واشنگتن فشار بر پيونگ‌يانگ را
دوچندان مي‌كند
درخواست براي قطع كامل صادرات نفت به كره شمالي
شهاب شهسواري
همزمان با ادعاي امريكا در مورد پيشرفت مذاكرات با كره شمالي براي خلع سلاح هسته‌اي، دولت امريكا با اين ادعا كه كره شمالي بيش از سقف تعيين شده سال جاري نفت وارد كرده، از شوراي امنيت خواسته است تا دستور دهد تا پايان سال انتقال تمام فرآورده‌هاي نفتي به خاك كره شمالي كاملا ممنوع شود. ايالات متحده امريكا با ارسال گزارشي به شوراي امنيت سازمان ملل متحد ادعا كرده است كه دولت كره شمالي تحريم‌هاي وضع شده از سوي شوراي امنيت را زير پاگذاشته است. بر اساس متن اين گزارش محرمانه كه نسخه‌اي از آن در اختيار خبرگزاري فرانسه قرار گرفته است، ايالات متحده از شوراي امنيت خواسته است تا به سرعت گامي عملي براي جلوگيري از ورود فرآورده‌هاي پالايش شده نفت به كره شمالي بر دارد. بر اساس گزارشي كه دولت امريكا براي شوراي امنيت فرستاده است، در طول 5 ماه ابتدايي سال 2018 بيش از 759 هزار بشكه فرآورده‌هاي نفتي به كره شمالي وارد شده است، در شرايطي كه بر اساس تحريم‌هاي شوراي امنيت، كره شمالي حق دارد سالانه فقط 500 هزار بشكه فرآورده‌هاي نفتي وارد كند. اين اختلاف رقم نشان مي‌دهد كه احتمالا كره شمالي تا پايان سال جاري بيش از 3 و نيم برابر سقف مجاز تحريم‌هاي شوراي امنيت فرآورده‌هاي نفتي وارد اين كشور كند.
بر اساس گزارشي كه امريكايي‌ها به شوراي امنيت داده‌اند بخش اعظم صادرات غيرقانوني فرآورده‌هاي نفتي به خاك كره شمالي، از طريق انتقال كشتي به كشتي در آب‌هاي آزاد انجام شده است و يك نفتكش كره شمالي كه مسوول جابه‌جايي اين فرآورده‌هاي نفتي بود، طي 5 ماه دست كم 89 بار در بنادر كره شمالي پهلوگيري كرده است. ايالات متحده از كميته نظارت بر اجراي تحريم‌هاي كره شمالي در شوراي امنيت خواسته است تا به سرعت نقض تحريم‌ها را اعلام كند و دستور دهد تا ورود كليه فرآورده‌هاي پالايش شده نفتي به خاك كره شمالي كاملا تا پايان سال ممنوع شود. بر اساس روند بررسي تحريم‌هاي كره شمالي كه در قطعنامه شوراي امنيت پيش‌بيني شده است، كميته نظارت 5 روز فرصت دارد تا به اين شكايت امريكا رسيدگي كند، هر چند به احتمال قوي چين و روسيه جلوي اجراي اين درخواست امريكا را خواهند گرفت. امريكا در گزارش محرمانه خود به كميته نظارت بر اجراي تحريم‌هاي كره شمالي، چين و روسيه را به قاچاق فرآورده‌هاي نفتي به كره شمالي متهم كرده است. ماه دسامبر سال گذشته‌بود كه در تازه‌ترين تحريم‌هاي وضع شده عليه كره شمالي، شوراي امنيت به اتفاق آرا تصميم گرفت تا سقف صادرات فرآورده‌هاي نفتي به خاك اين كشور به 500 هزار بشكه برسد.
