ميثم سليماني
دونالد ترامپ رييس‌جمهوري ايالات متحده پس از آخرين ديداري كه با رجب طيب اردوغان رييس‌جمهوري تركيه در حاشيه نشست ناتو انجام داد، دوباره با تاكيد اعلام كرد كه من او را دوست دارم، من او را دوست دارم. اين نشست كه در ماه گذشته ميلادي برگزار شد، روابط كوتاه عاشقانه‌اي را رقم زد و تنها با گذشت چند روز از اين ديدار تحريم‌هاي مالي عليه دو وزير كابينه آقاي اردوغان از سمت امريكا اعمال شد. همچنين روابط نه چندان مناسب ميان تركيه و امريكا موجب كاهش ارزش لير تركيه نسبت به دلار شد و در طرف مقابل نيز اردوغان طي اقدامي متقابل وزراي امريكايي را تحت تحريم قرار داد.
بسياري در حال حاضر نگران آن هستند كه ضربات جبران‌ناپذيري به روابط ميان امريكا و تركيه وارد شود كه به آساني نتوان آنها را جبران كرد. در حال حاضر يك كشيش امريكايي در بازداشت تركيه به‌سر مي‌برد. اندرو برانسون متهم است كه در جريان كودتاي نافرجام سال 2016 تركيه قرار داشته و متهم به جاسوسي شده است. يك تحليلگر تركيه‌اي كه در خصوص آقاي اردوغان تحقيقات و اطلاعات گسترده‌اي دارد به نيويورك‌تايمز گفته است كه از ديپلمات‌ها مطلع شده كه طي يك‌سال گذشته تماس‌هاي بسيار نامتعارف و تندي ميان دو رهبر صورت گرفته است.
اما با وجود اينكه تركيه در يك چالش جدي سياسي و اقتصادي به‌سر مي‌برد، به نظر مي‌رسد اختلافات و درگيري‌هاي ميان تركيه و امريكا موجب افزايش محبوبيت آقاي اردوغان شده است و حتي به نحوي نسبت به عملكرد رييس‌جمهور ابراز خوشحالي مي‌كنند.
اكنون اگرچه گروه‌هاي سياسي اختلافات فراواني با اردوغان دارند، اما اكنون با وجود همه اختلافات طي يك هفته گذشته جنبشي متحد را عليه ايالات متحده به راه انداخته است و يكپارچه در برابر امريكا پشت دولت ايستاده‌اند. اكثر احزاب مخالف در پارلمان تركيه تحريم‌هاي ايالات متحده را طي بيانيه‌هايي مشترك محكوم كردند و اتاق‌هاي بازرگاني و صنعتي و ساير سازمان‌ها و نهادهاي تجاري با اين اقدام همراهي كردند و از دولت در برابر تحريم‌ها حمايت كردند.
شوراي شهر جيحان در استان جنوبي آدناي تركيه اعلام كرده است كه به دليل اختلافات با امريكا خواهري اين شهر با شهر فريسكو ايالت تگزاس امريكا را لغو كردند. حاميان آقاي اردوغان در توييتر نيز يك هشتگ حمايتي را با عنوان ما نمي‌خواهيم برده امپرياليسم باشيم را راه‌اندازي كردند. هرچند كه بسياري مي‌دانند نمي‌توان با اين بحران سياسي، بحران به وجود آمده اقتصادي در تركيه را حل كرد، اما واقعيت آن است كه اين تحريم سياسي موجب اتحاد در داخل تركيه شده و حس وطن‌پرستي تمام تركيه‌اي‌ها را در برابر امريكا برانگيخته شده است.
يكي از مهندسان تركيه‌اي به نام اركان بابور در توييتر خود نوشت؛ هرچند در كمپاني كه كار مي‌كند، افزايش ارزش دلار نسبت به لير روي عملكرد و تجارت آن تاثير مي‌گذارد، اما واقعيت آن است كه هيچ كس از شكم مادر خود رييس به دنيا نمي‌آيد و اكنون اين دلار نيست كه ما را رييس ساخته است. وي در ادامه مي‌افزايد: ما در صورت لزوم كمپاني خود را نيز مي‌بنديم و كفش‌هاي رنگي مي‌فروشيم، اما هرگز اجازه نمي‌دهيم تركيه طعمه شما شود. به گزارش نيويورك تايمز اكثر روزنامه‌هاي تركيه كه تحت كنترل بازرگانان نزديك به رييس‌جمهور نيز هستند به شدت موضع ضدامريكايي گرفته‌اند.
