سرگرداني مهاجران در مديترانه

مديترانه سال‌ها است قتلگاه پناهجوياني است كه قصد دارند به صورت غيرقانوني از كشورهاي افريقايي به اروپا بروند. افرادي كه سوار بر كشتي و قايق‌هايي غيرامن مي‌شوند تا شايد بتوانند از سختي‌هايي كه با آن گرفتار شده‌اند رهايي پيدا كنند. شرايط در وطن براي آنها به حدي سخت است كه با پذيرش اين ريسك به اميد زندگي بهتر دل به درياي مديترانه مي‌زنند. در اين مسير نهايت شانس آنها اين است كه از دريا نجات پيدا كنند و خود را به اردوگاه‌ها و كمپ‌هاي پناهجويي كشورهاي اروپايي برسانند. اولين مقصد آنها نيز ايتاليا است. حالا يك كشتي نجات خصوصي كه 629 پناهجو را از دريا نجات داده اجازه پهلوگيري مانند سابق در خاك ايتاليا را دريافت نكرد و به سمت جزيره مالت هدايت شد كه خبرها حاكي از آن است كه در مالت نيز با پهلوگيري اين كشتي مخالفت شده است. به گزارش خبرگزاري آسوشيتدپرس گروه كمك مديترانه اعلام كرده است در يكي از كشتي‌هاي اين گروه حدود 400 نفر از طريق قايق‌هاي كشتي‌هاي گارد ساحلي ايتاليا سوار اين كشتي شده‌اند. خدمه كشتي نيز 229 نفر از افرادي را كه با قايق‌هاي غيرقانوني تلاش داشتند خود را به خاك ايتاليا برسانند نجات داده‌اند. در اين ميان 123كودك و 7 زن باردار حضور دارند. اكنون اين كشتي به‌شدت تحت فشار است چراكه دولت تازه‌كار و پوپوليست ايتاليا وعده داده كه روند پذيرش در اردوگاه پناهندگان را متوقف كند. از همين رو اجازه پهلوگرفتن اين كشتي را نداده است. جوزپه كونته، نخست‌وزير ايتاليا اعلام كرد كه شخصا با نخست‌وزير مالت تماس گرفته و به طور صريح اعلام كرده تا به افرادي كه در شرايط بدي قرار دارند كمك لازم صورت گيرد. اما نخست وزير مالت با وجود اينكه عنوان كرده كه اين شرايط را درك مي‌كند از پذيرش اين درخواست سرباز زده است. كونته شنبه شب در فيس‌بوك خود نوشت: عدم پذيرش درخواست از سوي مالت نشان از عدم همبستگي اروپا با ايتاليا بر سر رسيدگي به موضوع پناهجويان دارد. نخست‌وزير مالت نيز در توييتر خود عنوان كرد كه ايتاليايي‌ها به طور آشكار عليه قوانين بين‌المللي عمل مي‌كنند و خطر ايجاد يك وضعيت بحراني وجود دارد. متئو سالويني وزير كشور ايتاليا و رهبر حزب دست راستي ليگ نيز در فيس‌بوك خود نوشت: من مدت طولاني است كه در برابر آنچه كه اروپا از خود در عدم همبستگي با ايتاليا در بحران مهاجران طي سال‌هاي اخير نشان مي‌دهد به مخالفت برخواستم. از امروز ايتاليا شروع به گفتن «نه» در برابر قاچاق انسان و مهاجرت غيرقانوني مي‌كند. با اين حال گزارش‌ها حاكي از آن است كه رهبران دولت ائتلافي ايتاليا پس از ساعت‌ها بحث و گفت‌وگو در دفتر نخست وزيري، دو قايق با كاركنان پزشكي به سمت كشتي فرستادند تا در صورتي كه مهاجران نياز به كمك داشتند به آنها رسيدگي كنند، اما هيچ اشاره‌اي به اينكه چگونه بناست اين كشتي تعيين تكليف شود نشده است.