نشانه شكست پومپئو؟
نامه اخير ايالات متحده امريكا به كميته نظارت بر تحريم‌ها درست چند روز بعد از سفر مايك پومپئو، وزير خارجه ايالات متحده امريكا به پيونگ‌يانگ اتفاق افتاده است. در شرايطي كه بعد از اين سفر پومپئو ادعا كرده‌بود كه در همه موضوع‌هاي مورد مذاكره پيشرفت‌هايي به دست آورده است، اما وزارت خارجه كره شمالي، بلافاصله بعد از خروج او از اين كشور با صدور بيانيه‌اي مذكرات با امريكا را «تاسف‌آور» خواند و «مطالبات يك‌جانبه و زورگويانه» امريكا را محكوم كرد. كره شمالي درخواست‌هاي امريكا را به «رفتارهاي گنگسترمآبانه» تشبيه كرده بود. به نظر مي‌رسد دولت امريكا از پيشرفت مذاكره‌هاي اخير با كره شمالي نااميد شده است و تلاش مي‌كند با افزايش فشار بر اين كشور، از جمله مسدود كردن مسير رسيدن سوخت و فرآورده‌هاي نفتي و ايجاد مانع در برابر روش‌هاي دور زدن تحريم‌ها توسط پيونگ‌يانگ اين كشور را وادار به پذيرش شرط‌هايش در مذاكرات كند. مايك پومپئو پيش از اين تاكيد كرده‌بود كه هيچ يك از تحريم‌هاي شديدي كه توسط امريكا و شوراي امنيت سازمان ملل عليه كره شمالي وضع شده است تا «خلع سلاح كامل و تاييد شده نهايي» اين كشور برداشته نخواهند شد.
نامه عاشقانه و قرار نافرجام
روز پنجشنبه در شرايطي كه قرار بود مقام‌هاي نظامي امريكا در اقدامي كم سابقه در منطقه غيرنظامي بين دو كره با مقام‌هاي نظامي كره شمالي ديدار كنند، پيونگ‌يانگ از اعزام هيات خود به اين نشست كه به عنوان نشانه‌اي از بهبود روابط برگزار شده‌بود خودداري كرد. اقدام كره شمالي در نافرجام گذاشتن ديدار برنامه‌ريزي شده با مقام‌هاي نظامي امريكايي، بعد از استقبال سرد از پومپئو، عدم ديدار رهبر كره شمالي با وزير خارجه امريكا و بيانيه وزارت خارجه بعد از خروج او از اين كشور، نشان از سرد شدن سريع روابط بين دو كشور دارد. هر چند مقام‌هاي امريكايي همچنان اميدوارند تا ديدار ميان هيات نظامي امريكا و مقام‌هاي كره شمالي به زودي برگزار شود. همزمان با انتشار اين گزارش‌ها در مورد عقبگردها در مذاكرات بين كره شمالي و امريكا بود كه رييس‌جمهور ايالات متحده امريكا، دونالد ترامپ، تصميم گرفت تا در حساب كاربري توييتر خود تصوير يك نامه جديد را كه كيم جونگ اون براي او ارسال كرده است منتشر كند. در اين نامه كه مربوط به يك هفته قبل و پيش از سفر مايك پومپئو به پيونگ‌يانگ است، رهبر كره شمالي ديدارش را در سنگاپور با رييس‌جمهور امريكا بسيار خوب ارزيابي كرده و اظهار اميدواري كرده است كه بار ديگر با دونالد ترامپ ديدار كند. واكنش ترامپ با انتشار اين نامه و اظهارنظر او در مورد قطعي بودن اجراي تعهدات كره شمالي براي خلع سلاح اتمي، در طول هفته‌هاي گذشته، با ترديد از سوي ناظران مواجه شده است. بروس كلينگر، تحليل‌گر پيشين كره شمالي در آژانس اطلاعات مركزي امريكا (CIA) به فايننشيال تايمز مي‌گويد: «اتفاق‌هاي اخير نشان مي‌دهد كه روابط ميان امريكا و كره شمالي، آن‌گونه كه از سوي دولت ترامپ وانمود مي‌شود، به خوبي پيش نمي‌رود. تاكتيك كره شمالي اين است كه تلاش كند در مذاكرات دست بالا را داشته‌باشد و اينگونه تلاش مي‌كند تا امريكايي‌ها را بازي دهد.»