خزر؛ درياي صلح و دوستي
بدون ترديد كنوانسيون رژيم حقوقي درياچه خزر، بستر و زمينه مناسبي را فراهم كرده تا اين حوضه آبي راهبردي تبديل به درياچه صلح و دوستي شود. دو دليل اصلي بر اين ادعا عبارتند از:
1- امضاي چند موافقتنامه از سوي سران 5 كشور ساحلي درجريان نشست اوكتائو در قزاقستان، ازجمله حمل و نقل و ترانزيت، همكاري‌هاي تجاري و اقتصادي و همكاري‌هاي مرزباني كه زمينه‌هاي همكاري‌هاي كشورهاي عضو را بيش از پيش فراهم خواهد آورد.
2- دومين جنبه و مولفه اساسي توافق سران 5 كشور ساحلي در نشست اوكتائو، امضاي موافقتنامه‌هاي مبارزه با تروريزم، مبارزه با جرايم سازمان يافته و موافقتنامه پيشگيري از درگيري‌هاي نظامي است.مضافا اينكه يكي از بندهاي مهم كنوانسيون رژيم حقوقي درياي خزر اين است كه به غير از 5 كشور عضو، هيچ كشورديگري اعم قدرت‌هاي فرامنطقه‌اي يا ديگران، حق و اجازه حضور و عرض‌اندام و مداخله‌گري و دريانوردي و تشنج‌آفريني و ايجاد بحران را ندارند و هرگونه كشتيراني و دريانوردي كشورهاي غيرساحلي در خزر ممنوع است.كنوانسيون رژيم حقوقي درياي خزر، همچون ديگر توافقات و تعهدات ميان كشورها، امري مبتني بر واقعيات به لحاظ منافع و مصالح همه اعضاست. لذا همچون هر امر ديگري در دنياي سياست و روابط بين‌الملل، امري صد در صد مقدس نيست و ضمن تامين منافع همه طرف‌ها و تاكيد بر منافع و مصالح مشترك كشورهاي عضو، مبتني بر فرمول شناخته شده برد- برد است. چه اينكه بدون چنين فرمولي، اساسا حتي در مقوله‌هاي ناچيز و بي ارزش نيز نمي‌توان انتظار حصول به توافق را داشت، چه رسد به امر غامض و پيچيده‌اي همچون رژيم حقوقي درياي خزر. معذلك همين كنوانسيون نيز متضمن منافع ملي و مصالح عمومي و مشترك كشورهاي ساحلي از جمله جمهوري اسلامي ايران است. تاكيد بر تعامل و همكاري به‌جاي تقابل و تخاصم، اجتناب از امنيتي شدن اختلافات، جلوگيري از حضور شرورانه و مداخله‌جويانه بيگانگان و تاكيد بر خطوط اشتراك به‌جاي نقاط افتراق، از وجوه برجسته كنوانسيون رژيم حقوقي درياي خزر است. با وفاق و اجماع و همگرايي ميان 5 كشور ساحلي درياي خزر مي‌توان اين عرصه آبي را به درياچه صلح و دوستي تبديل كرد و الگويي براي ساير حوضه‌هاي آبي از جمله خليج‌فارس و درياي عمان و دوستي و پايداري و همزيستي مسالمت‌آميز ميان ملت‌هاي پيراموني آن قرار داد؛ هرچه هست، امروز را بايد روز همگرايي بيشتر ملل كشورهاي ساحلي درياي خزر و روز همبستگي و آغازي بر همكاري‌هاي هرچه بيشتر و درك متقابل و تعميق روابط آنان دانست.