رهبران تركيه، روسيه، آلمان و فرانسه روز گذشته در استانبول براي اولين‌بار گرد هم آمدند تا با يكديگر درخصوص آخرين تحولات سوريه بحث و تبادل نظر كنند. علاوه بر نشست چهارجانبه مشترك رهبران جلسات دوجانبه نيز با يكديگر برگزار كردند. طبق برنامه‌ريزي در اين نشست استفان دي ميستورا نماينده ويژه سازمان ملل در امور سوريه نيز حضور داشت.
پيش از اين نشست ابراهيم كالين سخنگوي رياست‌جمهوري تركيه به خبرنگاران گفته بود كه در اين نشست رهبران قصد دارند در مسير يافتن راه‌هاي جديد براي حل بحران سوريه تمركز كنند. وي افزود: اولويت ما در اين اجلاس، تمركز بر راه‌هاي جديدي است كه مي‌توان يافت. زيرا راه‌حل نظامي نيست بلكه بايد به دنبال يك راهكار سياسي براي سوريه بود. وي تاكيد كرد كه تركيه در اين نشست قصد دارد تا با فشار وارد كردن بر طرفين يك منطقه غير نظامي در اطراف استان ادلب ايجاد كند.
گفتني است ابتكار اين گردهمايي به تركيه بازمي‌گردد كه مي‌تواند مكملي براي فرآيندهاي فعلي در آستانه و سوچي باشد، كه هر دو روند خواستار حفظ صلح و ثبات در سوريه و رسيدن به يك راه‌حل سياسي است.
يك مقام آگاه در دولت تركيه يك روز پيش از اين نشست به روزنامه حريت گفت: تركيه قصد دارد در اين نشست ديدگاه‌هاي خود درباره ايجاد يك قانون اساسي جديد، برگزاري انتخابات عادلانه، بازگشت آوارگان و توافق‌نامه ادلب بين تركيه و روسيه و مساله حضور كردها در شمال سوريه را به بحث بگذارد.
مقدمات اين اجلاس از تاريخ 14 سپتامبر آغاز شد.ابتدا يك نشست با مشاركت مشاوران سياست خارجي رهبران 4 كشور در استانبول برگزار شد.
يك ديپلمات غربي كه نخواست نامش فاش شود به حريت گفته است كه بايد آلمان و فرانسه در اين نشست مراقب باشند كه نبايد بين روسيه و امريكا در يك طرف جريان قرار بگيرند. وي در ادامه افزود كه آلمان و فرانسه نمي‌خواهند كه اين نشست به رويدادي ضد ترامپ تبديل شود.
گفتني است تركيه، روسيه و ايران در چارچوب فرآيند آستانه به توافق‌هايي براي كاهش تنش و آتش‌بس در سوريه دست يافتند و تبديل به ضامن‌هاي اين توافق شدند. يك فرآيند نيز توسط روسيه رهبري شد كه تحت عنوان سوچي شناخته مي‌شود كه برروي رسيدن به يك راه‌حل سياسي براي بحران سوريه تمركز داشت و روسيه سعي كرد مخالفان و اعضاي دولت را گرد هم جمع كند تا به يك جمع‌بندي براي آينده سوريه دست پيدا كنند. توافق تركيه و روسيه بر سر ادلب نيز مانع از آن شد كه آخرين پايگاه تروريست‌ها و شورشيان در سوريه توسط ارتش اين كشور فتح شود.
آنگلا مركل صدراعظم آلمان نيز پيش از اين نشست عنوان كرد كه درگيري‌ها در سوريه بدون مشاركت روسيه، تركيه، ايران و اروپا و ساير قدرت‌هاي منطقه‌اي قابل حل نيست.
گفتني است مذاكرات روز شنبه ابتدا به صورت دوجانبه برگزار شد. رجب طيب اردغان در اولين ديدار با ولاديمير پوتين رييس‌جمهور روسيه ملاقات كرد.وي سپس با آنگلا مركل صدراعظم آلمان و امانوئل ماكرون رييس‌جمهوري فرانسه ديدار و گفت‌وگو كرد. محتواي اين ديدارها همگي به صورت محرمانه بود. پس از اين ديدارها ولاديمير پوتين با آنگلا مركل و امانوئل ماكرون ديدارهاي جداگانه داشت كه محتواي اين ديدارها در اختيار خبرنگاران قرار نگرفت. گفتني است امانوئل ماكرون پيش از حضور در استانبول با ولاديمير پوتين به صورت تلفني در خصوص محورهاي گفت‌وگو‌ها در اين نشست صحبت كرد.
