غزه به آخر هفته‌هاي خونبار عادت مي‌كند
آتش‌بس غيرممكن
شهاب شهسواري
يك جمعه بازگشت ديگر و بار ديگر انباشت پيكر شهداي فلسطيني با تيراندازي مستقيم نيروهاي ارتش اسراييل در فنس‌هاي اطراف نوار غزه و متعاقب آن آتش‌بار راكتي گروه‌هاي مقاومت فلسطيني و عمليات تلافي‌جويانه ارتش اسراييل؛ اين خلاصه تحولات جمعه و شنبه در نوار غزه طي 7 ماه گذشته است. 6 فلسطيني روز جمعه با تيراندازي مستقيم نيروهاي اسراييلي شهيد شدند و گروه‌هاي مقاومت در نوار غزه، اين اقدام اسراييل را با شليك كردن ده‌ها راكت و خمپاره به سمت شهرك‌هاي صهيونيست‌نشين در اطراف نوار غزه تلافي كردند و اسراييل هم در تلافي با موشك و جت‌هاي جنگنده به چندين هدف در نوار غزه حمله كرد. گروه جهاد اسلامي، حملات راكتي به سرزمين‌هاي اشغالي را بر عهده گرفته و در بيانيه‌اي تاكيد كرده است كه ديگر نمي‌تواند در برابر خونريزي و كشتار توسط اشغالگران اسراييلي بي‌تفاوت بماند. از زمان آغاز تظاهرات بازگشت آوارگان فلسطيني در نوار غزه در فروردين‌ماه سال جاري تاكنون، دست‌كم 210 فلسطيني با گلوله مستقيم نيروهاي اسراييل به شهادت رسيده و نزديك به 18 هزار نفر مجروح شده‌اند. همزمان در كرانه باختري رود اردن، نظاميان اسراييل با تيراندازي مستقيم به معترضان باعث شهادت يك فلسطيني و جراحت شديد 9 نفر ديگر شدند.
درگيري‌هاي جمعه و شنبه در شرايطي رخ داد كه رسانه‌ها از گفت‌وگوي غيرمستقيم ميان حماس و اسراييل براي آتش‌بس بلندمدت خبر مي‌دادند و به گزارش روزنامه الحيات، گروه‌هاي فلسطيني هفته گذشته توافق كرده بودند تا اقداماتي براي كاهش تلفات تظاهرات بازگشت انجام دهند. شليك 36 راكت از نوار غزه به مناطق اشغالي و حمله هوايي اسراييل به 95 هدف در نوار غزه، يكي از سنگين‌ترين درگيري‌ها ميان دو طرف در طول ماه‌هاي اخير را رقم زد تا بار ديگر نگراني از آغاز مجدد جنگ در غزه شدت بگيرد. طي ماه‌هاي گذشته مصر روند ميانجيگري ميان گروه‌هاي مقاومت در غزه را با اسراييل آغاز كرده است و چندين بار با دخالت قاهره درگيري‌ها ميان گروه‌هاي فلسطيني و ارتش اسراييل موقتا به آتش‌بس منتهي شده است. جمعه شب و صبح شنبه اين هفته هم قاهره ميان گروه‌هاي فلسطيني و اسراييل ميانجيگري كرد تا بار ديگر درگيري‌هاي جديد با آتش‌بسي موقت متوقف شوند.
پايان خويشتنداري
جمعه اين هفته، گروه جهاد اسلامي غزه مسووليت حملات راكتي به سرزمين‌هاي اشغالي را پذيرفت. در بيانيه‌اي كه جهاد اسلامي صادر كرد ضمن اشاره به اينكه اين گروه معمولا تلاش مي‌كند تا در برابر خشونت‌ها تا حد امكان خويشتنداري كند، تاكيد شده است: «ديگر نمي‌توانيم در برابر كشتار و خونريزي اشغالگران اسراييلي بي‌تفاوت بمانيم.» حملات راكتي جهاد اسلامي از ساعات پاياني جمعه شب آغاز شد و تا بامداد ادامه داشت. داود شهاب، سخنگوي جهاد اسلامي، صبح شنبه اعلام كرد كه با ميانجيگري قاهره تصميم به آتش‌بس گرفته است. بر اساس بيانيه ارتش اسراييل، 36 راكت از نوار غزه به سمت سرزمين‌هاي اشغالي شليك شده است كه 15 فروند آن توسط سامانه ضدموشك گنبدآهنين اسراييل رهگيري و منهدم شده‌اند. گزارشي از تلفات يا جراحت در ميان شهرك‌نشينان اسراييلي بر اثر اين حملات مخابره نشده است. به گزارش هاآرتص ارتش اسراييل حملات هوايي بامداد شنبه خود را عليه 95 هدف به ادعاي اسراييل «تروريستي» انجام داده است. بر اساس بيانيه ارتش اسراييل 87 هدف متعلق به گروه حماس و 8 هدف متعلق به جهاد اسلامي در اين حملات هدف قرار گرفته‌اند. بر اساس گزارش‌ها يك ساختمان 4 طبقه كه به عنوان مركز مديريت امنيتي حماس مورد استفاده قرار مي‌گرفت از جمله اهداف حملات بامداد شنبه اسراييل بود، هر چند گزارش شده كه ارتش اسراييل چند بار قبل از حمله براي تخليه اين ساختمان هشدار داده‌است.
