رييس‌جمهور ونزوئلا، كلمبيا، امريكا و مخالفان را به سوءقصد عليه جان خود متهم كرد
پهپادهاي انتحاري براي كشتن مادورو
شهاب شهسواري
طي يك دهه گذشته، استفاده از هواپيماهاي بدون سرنشين مسلح و غيرمسلح در عمليات نظامي روز به روز كاربرد بيشتري پيدا مي‌كند، از استفاده ارتش امريكا براي حمله به اهداف شبه‌نظامي از راه دور تا كاوش‌هاي زمين‌شناسي، از عمليات جاسوسي و شناسايي تا پيك‌هاي پستي و فروشگاه‌هاي اينترنتي، پهپادها به ابزاري رايج و پراستفاده تبديل شده‌اند. اما حمله به رييس‌جمهور يك كشور در حال سخنراني در برابر دوربين‌هاي پخش زنده تلويزيوني، تازه‌ترين مورد استفاده از پهپادها در جهان امروز است. روز شنبه به وقت كاراكاس، دو فروند پهپاد كنترل از راه دور پر از مواد منفجره، عامل سوءقصد نافرجام به جان رييس‌جمهور ونزوئلا، نيكولاس مادورو بودند. اين اولين‌بار نيست كه به جان مادورو سوءقصد مي‌شود، يك سال پيش يك افسر ناراضي پليس، با پرتاب يك نارنجك از درون هلي‌كوپتر به كاخ رياست‌جمهوري، تلاش كرده بود تا رييس‌جمهور ونزوئلا را ترور كند.
در روزگاري كه ونزوئلا با تورم بي‌سابقه، فقر و شكاف ترميم‌ناپذير سياسي مواجه است، شايد كمترين چيزي كه نياز داشته باشد، صداي انفجار باشد. اما اين صدا درست چيزي بود كه در سخنراني نيكولاس مادورو در جمع نظاميان به گوش رسيد. تلاش براي ترور نيكولاس مادورو، حين سخنراني در پايتخت ونزوئلا، با استفاده از پهپاد انفجاري، به صورت زنده و مستقيم از شبكه تلويزيون دولتي ونزوئلا پخش شد. هر چند رييس‌جمهور ونزوئلا از اين سوءقصد جان سالم
به در برد و ساعاتي بعد در سخناني در تلويزيون، رهبر كشور همسايه، كلمبيا را با همراهي گروه‌هاي سياسي راست‌گراي افراطي و افرادي در امريكا، عامل اين عمليات معرفي كرد. هنوز مشخص نيست كه دقيقا چه افرادي اين عمليات را اجرا كرده‌اند، اما گروهي زيرزميني كه خود را «سربازان فلانل‌پوش» مي‌نامد، مسووليت اين حمله را پذيرفته است. به گزارش اسپوتنيك، اين گروه مخالف دولت با ارسال پيامي در شبكه اجتماعي توييتر، اعلام كرد كه با استفاده از دو پهپاد مسلح به مواد منفجره C-4 به محل سخنراني رييس‌جمهور ونزوئلا حمله كرده است. اين گروه تهديد كرده است كه با استفاده از ابزارهاي قوي‌تر چنين حملاتي را در آينده تكرار خواهد كرد. هويت سياسي يا اعضا و رهبران اين گروه شناخته شده نيست. ونزوئلا كه ميزبان بزرگ‌ترين ذخاير اثبات شده نفت خام در جهان است، طي سال‌هاي اخير به‌شدت دچار آشفتگي و بحران اقتصادي و سياسي شده است. صندوق بين‌المللي پول پيش‌بيني كرده است كه در پايان سال جاري ميلادي تورم در ونزوئلا به يك ميليون درصد برسد، همزمان كاهش شديد كالاهاي اساسي، غذا و دارو در سراسر اين كشور به يك معضل جدي تبديل شده است و سيل پناه‌جويان ونزوئلايي از اين كشور نفت‌خيز به مرزهاي كشورهاي همسايه سرازير شده است. اما همان زمان كه مادورو، در يك مراسم نظامي در پايتخت اين كشور داشت نياز اصلي كشور را در شرايط كنوني توضيح مي‌داد، صداي انفجاري باعث قطع سخنراني و به‌هم ريختن جمعيت شد. رييس‌جمهور چپ‌گراي ونزوئلا مي‌گفت: «لحظه بازسازي اقتصادي
فرا رسيده است، نياز اصلي كشور...» اما جمله‌اش با انفجار ناتمام ماند. تصاوير زنده تلويزيوني نشان مي‌دهد كه ناگهان رييس‌جمهور ونزوئلا سخنراني‌اش را قطع مي‌كند و همزمان با همسرش سيليا فلورس كه كنار او ايستاده، به جايي در آسمان چشم مي‌دوزند، كارگردان تلويزيون دولتي اين كشور، پخش تصاوير جايگاه سخنراني را قطع كرد و تصاوير صفوف سربازاني را نشان داد كه در مقابل جايگاه به نظام ايستاده بودند، اما صداي انفجار و تشنج روي جايگاه سخنراني ناگهان باعث هرج و مرج و فرار در ميان ارتشيان شد و صفوف حاضران در سخنراني هم به‌هم خورد تا تلويزيون كاملا پخش ادامه تصاوير را قطع كند.
