گروه اقتصادي| دولت ايالات متحده تخفيف‌هاي ويژه‌اي براي برخي خريداران نفت خود در نظر گرفته است. در آستانه تاريخي كه در آن امريكا خيال صفر كردن صادرات نفت ايران را دارد، فروش اين ماده خام به آسيايي‌هاي شريك ايران افزايش يافته است.
رويترز سه‌شنبه در گزارشي نوشت: در شرايطي كه پالايشگاه‌هاي آسيايي قصد دارند نهايت استفاده را از تخفيف‌هاي قابل‌توجه پيشنهادي فروشندگان امريكايي ببرند، صادرات نفت امريكا به ژاپن و كره جنوبي در ماه جاري ميلادي به ارقامي بي‌سابقه خواهد رسيد. شركت‌هاي امريكايي كه به دليل اختلافات تجاري ميان واشنگتن و پكن مشتريان چيني خود را از دست داده‌اند، به دنبال مشتريان جديد هستند و اين امر باعث شده ماه سپتامبر، ثبت‌كننده ركوردهاي تازه‌اي باشد.
گزارش سه‌شنبه
آمارهاي تانكري موسسه «تامسون رويترز ايكون» نشان مي‌دهد، صادرات نفت امريكا به كره جنوبي در ماه سپتامبر به رقم بي‌سابقه دست‌كم 230هزار بشكه در روز خواهد رسيد. صادرات نفت امريكا به ژاپن هم در اين ماه به رقم بي‌سابقه دست‌كم 134 هزار بشكه در روز خواهد رسيد. دو تاجر و يك منبع آگاه بازار نفت به رويترز گفته‌اند، پالايشگاه‌هاي ژاپني و كره‌اي در حال استفاده از تخفيف‌هاي 10 دلاري در هر بشكه نفت خام امريكا نسبت به نفت برنت هستند. يك كشتي‌دار سنگاپوري به اين خبرگزاري گفت: «پالايشگاه‌هاي ژاپني و كره‌اي بايد جايگزين‌هايي براي كاهش خريد نفت از ايران بيابند و بخش قابل‌توجهي از كاهش خريد از ايران توسط نفت امريكا جبران مي‌شود. كسي نمي‌تواند در مقابل مابه‌التفاوت قابل توجه نفت خام امريكا نسبت به نفت برنت مقاومت كند.»
سخنگوي شركت «اس‌كي اينوويشن» مالك شركت پالايشگاهي «اس‌كي انرژي» كره مي‌گويد: «خريد نفت ما از امريكا تنها به دليل مزيت قيمتي آن است.» سخنگوي شركت «جي‌ايكس تي‌جي نيپون» بزرگ‌ترين شركت پالايشگاهي ژاپن هم گفته كه اين شركت هيچ دستوري از دولت براي توقف خريد نفت دريافت نكرده است.
سياست تا اقتصاد
دولت دونالد ترامپ در حالي اين تخفيف‌هاي ويژه را براي خريداران آسيايي در نظر گرفته كه ژاپن و كره‌جنوبي از بزرگ‌ترين مشتريان نفتي ايران هستند. اين دو كشور اعلام كرده‌اند كه براي حفظ خريد نفت از ايران تمام تلاش خود را خواهند كرد اما گويا رشوه امريكايي شيرين‌تر از آن بوده كه آنها پايبند گفته‌هاي‌شان باشند.
رويترز با اشاره به اينكه ژاپن و كره تسيلم امريكا شده‌اند، در پايان گزارش خود آورده كه آخرين خريد كره‌جنوبي از ايران درماه جولاي انجام شده است. رويترز همچنين مدعي شده هند كه دومين خريدار نفت ايران پس از چين بوده، با افزايش واردات از امريكا، سفارش‌هاي خود به ايران را كاهش داده است.
پيش‌تر خبرگزاري بلومبرگ هم با اشاره به افزايش مبادلات نفتي امريكا با مشتريان ايران نوشته بود كه اين سياست، تنها دليل امنيتي ندارد بلكه ايالات‌متحده از آن نفع اقتصادي نيز مي‌برد. فاصله جغرافيايي امريكا از آسيا، رقابت او با فروشندگان خاورميانه را دشوار مي‌كند. اما با حذف ايران كه يكي از صادركنندگان عمده است، رقابت ساده‌تر مي‌شود. بر‌اساس داده‌هاي آژانس بين‌المللي انرژي احتمال دارد امريكا در سال ۲۰۱۸، به بزرگ‌ترين توليدكننده نفت در جهان تبديل شود و ايجاد شبكه مشتريان براي اين كشور منطقي خواهد بود. با افزايش توليد نفت‌هاي غيرمرسوم، پيش‌بيني مي‌شود توليد امريكا افزايش يابد و تا پايان سال ۲۰۱۸ به ۱۱ ميليون بشكه برسد و اين 11 ميليون بشكه مشتري‌هاي هميشگي مي‌خواهد.
