تصميم ترامپ
سعيد عابدپور
تصميم ترامپ براي خروج از پيمان سلاح‌هاي هسته‌اي ميان برد (INF) كه چند روز قبل در نوادا بيان كرد، موجي از واكنش‌هاي عمدتا مخالف را در بين كشورها برانگيخت. اين تصميم در كنار اقدامات مشابه ترامپ مانند خروج از يونسكو، شوراي حقوق بشر، پيمان پاريس و برجام؛ امريكا را به سمت يك «ابرقدرت منزوي» سوق مي‌دهد. بي‌توجهي به توافقنامهها، پيمان‌ها و نهادهاي بين‌المللي بيش از اينكه به منزله بي‌اعتباري اين پيمان‌ها منتهي شود، به معناي تولد امريكايي نوين است كه خود را فارغ از احترام متقابل به ساير كشورها و همكاري‌هاي بين‌المللي مي‌داند. از اين‌رو خروج امريكا از اين پيمان به معناي نفي چارچوبي است كه در دوران جنگ سرد درباره كنترل سلاح‌هاي هسته‌اي به وجود آمد. در سال 2001، واشنگتن معاهده سال 1972 بالستيك (ABM) را رد كرد تا گام‌هاي اين دولت براي توسعه سيستم موسوم به «جنگ ستارگان» فراهم شود.
با لغو اين معاهده 1987 مبني بر ممنوعيت ساخت موشك‌هاي هسته‌اي توسط امريكا و روسيه با محدوده برد 500 تا 5500 كيلومتر، ديگر هيچ معاهده‌اي براي محدود كردن قدرت‌هاي بزرگ در زمينه ساخت سلاح‌هاي هسته‌اي وجود ندارد . بدين‌ترتيب اين تصميم سرنوشت‌ساز ترامپ، جهان را به سمت بي‌نظمي و رقابت تسليحاتي هسته‌اي و احتمال بروز درگيري‌هاي هسته‌اي پيش مي‌راند.
ترامپ مي‌گويد: «روس‌ها پيمان را نقض كرده‌اند. آنها سال‌ها است اين كار را مي‌كنند و نمي‌دانم چرا اوباما هيچ اقدامي در راستاي مذاكره يا لغو اين پيمان نكرد.» او روسيه و چين را متهم مي‌كند كه خلاف اين پيمان، دست به توسعه موشك‌هاي هسته‌اي مي‌زنند. ولي روس‌ها منكر نقض اين پيمان هستند. سرگي رايبكوف، وزير دفاع روسيه اعلام كرد: « اگر دولت امريكا از اين پيمان بين‌المللي خارج شود، روسيه براي خود حق تلافي از جمله اقدامات نظامي را دارد، ولي اميدواريم كار بدانجا كشيده نشود.»
واشنگتن مدت زيادي براي خروج از اين پيمان فكر مي‌كند.در سه يا چهار سال اخير بحث درباره نحوه حضور امريكا يا لغو پيمان در كنگره مطرح بوده و در شش ماه اخير نيز، اين بحث به‌شدت در شوراي امنيت امريكا باز بوده است. اوباما اراده سياسي براي لغو اين پيمان را نداشت ولي ترامپ با مشورت فردي چون جان بولتون به دنبال لغو اين پيمان است. به‌نظر نمي‌رسد سفر يكشنبه آينده بولتون به مسكو، بتواند كمكي به باقي ماندن پيمان بكند.امريكاي ترامپ در خروج از پيمان‌ها و توافقنامهها به راحتي تصميم مي‌گيرد.
از نظر فني اگر نگاهي به موارد «سرپيچي روس‌ها» از پيمان بيندازيم، چيز نويي وجود ندارد.امريكا و هم‌پيمانان ناتو، روسيه را به خاطر استفاده از موشك m7299 متهم به نقش پيمان مي‌كنند. ارتش روسيه در پاسخ به ادعاهاي سناتورهاي امريكايي، گزارشي ارسال كرد . در اين گزارش آمده است، اين موشك هيچ‌بندي از پيمان هسته‌اي را نقض نمي‌كند. در مقابل امريكا طيفي از موشك‌هاي بالستيك كوتاه‌برد و ميانبرد چون «حرا»، «ام‌آر‌تي»، «آريز»، «اتسورم»، «استورم 2» و «ام‌آر‌بي‌ام» را استفاده مي‌كند، استفاده و توسعه اين موشك‌ها به گفته مقام‌هاي روسي نقض پيمان هسته‌اي است. وقتي امريكا در بيست سال اخير تلاش خود را براي توسعه موشك‌هاي بالستيك كوتاه‌برد و ميانبرد گسترش داد، روس‌ها در اقدامي متقابل موشك‌هاي بالستيك خود را گسترش دادند و اين اقدام نوعي واكنش به رفتار امريكا بود. پوتين اوايل بهار سال جاري اعلام كرد، موشك‌هاي روسي به راحتي مي‌توانند از سيستم ضدموشكي امريكا عبور كنند. بنابراين امريكا اگر به شكل يك‌طرفه از روسيه و چين مي‌خواهد تا به گسترش و توسعه موشك‌هاي هسته‌اي نپردازند، پيش‌تر بايد به تصحيح رفتار خود بپردازد. ترامپ ظاهرا نيازي به پاسخگويي متقابل در برابر روسيه و چين ندارد و در چنين فضايي، بايد شاهد لغو پيمان هسته‌اي بين امريكا و روسيه و تداوم گسست امريكا از نهادها و پيمان‌ها و توافق‌ها باشيم.
ترامپ مي‌گويد: «ما بايد به توسعه سلاح‌هاي خود ادامه بدهيم تا زماني كه روسيه و چين پيش ما نيايند و وقتي آنها پيش ما بيايند و اعلام كنند، شما عقل كل هستيد و هيچ‌كدام از ما اين سلاح‌ها را توسعه نخواهد داد. در آن صورت ما بر اين پيمان پاي بند خواهيم بود!» تصور كنيد اگر رهبر روسيه يا چين بوديد چه مي‌كرديد؟