به گزارش شينهوا تحليلگران معتقدند كه اين نشست 4جانبه مي‌تواند گام مهمي براي بحث در مورد راه‌حل سياسي براي پايان جنگ 7 ساله سوريه باشد. پيش از اين نشست اين برآورد وجود داشت كه استفان دي ميستورا نماينده سازمان ملل در امور سوريه قصد دارد در مورد تشكيل كميته قانون اساسي و ايجاد يك قانون اساسي پس از جنگ سوريه بحث كند. تحليلگران آگاه به موضوع معتقدند هرچند كه آلمان و فرانسه از منتقدان جدي دولت بشار اسد در سوريه بودند اما حضور سران اين كشورها در نشستي براي حل بحران سوريه مي‌تواند اميدوار‌كننده باشد. از طرفي اروپايي‌ها در حال حاضر نگران از بازگشت تروريست‌هايي هستند كه از سوريه خارج مي‌شوند تا به كشورهاي اصلي خود در اروپا بازگردند، از همين رو به دنبال راه‌حلي براي جلوگيري از اين اتفاق هستند.
شريف شهاده سياستمدار سوري و عضو سابق پارلمان اين كشور به شينهوا مي‌گويد: اين اجلاس مي‌توان آغاز يك نقشه راه براي پايان بحران سوريه باشد اما هيچگاه شروع آسان نيست. وي افزود دليل آن هم اين است كه شركت‌كنندگان در اين نشست ديدگاه‌هاي مختلفي دارند، چرا كه در طول ساليان گذشته موضع روسيه به نسبت ساير شركا بسيار متفاوت‌تر از سايرين بوده است.
شهاده گفت: شانس موفقيت اين اجلاس 50-50 است و برگزاري اين نشست نيز مهم است چرا كه افكار عمومي اروپا مي‌تواند درك واقع‌بينانه‌تري نسبت به وقايع سوريه داشته باشد. اين تحليلگر خاطرنشان كرد كه روسيه مي‌تواند به‌طور خاص ايده‌هاي جديدي در مورد وضعيت موجود در ادلب و همچنين راه‌حل‌هاي كلي براي جنگ سوريه ارايه دهد. وي تاكيد كرد كه غرب بايد چنين ايده‌هايي را قبول كند، زيرا دولت سوريه نمي‌تواند از كنترل روسيه خارج شود. و روسيه نيز بايد تلاش كند تا ايده‌هاي جديدي ارايه دهد.
حسام شعيب، يكي ديگر از تحليلگران سوري نيز گفت: مشاركت آلمان و فرانسه در بحث سرنوشت تروريست‌ها و شورشيان افراطي بسيار مهم است چرا كه بسياري از آنها مي‌توانند از طريق تركيه به خانه‌هاي خود در اروپا بازگردند. در حال حاضر مي‌توان گفت كه هزاران شورشي خارجي در ادلب وجود دارد و سرنوشت آنها مبهم است. وي تاكيد كرد اين همكاري نه‌تنها مي‌تواند به بحث بازگشت تروريست‌ها به خانه‌هاي‌شان به اروپا كمك كند بلكه مي‌تواند موجب آن شود تا پناهندگان سوري از اروپا به كشورهاي‌شان بازگردند.
ماهر احسان روزنامه‌نگار و تحليلگر به شينهوا گفت: روس‌ها احتمالا در اين نشست روي پرونده بازگشت پناهندگان و روند بازسازي تمركز خواهند كرد، اين در حالي است كه قدرت‌هاي غربي به احتمال زياد در مورد روند سياسي بحث خواهند كرد. وي خاطرنشان كرد كه اين اجلاس مي‌تواند يك گام در جهت نزديك كردن ديدگاه‌هاي اروپا به مسائل روسيه و رسيدن به راه‌حل سياسي از طريق روسيه باشد. احسان معتقد است كه در مجموع اين نشست هيچ نتيجه قابل‌توجهي نخواهد داشت اما اين اجلاس سرانجام مي‌تواند يك گام در جهت رسيدن به عقايد يكديگر باشد.