاكرات كيم و ترامپ مشخص شود. روز دوشنبه، 24 ساعت بعد از ورود رهبران كره شمالي و امريكا به سنگاپور، مايك پومپئو، وزير خارجه امريكا در گفت‌وگو با خبرنگاران تاكيد كرد كه رييس‌جمهور كشورش آمادگي كامل براي گفت‌وگو با رهبر كره شمالي را دارد و آماده است در برابر خلع سلاح كامل هسته‌اي كره شمالي، همه تضمين‌هاي امنيتي لازم را، «حتي فراتر از توافق سال 2005 كه امريكا تعهد داده‌بود با سلاح اتمي يا متعارف به كره شمالي حمله نكند» به اين كشور بدهد. هنوز مشخص نيست ترامپ قصد دارد در ازاي خلع سلاح هسته‌اي چه پيشنهادي به كره شمالي بدهد و معلوم نيست رهبر كره شمالي خواهان چه مشوق‌هايي از دولت امريكا است. نخست‌وزير سنگاپور طي دو روز گذشته از هر دو رهبر در ديدارهاي جداگانه پذيرايي كرده است، ترامپ كه سه روز ديگر 72 ساله مي‌شود هم در سنگاپور با يك كيك تولد غافلگير شد تا در آستانه ديداري كه طي هفته‌هاي گذشته براي انجام آن مشتاق بود، روحيه بهتري داشته‌باشد. رسانه‌هاي جهان آماده مي‌شدند تا ديدار تاريخي رهبران كره شمالي و امريكا را، بعد از 65 سال خصومت پوشش دهند. ديداري كه به نوشته روزنامه گاردين، با وجود تبليغات فراوان و پوشش عظيم آن، احتمالا به يك بيانيه مشترك كوتاه ختم خواهد شد كه آرمان مبهم «خلع سلاح كامل هسته‌اي شبه‌جزيره كره» در آن مورد تاكيد قرار مي‌گيرد، اما همزمان طي دو ماه گذشته همه رسانه‌ها را به خود مشغول كرده است و با پوشش گسترده رسانه‌اي در سراسر جهان مواجه خواهد شد. دونالد ترامپ، ادعا كرده است مي‌تواند توافقي براي صلح با كره شمالي به دست بياورد كه 11 رييس‌جمهور قبل از او در رسيدن به آن ناموفق بودند و بايد دست‌كم 25 سال پيش به دست مي‌آمد. حال بايد ديد نتيجه اين ديدار پر سر و صدا و جنجالي كه دو هفته پيش با نامه ترامپ به كيم جونگ اون تا آستانه لغو شدن هم رفت، در برابر دوربين‌هاي رسانه‌هايي كه با اشتياق منتظر مخابره موفقيت وعده‌هاي پرزرق و برق ترامپ هستند، به كجا مي‌رسد. ساعاتي پيش از برگزاري ديدار كيم و ترامپ، كاخ سفيد در بيانيه‌اي اعلام كرد كه «دستور كار ديدار رهبران دو كشور خيلي سريع‌تر از آنچه پيش‌بيني مي‌شد پيش مي‌رود». در اين بيانيه همچنين اعلام شده است كه پيش‌بيني براي تمديد گفت‌وگوهاي كيم و ترامپ براي روز دوم انجام نشده است. مايك پومپئو، وزير خارجه پيش از اين ديدار گفته‌بود كه تغييري در خواست امريكا از پيونگ‌يانگ ايجاد نشده و امريكا خواهان «خلع سلاح هسته‌اي كامل، قابل راستي‌آزمايي و بازگشت‌ناپذير كره‌شمالي» است.
يازده رييس‌جمهور ناموفق
جمهوري دموكراتيك خلق كره و ايالات متحده امريكا نزديك به 7 دهه است كه عملا با يكديگر در جنگ هستند، هر چند از سال 1953 با امضاي توافق ترك مخاصمه موقت، عملا جنگ گرم ميان قدرت‌هاي شرق و غرب در شبه‌جزيره پايان يافت، اما هيچگاه پيمان صلح نهايي ميان طرفين امضا نشد. اين امريكايي‌ها بودند كه اولين‌بار در دوران آيزنهاور، اقدام به نقض شرايط ترك مخاصمه كردند و بر خلاف مواد اين معاهده، كه از طرف‌هاي درگيرخواسته بود هيچ سلاح جديدي در شبه جزيره كره مستقر نكنند، سلاح‌هاي هسته‌اي خود را در شبه جزيره كره مستقر كردند. در دهه 1960 خصومت‌ها ميان كره شمالي و امريكا به‌شدت افزايش يافت، چندين درگيري نظامي ميان دو طرف رخ داد. كره شمالي چندين بار از ايالات متحده دعوت كرده است تا در مذاكراتي براي صلح ميان دو طرف مشاركت كنند. به گزارش الجزيره تاكنون 11 رييس‌جمهور در ايالات متحده، از حل و فصل مساله كره شمالي بازمانده‌اند. زماني كه سال 1974 كيم ايل سونگ، رهبر وقت كره شمالي درخواست مذاكره براي پيمان صلح دايمي را مطرح كرد، ريچارد نيكسون، رييس‌جمهور وقت و پس از او جانشينش جرالد فورد، واكنشي به اين درخواست نشان ندادند. كيم ايل سونگ، بار ديگر درخواستش را در دوران رياست‌جمهوري جيمي كارتر مطرح كرد، اما او نيز تمايلي به مذاكرات صلح نشان نداد. با اين حال كارتر كه بعدها در دوران بازنشستگي‌اش از سياست، با