نگاهي به تكنولوژي
كمك داور ويدئويي:
فصل جديد تاريخ فوتبال
علي كربلايي
بازي فرانسه- استراليا يك نكته بسيار خاص و مهم داشت: هر دو گل فرانسه به‌واسطه تكنولوژي‌هايي به دست آمد كه در چهار سال اخير به فوتبال اضافه شده‌اند. گل دوم كه توسط پوگبا به‌ثمر رسيد، حاصل «تكنولوژي گللاين» تاييد شد و داور و كمك داور هيچ‌كدام اين صحنه را نديدند. اما اين صحنه تازه‌اي در فوتبال نبود و در سال‌هاي اخير زياد ديده‌ايم كه اين تكنولوژي به داد تيم‌ها رسيده است. گل اول كه توسط گريزمن، از روي نقطه پنالتي زده شد فصل جديدي در تاريخ فوتبال بود. براي اولين‌بار در جام‌هاي جهاني فوتبال، از تكنولوژي كمك داور ويديويي استفاده شد. آنتوان گريزمن بازيكني بود كه پاس پوگبا را دريافت كرد و با يك حركت در محوطه جريمه حريف سرنگون شد، اما داور اعتقادي به پنالتي نداشت. اما چند ثانيه بعد ناگهان داور گوشي‌اش را با انگشتش فشار داد و بعد از چند ثانيه با دستانش علامت داد كه نياز دارد صحنه را بازبيني كند. به كنار زمين رفت و از طريق مانيتور مخصوص اين صحنه را از نو ديد و در نهايت نقطه پنالتي را نشان داد. بازيكنان استراليايي چاره‌اي جز قبول تصميم داور نداشتند چرا كه او صحنه را از تلويزيون ديده بود و در حقيقت در حال تاييد نظر 4 كمك داور ويديويي بود. دقيقه 57 بازي فرانسه و استراليا در تاريخ فوتبال ثبت شد. اين صحنه فصل جديدي در تاريخ رقم زد. با وجود اينكه پيش از اين در ليگ‌هاي داخلي و بعضي تورنمنت‌ها از اين تكنولوژي استفاده شده بود، اما استفاده از اين قانون جديد در جام جهاني، به‌نوعي تاييد و رسمي كردن اين قانون بود. بعد از پايان جام جهاني در همه تورنمنت‌هاي مهم و معتبر زيرنظر فيفا اين تكنولوژي را خواهيم داشت و يوفا هم احتمالا با يك سال تاخير، اين تكنولوژي را از فصل 2020-2019 اجرايي مي‌كند. دليل اين تاخير اين است كه يوفا معتقد است اين تكنولوژي و روش استفاده از آن بايد بهبود يابد و در حال حاضر فاقد كارايي مطلوب است.
«كمك‌داور ويديويي» يكي از آن چيزهايي است كه اگر از ابتداي تاريخ جام‌هاي جهاني به كار رفته بود، امروز خيلي از قهرمان‌ها و اسطوره‌هاي‌مان، تيم‌ها و اشخاصي ديگر بودند. مثلا مي‌گويند اين مارادونا نبود كه گل معروف به دست خدا را زد و اشتباه واضح و عجيب داور در به ثمر رسيدن اين گل نقشي بسيار فراتر از نبوغ مارادونا داشت. در صورت استفاده از تكنولوژي كمك‌داور ويديويي اين گل هرگز تاييد نمي‌شد. يكي از اشتباهات بزرگ فوتبال در سال‌هاي اخير در ديدار دو تيم امريكا و اسلووني در جام‌جهاني 2010 آفريقاي جنوبي رقم خورد. در آن ديدار دو تيم به تساوي 2 بر 2 رسيدند، در حالي كه اگر گل سوم و صددرصد سالم امريكا مردود اعلام نمي‌شد، اين تيم 3 بر2 به پيروزي مي‌رسيد. داور اهل مالي اين ديدار به دليل اشتباه بزرگش از قضاوت در بقيه ديدارهاي جام‌جهاني محروم شد، اما حتي محروميت اين داور هم باعث نشد تا خشم امريكايي‌ها فرو بنشيند. اين اشتباه مسلم داوري درگيري‌هاي زيادي را بين تماشاگران دو تيم پس از پايان بازي سبب شد. امريكايي‌ها پرچم اسلووني را آتش زدند و در مقابل اسلوونيايي‌ها هم با تهيه پلاكاردهايي كه روي آنها نوشته شده بود «امريكايي‌هاي فاشيست» پاسخ آنها را دادند. يكي از عجيب‌ترين اشتباهات داوري در تاريخ جام جهاني، در همان جام 2010 در جريان آلمان مقابل انگليس رقم خورد؛ زماني كه فرانك لمپارد بعد از گل اول انگليس و در شرايطي كه اين تيم با گل آپسن به بازي برگشته بود با شوت فرانك لمپارد گل بسيار زيبايي را به ثمر رساند اما در حالي كه توپ حداقل نيم متر به داخل دروازه رفته بود، داور اروگوئه‌اي و كمك او استينوزا اين صحنه را گل تشخيص ندادند تا باورنكردني‌ترين اشتباه ممكن رخ دهد. انگليسي‌ها بعد از اين اتفاق اعتراضات گسترده‌اي كردند و نقشي انكارناپذير در استفاده فيفا از «گللاين تكنولوژي» داشتند.