به اين ترتيب، تخفيف‌هاي امريكا به آسيايي‌ها، اولا دل كندن آنها از نفت ايران را ممكن مي‌كند و ثانيا براي امريكا مشتريان درازمدت ثبت مي‌كند. البته نبايد فراموش كرد كه كيفيت نفت ايران هم از نفت امريكا بهتر است و اين امر تخفيف دادن را ضروري مي‌كند. همين كيفيت و نزديكي به ايران است كه هند را همچنان مشتري ايران نگه داشته، اما دهلي‌نو هم خريدهاي خود را از كشورمان كاهش داده است.
از راه روسيه
در شرايطي كه صادرات نفت ايران با نزديك شدن به موعد تحريم‌هاي نفتي امريكا، كاهش يافته است، كشورمان راه‌هاي ديگري براي جلوگيري از سقوط صادرات در دست دارد. مدير اسبق امور بين‌الملل شركت ملي نفت ايران معتقد است كه روسيه مي‌تواند از نفت ايران در پالايشگاه‌هاي خود استفاده كرده و در عوض، صادرات نفت خود را افزايش دهد.
محمدعلي خطيبي، مدير اسبق امور بين‌الملل شركت ملي نفت ايران در گفت‌وگويي با «مهر» درباره راهكارهاي فروش نفت ايران با شروع تحريم نفتي گفت: يكي از راهكارها، فروش نفت به روسيه است. در گذشته روش صادرات نفت ازطريق روسيه مورد بررسي قرار گرفت اما از آن استفاده نكرديم. او توضيح داد: در صورتي كه مقرر شود نفت كشوري توسط كشور ثانويه‌اي به فروش برسد، كشور ثانويه از نفت كشور مبدا به‌عنوان مصرف پالايشگاهي خود استفاده كرده و ما به ازاي آن، ميزان صادرات نفت خود را افزايش مي‌دهد. البته استفاده از اين روش مشروط به هماهنگي ساختار پالايشگاهي كشور ثانويه با نوع نفت كشور مبدا است. خطيبي درباره استفاده نفت ايران در كشورهاي ثالث توضيح داد: در قراردادهاي فروش نفت ذكر مي‌شود كه كشور خريدار اجازه بازفروش (resend) نفت ايران را به كشور سومي ندارد.
او در توضيح اينكه چرا در گذشته راهكار فروش نفت ايران از طريق روسيه اجرايي نشد، توضيح داد: در آن دوران با وجود اينكه نخستين دوره تجربه سخت تحريم‌ها بود، بررسي و مطالعات لازم در اين زمينه انجام شد و مذاكرات مفصلي نيز رقم خورد. اما از آنجايي كه انجام اين امر زمان‌بر بود، فرآيند بررسي و اجراي آن به‌طور‌كامل انجام نشد. به اين ترتيب اكنون نيازي نيست كه بررسي‌ها از نقطه صفر انجام شود. خطيبي ادامه داد: در آن دوران بررسي‌هايي حول صادرات نفت از طريق درياي خزر در حال انجام بود كه زيرساخت‌هاي لازم براي اجراي آن وجود نداشت و ابتر ماند. در اين شيوه، هر كشوري مي‌تواند به اين طريق نفت ايران را مورد مصرف پالايشگاهي قرار داده و صادرات نفت خود را افزايش دهد.
اين كارشناس ارشد انرژي با اشاره به اينكه اكنون فناوري پالايشگاه‌ها، پيشرفت قابل‌توجهي كرده است و به يك نوع نفت وابسته نيست، گفت: پالايشگاه‌هاي روسيه پيشرفته هستند و وابسته به يك نوع نفت نيستند. حتي پالايشگاه‌هاي پيشرفته كنوني قادر هستند با اختلاط انواع نفت يا حتي بخشي از ميعانات گازي، خوراك مورد نياز خود را توليد كنند. وي در همين ارتباط به ۲برابر شدن صادرات نفت عربستان به امريكا در مدت اخير اشاره كرد و توضيح داد: بي‌شك اين افزايش صادرات بايد از محل ثانويه‌اي تامين شده باشد چرا كه ميزان توليد نفت عربستان تغيير محسوس و قابل توجهي نداشته است. بنابراين احتمال دارد كه بخشي از صادرات نفت عربستان به امريكا، نفت يك كشور ثالث باشد كه اين كشور ثالث به هر دليلي تمايل يا امكان صادرات به امريكا را ندارد.
نماينده اسبق ايران در اوپك درباره صادرات نفت ايران از طريق عراق با وجود تغيير معادلات سياسي اين كشور توضيح داد: در گذشته به دليل شباهت ساختار نفت ايران به نفت عراق، بخشي از نفت ايران با اين نوع نفت مخلوط و صادر مي‌شد. اين كارشناس ارشد انرژي تاكيد كرد: امريكايي‌ها نمي‌توانند صادرات نفت ايران را به صفر برسانند.
رويترز با اشاره به اينكه ژاپن و كره تسيلم امريكا شده‌اند، در پايان گزارش خود آورده كه آخرين خريد كره‌جنوبي از ايران درماه جولاي انجام شده است. رويترز همچنين مدعي شده كه هند كه دومين خريدار نفت ايران پس از چين بوده، با افزايش واردات از امريكا، سفارش‌هاي خود به ايران را كاهش داده است.