روزنه‌اي كوچك به چشم‌اندازي فراخ
امير بهاري
رساندن يك رويداد فرهنگي با مخاطب خاص به دوره چهارم حداقل در ايران كاري مردافكن است. «شب‌هاي جز» كه امسال براي چهارمين سال پياپي برگزار مي‌شود يكي از باكيفيت‌ترين رويدادهاي موسيقي در ايران است كه با هر زور و زحمتي خود را به امروز رسانده و در يك حركت رو به جلو امسال از دو هنرمند شاخص اروپايي هم دعوت به حضور كرده است. حركتي پيوسته كه با وجود تمام مشكلات اقتصادي آهسته پيش رفته است.
«شب‌هاي جز» از آن رويدادهايي است كه راه باريك و ناهموار خودش را طي مي‌كند و به واسطه بازاريابي صحيح و پيدا كردن مخاطب خودش بار فرهنگي خود را به منزل مي‌رساند و اتفاقا روزي خودش را هم در مي‌آورد. در روزهايي كه سالن‌هاي ستاره‌هاي بزرگ خالي مي‌ماند، بخش عمده بليت‌هاي اين رويداد به فروش رفته است. يعني هنوز قشري از طبقه متوسط هستند كه براي حذف هزينه‌ها در اين شرايط سخت كالاي فرهنگي اولويت‌شان نيست.
در روزگار ما كه اصلاحات تنها از نوك تيز هرم قدرت امكان تحقق دارد، بسيار مبارك است كه هنوز هم مي‌توان با ايجاد روزنه‌هاي كوچك به فكر توسعه فرهنگ بود. شب‌هاي جز در روزهاي سخت موسيقي ايران دو هنرمند ممتاز و درجه يك را به ايران آورده است. نيون لِ و كارلو ماروِ يكي از فرانسه و ديگري از ايتاليا، يكي نوازنده تواناي گيتار الكتريك است و ديگري نوازنده بندونيون (سازي مشابه آكاردئون) كه به اجراهاي زنده تاثيرگذار شهرت دارند، هر دو آنها در قالب تريو به ايران آمده‌اند و در سه شب به ياد ماندني در كنار گروه‌ها و هنرمنداني همچون كياوش صاحب نسق، كوارتت كاسته، تريو سردارسرمست و آرشيد آذرين روي صحنه خواهند رفت.
حضور كياوش صاحب‌نسق در اين رويداد هم به اندازه آمدن هنرمندان بين‌المللي اهميت دارد. صاحب‌نسق سال‌هاست كه در ايران روي صحنه نرفته و تنها 5 سال پيش، گروهي از نوازندگان جوان در اركستر «نوفه» آثاري از او را اجرا كردند. حالا او كه يكي از مهم‌ترين موسيقيدانان تجربه‌گراي موسيقي معاصر ايران محسوب مي‌شود در اين رويداد روي صحنه مي‌رود.
هوا گرم است، گراني دلار قيمت بهمن كوچك را به 4500 هزارتومان رسانده، كي.ال.ام و ايرفرانس در حال لغو كردن پروازهاي‌شان در ايران هستند ولي جز كه صداي آزادي است، پژواكي كه از دورترين غارهاي آفريقا به امروز رسيده است، بهانه خوبي براي چند شب لذت از موسيقي محض است.