رهبر كره شمالي ديدار كرد، تصميم گرفت تا از تعداد نيروهاي نظامي امريكا در كره جنوبي بكاهد، تصميمي كه با مخالفت پنتاگون عملي نشد و رييس‌جمهور بعدي، رونالد ريگان، در تصميمي كاملا متفاوت حتي به تعداد نيروهاي امريكا افزود و از هرگونه مذاكره با كره شمالي خودداري كرد. جورج بوش پدر همزماني كه به قدرت رسيد، نسبت به مذاكره با كره شمالي بي‌ميل بود، اما سلاح‌هاي هسته‌اي امريكا را از شبه جزيره كره خارج كرد. دوران رياست‌جمهوري بيل كلينتون را شايد بتوان پررونق‌ترين دوران ديپلماسي ميان پيونگ‌يانگ و واشنگتن دانست، دوراني كه زماني كه مقام‌هاي دو كشور توانستند در سال 1994 بر يك چارچوب مشترك توافق كنند و سال 2000، يك سال پيش از پايان دوران رياست‌جمهوري كلينتون، يك بيانيه مشترك امضا كردند. اما رشته‌هاي دولت كلينتون در دولت بعدي پنبه شد و جورج دبليو بوش، تصميم گرفت در سخنراني مشهور «محور شرارت»، كره شمالي را بعد از يك دهه مذاكره، بخشي از محور شرارت معرفي كند. پيامد اين اتفاق كناره‌گيري پيونگ‌يانگ از مذاكرات شش جانبه و بيرون رفتن اين كشور از پيمان عدم اشاعه هسته‌اي (NPT) بود. اولين آزمايش سلاح هسته‌اي پيونگ‌يانگ سه سال بعد اتفاق افتاد و تا سال 2017 ادامه پيدا كرد، زماني كه رهبر جوان اين كشور، كيم جونگ اون اعلام كرد كشورش به فناوري ساخت بمب هيدروژني و نصب آن روي موشك‌هاي بالستيك قاره‌پيما دست پيدا كرده است. اما حالا شرايط تغيير كرده است. كره شمالي ماه گذشته اعلام كرد كه «اگر امنيت اين كشور تضمين شود و تهديد نظامي عليه آن بر طرف شود، ديگر نيازي به سلاح‌هاي اتمي نخواهد داشت. دونالد ترامپ تاكيد كرده است كه امريكا همه تضمين‌هاي لازم در مورد امنيت كره شمالي و حفظ نظام اين كشور را به كيم جونگ اون خواهد داد. ترامپ قبل از رسيدن به سنگاپور هشدار داده‌بود كه ديدار امروزش با كيم جونگ اون، «يك فرصت منحصر به فرد و غيرقابل تكرار» است. او همچنين گفته‌بود كه در همان دقيقه اول گفت‌وگو مي‌تواند تشخيص دهد رهبر كره شمالي براي گفت‌وگو جدي است يا نه.
سوييت مجلل كيم
دولت سنگاپور به عنوان ميزبان ديدار كيم و ترامپ، يكي از بهترين هتل‌هاي اين شهر كشور ثروتمند را براي اقامت رهبر كره شمالي در نظر گرفته است. سوييت مجلل هتل سنت رجيس سنگاپور، اتاقي به وسعت 335 متر مربع است كه كيم از روز يكشنبه در آن اقامت كرده است. اما ديدار دوجانبه رهبران كره شمالي و ايالات متحده امريكا، قرار است كه در هتل كاپلاي جزيره سنتوسا برگزار شود. هزينه‌هاي اقامت كيم را دولت سنگاپور مي‌پردازد، چرا كه پيش از سفر كيم به اين كشور، امريكايي‌ها به اين نتيجه رسيدند كه پرداخت هزينه اقامت رهبر كره شمالي، از سوي واشنگتن ممكن است از سوي پيونگ‌يانگ نوعي توهين تلقي شود. هزينه هر شب اقامت در اين اتاق مجلل، بسته به فصل بين 7 تا 9 هزار دلار است.
پيونگ‌يانگ هشيار باشد
سخنگوي وزارت امورخارجه جمهوري اسلامي ايران در نشست خبري خود در پاسخ به سوالي در مورد نشست امروز رهبران كره شمالي و امريكا گفت: «مواضع كلي و اصولي ما درباره مسائل شبه‌جزيره كره روشن است، علاقه‌منديم در شبه جزيره كره مثل ساير نقاط جهان صلح، ثبات، امنيت و آرامش برقرار و از هر گامي كه براي رسيدن به اين اهداف و توسعه اقتصادي و رفاه مردم منطقه كمك كند، حتما استقبال مي‌كنيم.» قاسمي ادامه داد: «ولي با توجه به پيشينه، سوابق و تاريخ و آنچه از امريكا شناخته و به خصوص از شخص ترامپ و خروج از پيمان‌ها و برجام و... مي‌شناسيم، كماكان با بدبيني بسيار به رفتار ترامپ و امريكا نگاه مي‌كنيم و درباره رفتار امريكا نمي‌توانيم خوشبين باشيم و دولت كره بايد با هشياري كامل برخورد كند، ولي بايد صبر كرد.» حوادث چند دهه گذشته در اقصي نقاط جهان اين فرضيه و نگاه را تاييد مي‌كند. قاسمي افزود: «ما از صلح و ثبات و امنيت در شبه‌جزيره كره حمايت مي‌كنيم ولي درباره رفتار، روش‌ها و نيات امريكا دچار ترديد هستيم و با بدبيني تمام به اين رفتار نگاه مي‌كنيم. »