اتهام‌زني به ايران
همزمان با از سرگيري و توقف درگيري‌ها در نوار غزه و سرزمين‌هاي اشغالي غرب فلسطين، يك سخنگوي ارتش اسراييل، ايران را به هدايت اين عمليات متهم كرده است. به گزارش الجزيره، سرهنگ دوم جاناتن كانريكوس، سخنگوي ارتش اسراييل در جمع خبرنگاران گفته است: «براي ما مشخص شده است راكت‌هايي كه به سمت اسراييل شليك شد به دستور و با تشويق دمشق شليك شده است و دخالت نيروي قدس سپاه پاسداران ايران در اين موضوع كاملا مشخص است.» اين سخنگوي ارتش اسراييل بار ديگر تهديد جنگ عليه مردم منطقه را تكرار كرد و گفت: «واكنش اسراييل محدود به مكان جغرافيايي خاص باقي نخواهد ماند.»
افزايش تحركات قاهره براي ميانجيگري
مصر هدف خود را از ميانجيگري در غزه، تلاشي براي حفظ آرامش توصيف مي‌كند كه در نهايت مسير آشتي ميان گروه‌هاي فلسطيني بخصوص قهر يك دهه‌اي ميان حماس و فتح را هموار كند. 11 سال پيش و بعد از برگزاري انتخابات سراسري در سرزمين‌هاي فلسطيني، گروه حماس موفق به كسب اكثريت آرا شد، اما محمود عباس و تشكيلات خودگردان فلسطيني تحت فشارهاي بين‌المللي اجازه تشكيل دولت منتخب را نداد و اين موضوع باعث دعواي درازمدت ميان دو گروه عمده فلسطيني شد. از سال گذشته مذاكراتي با ميانجيگري دولت مصر ميان حماس و دولت خودگردان آغاز شده‌اما اين مذاكرات پيشرفت زيادي نداشته است.
چهارشنبه هفته گذشته، مقام‌هاي امنيتي مصر با سفر به نوار غزه با نمايندگان گروه‌هاي مقاومت فلسطيني ديدار و گفت‌وگو كردند. لوي القريوتي، از فرماندهان ارشد جبهه آزادي‌بخش فلسطين به الجزيره گفته است در اين ديدار مقام‌هاي مصري از گروه‌هاي فلسطيني خواسته‌اند «ساز و كارهايي را در پيش بگيرند كه تلفات اعتراض‌هاي فلسطينيان به حداقل برسد.» به نوشته روزنامه الحيات، هيات امنيتي مصر كه طي هفته‌هاي گذشته به صورت مرتب به رام‌الله، مركز دولت خودگردان فلسطيني و غزه سفر كرده و به‌صورت مستمر با مقام‌هاي امنيتي اسراييل در تماس است، به توافقي كوتاه‌مدت با گروه‌هاي فلسطيني براي كاهش احتمال درگيري در راهپيمايي‌هاي مسالمت‌آميز بازگشت دست يافته است. به ادعاي روزنامه عرب‌زبان الحيات كه در لندن منتشر مي‌شود، گروه‌هاي فلسطيني توافق كرده‌اند در صورت كاهش ابعاد محاصره نوار غزه توسط اسراييل، برخي از اقدامات از جمله پرواز بادبادك‌هاي آتش‌زا بر فراز سرزمين‌هاي اشغالي متوقف شود. نوار غزه طي 11 سال گذشته شاهد سخت‌ترين محاصره اقتصادي توسط اسراييل بود و از زمان آغاز تظاهرات بازگشت آوارگان فلسطيني به سرزمين‌هاي‌شان اين محاصره تنگ‌تر شده است تا جايي كه امكان ماهيگيري صيادان فلسطيني سواحل مديترانه و امكان ورود سوخت و مواد غذايي به نواز غزه تقريبا از بين رفته است.
با وجود گفت‌وگوهاي هفته گذشته مقام‌هاي امنيتي مصر، نه تنها جمعه اين هفته تغييري در روند خشونت‌هاي اسراييل ايجاد نشد، بلكه اين‌بار غزه شاهد هفته‌اي خونبارتر و خشونت‌بارتر نسبت به هفته‌هاي اخير بود. ادامه خونريزي‌ها در غزه نشان مي‌دهد تلاش‌هايي كه با عنوان «صلح»، «معامله قرن» و «آتش‌بس» توسط قدرت‌هاي مختلف در حال پيگيري است، بدون كنترل ماشين كشتار اسراييل غيرممكن خواهد بود.