روزنامه مليت تركيه خطاب به ايالات متحده مي‌نويسد: حد خود را حفظ كنيد. حتي روزنامه سوزكو كه مخالف سياست‌هاي تهاجمي آقاي اردوغان است نيز از شخص رييس‌جمهور حمايت كرد و از دولت خواست در برابر امريكا ايستادگي كند.
بسياري از تحليلگران نگران تشديد اوضاع ميان تركيه و امريكا هستند و حتي قبل از تحريم‌هاي متقابل تركيه اين پيش‌بيني تا حدودي وجود داشت.
سونر كاپاتي مدير بخش تركيه موسسه مطالعاتي واشنگتن پيش‌بيني كرده بود كه بايد منتظر يك پاسخ غيرعادي از سمت آنكارا بود، زيرا حداقل نيمي از محافل تركيه به نحوي معتقدند كه اردوغان تحت حمله مخالفان داخلي و خارجي قرار دارد، زيرا او قصد دارد دوباره تركيه را بزرگ كند.
كمال كين يكي از روزنامه‌نگاران منتقد در روزنامه جمهوريت نوشت كه بسياري از اختلاف‌ها بر سر رويكرد شخصي آقاي اردوغان است.
احمد كاظم خان استاد روابط بين‌الملل دانشگاه استانبول به نيويورك‌تايمز گفت: برخي اين تصور را مي‌كنند كه بسيار ارزشمند است كه امريكا جايي در تركيه نخواهد داشت، اما واقعيت آن است، اين تفكر نه تنها اشتباه بلكه خطرناك است. اين منجر به تشديد تنش‌ها مي‌شود و به سمتي غير قابل كنترل و سخت پيش مي‌رود و ممكن است به نقطه‌اي برسد كه همه چيز از بين برود.
در حال حاضر تنش‌هاي ميان امريكا و تركيه بيش از هر زمان ديگري رو به افزايش است. هر چند كه گفته مي‌شود، هيات‌هاي اقتصادي براي مذاكره با امريكايي‌ها به واشنگتن اعزام شده و وزراي خارجه دو كشور نيز تماس‌هايي را با يكديگر براي حل چالش‌ها برقرار كردند. امريكا به دنبال يك معامله با تركيه بر سر كشيش امريكايي است. برخي گمانه‌زني مي‌كنند كه تركيه به دنبال مبادله اين كشيش با مهمت هاكان آتيلا بانكدار تركيه‌اي هستند كه به دليل دور زدن تحريم‌هاي امريكا عليه ايران در دادگاه‌هاي امريكايي محكوم شده است.
با اين حال برخي كارشناسان امريكايي نگران آن هستند كه تركيه به ونزوئلاي بعدي تبديل شود و اين اتفاق هم به دليل رقابت با غرب باشد و كشور دچار يك ركود شديد شود و ديگر هيچ كس نتواند براي سرمايه‌گذاري در تركيه اطمينان كند.
اما برخي ديگر معتقدند كه اردوغان فردي عملگراست كه مي‌تواند در صورت لزوم سياست خود را تغيير دهد و اين رويكرد را پس از سرنگوني جنگنده روسي مي‌توان مشاهده كرد. مسوولان سياست خارجي تركيه تا حدودي اطمينان دارند كه به يك توافق با امريكايي‌ها خواهند رسيد. وزير خارجه تركيه مولود چاووش اوغلو روز سه‌شنبه تاكيد كرد كه بناست يك هيات تركيه‌اي به واشنگتن سفر كند.
برات آلبيراك وزير امورمالي و خزانه‌داري تركيه كه داماد اردوغان است نيز در مصاحبه‌اي در روز جمعه اعلام كرد كه روابط ميان تركيه و امريكا هرگز از بين نخواهد رفت و تاكيد كرد كه اين يك تقابل درون خانوادگي است. او تاكيد كرد كه حتي دو خواهر يا برادر در يك خانواده ممكن است بر سر يك موضوع اتفاق نظر نداشته باشند. حتي ممكن است يك زن و شوهر كه
40 سال زندگي مشترك داشته باشند هم با ديدگاه يكديگر موافق نباشند. آنها بعد از يك مدتي كه استدلال‌هاي خود را بيان مي‌كنند سپس با يكديگر صلح خواهند كرد. نظرات او باعث شد كه بازار ملتهب در تركيه كه بر اثر تحريم‌هاي امريكا آشفته شده بود تا حدودي آرام شود. سعادت ارگين خبرنگار سابق حريت كه بيش از 40 سال است كه روابط امريكا و تركيه را رصد مي‌كند، پيشنهاد داده است كه كنترل صدمه به اقتصاد تركيه از طريق امريكا بايد اولويت اول آقاي اردوغان باشد.