سالويني و دانيلو تونينلي وزير حمل و نقل دريايي كه عضوي از حزب پنج ستاره در دولت جديد است در يك بيانيه مشترك عنوان كردند كه مالت بايد مسووليت و عواقب عدم بازگشايي بنادر خود براي مهاجران را بپذيرد و بنادر خود را براي حضور كشتي نجات باز كند. در اين بيانيه آمده است: اين جزيره نمي‌تواند راه خود را ادامه دهد. درياي مديترانه درياي تمام كشور آن است و مالت نمي‌تواند تصور كند كه ايتاليا به تنهايي با اين پديده غول‌پيكر مواجه شود. پيش از اين مالت در بيانيه‌اي اعلام كرد كه مسافران در آبهاي تحت كنترل ليبي از آب گرفته شدند كه در آنجا مقام‌هاي ايتاليايي در رم عمليات جست‌وجو و نجات را هماهنگ مي‌كنند. مركز هماهنگي نجات مالت، نه صالح و نه مقام هماهنگ‌كننده اين عمليات بوده است. ماتيلدو يويلن، سخنگوي موسسه غير دولتي امدادو نجات مديترانه به خبرگزاري آسوشيتدپرس گفت: كشتي به دنبال دستورالعمل‌هاي دريافت شده پس از عمليات نجات به سمت شمال حركت كرد و مركز هماهنگي نجات در رم اين دستورالعمل‌ها را ارايه داد. اين شركت كماكان منتظر دستور العملي قطعي در مورد پهلوگيري كشتي نجات است. سخنگوي شركت مديترانه همچنين افزود كه مقامات جست‌وجو و نجات مالي با همتايان ايتاليايي خود براي پيدا كردن بهترين راه‌حل براي رفاه و ايمني مردم در كشتي در حال گفت‌وگو و مذاكره هستند. اسپانيا نيز اعلام كرده است كه توانسته اخيرا 334 مهاجر غيرقانوني را از آب‌هاي مديترانه نجات دهد. طبق گزارش‌ها چهار قايق طي روزهاي شنبه و يكشنبه در آب‌هاي مديترانه سرگردان بودند و ماموران گارد ساحلي هنگام گشت‌زني آنها را پيدا كردند كه از سمت آفريقا آمده بودند. يك قايق كه در روز يكشنبه پيدا شد نيز حامل چهار جسد و 49 مهاجر غيرقانوني بود كه هنوز علت مرگ آنها مشخص نشده است. گارد ساحلي ليبي نيز هنگام گشت زني 152 مهاجر از جمله زنان و كودكان را از دو قايق در درياي مديترانه نجات دادند كه اين افراد به طرابلس و پايگاه نيروي دريايي منتقل شدند. گروه‌هاي حقوق بشري به‌شدت مخالف بازگشت مهاجران نجات يافته به ليبي هستند. جايي كه بسياري از آنها در شرايط غيرانساني نگهداري مي‌شوند و فقير هستند و اغلب نيز مجبور به انجام كارهاي سخت هستند. گفتني است ليبي پس از قيام سال 2011 در هرج و مرج شديدي به سر مي‌برد و بي‌قانوني در ليبي باعث شده است كه مهاجران سعي كنند به نحوي از كشور فرار كنند تا به اروپا بروند. در سال‌هاي اخير نيز صدها هزار نفر از مهاجران به وسيله قايق قاچاقچيان خود را به خاك اروپا رسانده‌اند و تعداد زيادي از آنها نيز جان خود را از دست داده‌اند. سازمان ملل متحد مي‌گويد كه از آغاز سال جاري ميلادي 785 مهاجر غيرقانوني جان خود را از دست داده‌اند. به گزارش رويترز، مالت كشوري با تنها نيم ميليون نفر جمعيت است ولي در حال حاضر كشور ايتاليا بيش از جمعيت مالت در درون خود مهاجر جاي داده است. ايتاليا از سال 2014 بيش از 600 هزار مهاجر را از قايق‌ها نجات داده است. نيكولا مولتني يكي از قانونگذاران حزب ليگ مي‌گويد: مسدود كردن راه كشتي به معناي پيامي به اتحاديه اروپا است، چرا كه آنها به كمك ايتاليا براي مقابله با بحران مهاجران نيامدند. وي افزود كه ما مي‌خواهيم يك پيام واضح ارسال كنيم.

اروپا و ايتاليا به يكديگر نياز دارند

ايتاليا اكنون دولتي را دارد كه دو حزب پوپوليست از دو سوي طيف سياسي كشور را نمايندگي مي‌كند. نشريه هيل در تحليلي عنوان مي‌كند كه چرا ايتاليا به اروپا و اروپا به ايتاليا نياز دارد. دولت جديد ايتاليا بناست ماليات‌ها را كاهش دهد و يك درآمد پايدار و تضمين شده را براي فقرا تضمين كند و 500هزار مهاجر غيرقانوني را نيز اخراج كند. ايتاليا هرگز به پايداري سياسي شناخته نشده است و سيلويو برلوسكوني طولاني‌ترين نخست وزير تاريخ ايتاليا پس از جنگ جهاني دوم شناخته مي‌شود و از زمان جنگ اين كشور 64 دولت تغيير داده است. اما اكنون ايتاليا نيز به مانند ساير هم‌كيشان خود درگير موج پوپوليسم شده است. ايتاليا اگرچه سومين اقتصاد اتحاديه اروپاست اما بدهي آن به‌شدت عظيم است و در رده دوم بدهكارترين كشورها پس از يونان قرار دارد. ايتاليا از سال 2011 شاهد افزايش شديد بيكاري و فقر بوده است. از طرفي ايتاليا يكي از اصلي‌ترين مقاصد مهاجران غيرقانوني است. از همين رو ايتاليا براي حفظ اقتصاد خود به اروپا نياز دارد و اروپا نيز براي جلوگيري از موج مهاجران نيز به ايتاليا نيازمند است.