به گفته خورخه رودريگز، وزير اطلاع‌رساني دولت ونزوئلا، بر اثر انفجار هفت نفر زخمي شدند، اما نيكولاس مادورو آسيبي نديد. به گفته اين مقام ونزوئلايي «كاملا واضح است كه انفجار با استفاده از پهپادها اتفاق افتاده است.» ساعاتي بعد از انفجار، نيكولاس مادورو، از كاخ رياست‌جمهوري ونزوئلا روي صفحه‌هاي تلويزيوني ظاهر شد تا ضمن تاييد سلامتش بعد از سوءقصد، درمورد عاملان اين حمله گمانه‌زني كند. به گزارش خبرگزاري‌ها، مادورو در سخناني همتاي كلمبيايي خود، خوان مانوئل سانتوس، را يكي از عاملان اصلي اين سوءقصد ناميد. روساي جمهوري ونزوئلا و كلمبيا، بارها در سخنراني‌هاي خود اتهاماتي را به يكديگر وارد كرده‌اند. اما اين اولين‌بار است كه رهبر چپ‌گراي ونزوئلا، رييس‌جمهور راست‌گراي كلمبيا را به اجراي عمليات تروريستي عليه جان خود متهم مي‌كند. به گفته مادورو نتايج اوليه تحقيقات نشان مي‌دهد كه دولت كلمبيا و افرادي در ايالت فلوريداي امريكا كه ميزبان تعداد زيادي از ونزوئلايي‌هاي خارج از كشور هستند، در اين اقدام نقش داشته‌اند. رييس‌جمهور ونزوئلا دو ساعت بعد از انفجار در جايگاه سخنراني‌اش مقابل دوربين‌هاي پخش زنده تلويزيون ونزوئلا گفت: «من زنده و كاميابم!... همه شواهد نشان مي‌دهد كه راستگرايان افراطي ونزوئلايي در ائتلافي با راستگرايان افراطي كلمبيايي و شخصي به نام خوان مانوئل سانتوس، پشت اين حمله بودند.» يك سخنگوي دفتر رياست‌جمهوري كلمبيا، بلافاصله در گفت‌وگو با خبرنگاران اين اتهامات را رد كرد. خوان مانوئل سانتوس كه قرار است سه‌شنبه هفته جاري كرسي رياست‌جمهوري كلمبيا را به ايوان دوكو ماركز، جانشين منتخبش واگذار كند، از مخالفان اصلي دولت ونزوئلا در امريكاي لاتين محسوب مي‌شود. سخنگوي دفتر رياست‌جمهوري كلمبيا گفته است: «رييس‌جمهور در روزهاي اخير مشغول مراسم غسل تعميد نوه‌اش بود و فرصت سرنگون كردن دولت‌هاي خارجي را نداشت.»
سانتوس و مادورو بارها در سخنراني‌ها و اظهارات خود به ديگري تاخته‌اند. سانتوس كه دو سال پيش با به ثمر رسيدن تلاش‌هايش براي صلح با گروه شبه‌نظامي فارك، جايزه صلح نوبل دريافت كرد، بارها از نيكولاس مادورو با عنوان ديكتاتوري ياد كرده كه كشورش را به سمت هرج و مرج اقتصادي و سياسي مي‌كشاند.
تعدادي از رسانه‌ها ادعاي دولت ونزوئلا مبني بر سوءقصد به جان رييس‌جمهور را زير سوال برده‌اند. از جمله آسوشيتدپرس، به نقل از تعدادي از آتش‌نشان‌هاي محلي مي‌نويسد كه اصولا اين انفجارها حاصل حمله به رييس‌جمهور ونزوئلا نبود، بلكه بر اثر انفجار يك كپسول گاز در ساختمان‌هاي اطراف محل سخنراني بود كه صداي انفجار در محل پيچيد. فيل گانسون، پژوهشگر گروه بين‌المللي بحران و كارشناس امريكايي مسائل ونزوئلا هم ادعايي مشابه در مورد نمايشي بودن سوءقصد به جان مادورو مطرح كرده است و مي‌نويسد: «در كشوري كه 98درصد از جنايات بدون مجازات باقي مي‌مانند، دولت ونزوئلا در عرض چند ساعت چنين پرونده پيچيده‌اي را حل كرده است و متهمان را معرفي مي‌كند.»