البته شايد فكر كنيد اگر اين تكنولوژي كمك داور ويديويي از دوره گذشته مورد استفاده قرار مي‌گرفت پنالتي ما مقابل آرژانتين گرفته مي‌شد. اما بايد بگوييم كه لزوما چنين اتفاقي نمي‌افتاد. يعني ما همين روزهاي گذشته و در جريان ديدار آرژانتين و ايسلند ديديم كه داور حداقل دو پنالتي صحيح را خطا اعلام نكرد و حكم به ادامه بازي داد. به صورت مشخص از گوشي به او چيزهايي اعلام مي‌شد، اما او تصميمش را گرفته بود و نمي‌خواست نظرش را عوض كند. در بين كارشناسان داوري وطني، ظاهرا هنوز همدلي چنداني با سيستم كمك‌داور ويديويي وجود ندارد. اينكه اين نظر در طول جام جهاني تغيير مي‌كند يا نه، سوالي است كه پاسخش در يك ماه آينده روشن خواهد شد.
خسروي: شايد ويديوچك در اواسط جام حذف شود
علي خسروي درباره داوري‌هاي بازي‌هاي برگزار شده در جام جهاني مي‌گويد: «قضاوت‌ها مشكلي نداشتند. به جز چند بازي و اشتباهاتي جزئي، داورهاي وسط مشكل خاصي نداشتند. » خسروي درباره تكثر داوران در هر مسابقه فوتبال مي‌گويد: «ما در حال حاضر 9 تا داور داريم و دو تا ديگه هم پشت دروازه‌ها بگذاريم مي‌شود يازده تا داور. به اين شكل ما (داوران) هم خودمان يك تيم مي‌شويم كه به جنگ فوتباليست‌ها رفته! تكنولوژي كمك داور ويديويي وقت بازي را مي‌كشد. آن كسي كه در اتاق است و به عنوان كمك‌كننده داوران نشسته، بايد كمك‌دست داور باشد، نه اينكه يك نظر اشتباه را به او تلقين كند. داور در بازي فرانسه و استراليا پنالتي اشتباه گريزمن را كه نگرفته بود، برگرداند. پنالتي رونالدو هم كه ديديم شبيه‌سازي كرد. كاستا زد به دهن په‌په و داور خطا نگرفت و همين توپ گل شد. من تصور مي‌كنم اين تكنولوژي شايد در اواسط مسابقات كنار گذاشته شود. گراهام پل، از شخصيت‌هاي بزرگ داوري فوتبال، مي‌گفت فوتبال را به خاطر چالش‌هايش دوست دارم. قوانين فوتبال همه جا يكسان نيست.گيريم كه اين تكنولوژي در رقابت‌هاي بزرگ و مهم استفاده شد، اما آيا مي‌توان در ليگ ايران هم از اين تكنولوژي استفاده كرد؟ اگر روزي ويديوچك بتواند با هوش مصنوعي پنالتي بگيرد، من به عنوان اولين نفر اين سيستم را مي‌خرم.»
مظفري: ويديوچك به درد واليبال مي‌خورد
سعيد مظفري، ديگر داور بازنشسته كشورمان، درباره تكنولوژي كمك‌داور ويديويي مي‌گويد: «صحبت درباره اين تكنولوژي در يك مقاله مي‌گنجد. تا اينجا بازي‌هاي خوبي داشتيم و در چند بازي هم شاهد اشتباه داوري بوديم. بالاخره پشت صحنه كمك‌داور ويديويي هم انسان‌ها نشسته‌اند. ما هم كه كارشناسي مي‌كنيم گاهي دچار اشتباه مي‌شويم. پنالتي روي رونالدو اشتباه بود. گل كاستا اشتباه بود. در بازي فرانسه هم گريزمن به همان شكل رونالدو پنالتي مي‌گيرد. بازيكن مدافع واقعا چه خطايي انجام داد در اين صحنه‌ها؟ در كتاب قوانين فوتبال ما اصلا چنين خطايي نداريم كه يك بازيكن خودش را به ديگري بكوبد و پنالتي بشود. ضمن اينكه اين مساله ويديوچك اصلا ربطي به عدالت در فوتبال ندارد. فوتبال به همين خاطر جذاب است كه اشتباه دارد. اين تكنولوژي براي واليبال جذاب است، اما براي فوتبال به اين شكل نيست. اصلا فكر كنيد همه‌چيز دقيق است، اين فوتبالي است كه ما مي‌خواهيم؟ ما از فوتبال توقع يك بازي غيرقابل پيش‌بيني در تمام سطوح داريم.