ماجراي‌كره و نفت ايران
رضا زندي
اجازه دهید صریح، آشکار و موثق بگویم، کره جنوبی در ماه های ژوئن، جولای و هفده روز اول ماه جاری میلادی (اگوست) هیچ نفتی و میعانات گازی از ایران نخریده است. آنچه ماه گذشته به نقل از سفارت کره جنوبی در تهران، درباره تکذیب خبر «نخریدن نفت ایران» منتشر شد نیز یا از منبع موثقی نقل نشده یا نادرست بوده است. پیش از ماه ژوئن، یازده درصد از نفت و میعانات گازی ایران (۲۲۰ هزار بشکه در روز) به کره جنوبی می رفت. حالا ۲/۵ ماه است که بازار کره جنوبی به روی نفت و میعانات گازی ایران بسته شده است. پالایشگاه های ژاپنی نیز کاهش خرید نفت از ایران را آغاز کرده اند. نمونه اش شرکت پالایشی فوجی است که به فروشندگان عرب رو کرده است. علاوه بر کره جنوبی، چین: ۲۶ درصد، هند: ۲۳ درصد، اروپا: ۲۰ درصد، ترکیه: ۷ درصد و ژاپن: ۵ درصد نفت ایران را در فاصله ماههای ژانویه تا ژوئن خریده اند. با شروع تحریم های نفتی آمریکا در ماه آبان چه کنیم؟
۱- وزیر صنعت، معدن و تجارت و وزیر امور اقتصاد و دارایی ایران را مستقیم خطاب قرار می دهم. آقایان چرا اجازه می دهید ایران، بعنوان بزرگترین بازار برندهای کره ای به شمار آید در حالیکه این کشور علیه منافع ایران، از خرید نفت ما خودداری کرده است. غیرت ملی تان کجا رفته است؟! گروه یا اشخاصی را هم که درگیر برندهای کره ای هستند توجیه کنید یا به مردم معرفی کنید. اگر نمی توانید همه محصولات کره ای را حذف کنید حداقل یک برند را که می توانید!
۲- اخیرا «کمیته مقابله با تحریم نفت» با حضور زنگنه- وزیر نفت، نوذری- وزیر اسبق نفت، هندی- مشاور حقوقی وزیر نفت، یک نفر از خزانه داری کل و نفراتی از نهادهای نظارتی تشکیل شده است تا با اختیاراتی که دارد فروش نفت را در شرایط تحریم مدیریت کند. شرایط بعد از آبان ماه برای فروش نفت ایران، حتما سخت و با ریسک بالا خواهد بود. چه، عمده پالایشگران مشتری ایران خصوصی هستند و در بازار آمریکا منافع دارند. به همین دلیل شفاف باید گفت که بعید است حمایت های سیاسیون اروپایی از برجام، همه آن ها را برای خرید نفت از ایران مجاب کند. در این میان احتمالا پالایشگران چینی و تعدادی از پالایشگران هندی به اضافه ترکیه به بخشی از خرید نفتشان ادامه خواهند داد. درباره جزییات سناریوهای فروش نفت ایران، پس از شروع تحریم، پیش از این نوشته ام. کمیته مقابله با تحریم نفت باید تجربه تحریم گذشته را پیش رو بگذارد و توجه داشته باشد که در دوره پس از تحریم، تصمیماتش مورد قضاوت قرار خواهد گرفت. اگر خدای نکرده باعث رانتی یا فسادی شده باشد.
۳- در آخرین مصاحبه ای که با وزیر نفت در حاشیه اجلاس اوپک داشتم، زنگنه گفت که فعلا اولویتش توسعه نیست و روی فروش نفت متمرکز است. حتما تدابیر اتخاذ شده برای فروش نفت ایران در دوره تحریم ها گفتنی نیست. از ارائه تسهیلات به خریداران نفت گرفته تا برخی تخفیفات. پیشنهاد می کنم در این مقطع حساس، همه بخش های کشور پشت وزارت نفت و امور بین الملل شرکت ملی نفت بایستند تا آنها ابزار مختلفی برای باز کردن راههای صادراتی نفت خام داشته باشند. انهایی که از مذاکرات فروش نفت خبر دارند می دانند که خریداران نفت چطور حرف سیاسیون شان را نمی خوانند و بایگانی می کنند. پس لطفا شعار ندهیم!