ميثم سليماني
ايالات متحده همواره پاكستان را يك متحد براي خود مي‌دانست. اما با روي كار آمدن دونالد ترامپ به عنوان رييس‌جمهور امريكا اين روابط در پايين‌ترين سطح خود قرار گرفت تا جايي كه امريكا كمك‌هاي نظامي و غيرنظامي خود به پاكستان را به حالت تعليق درآورد. روز گذشته دونالد ترامپ در مصاحبه‌اي با فاكس نيوز از تصميم خود در اوايل سال جاري ميلادي در خصوص توقف صدها ميليون دلار كمك‌هاي امنيتي و دفاعي به پاكستان حمايت كرد. او گفت: من آن را متوقف كردم، زيرا آنها هيچ كاري براي ما انجام نمي‌دادند. دونالد ترامپ همچنين مدعي شد كه دولت پاكستان پيش از اينكه بن‌لادن در سال 2011 طي عملياتي محرمانه توسط ارتش امريكا كشته شود از محل سكونت او اطلاع داشته اما آن را اعلام نكرده بود.
دونالد ترامپ حتي پس از اين مصاحبه، در توييتر خود با انتقاد از عملكرد پاكستان گفت كه اين كشور به وسيله پول‌هايي كه از امريكا به دست آورده طالبان را حمايت كرده و محلي امن در اختيار بن‌لادن قرار داده است و گفت كه اين نمونه‌هايي از چگونگي استفاده از پول امريكا توسط پاكستان بوده است.
عمران خان نخست‌وزير پاكستان نسبت به اين موضوع واكنش نشان داد و گفت كه پاكستان به خاطر ايالات متحده در مبارزه با تروريسم رنج مي‌برد. او در توييترش نوشت: اكنون ما آنچه را كه براي مردم و منافع ما مناسب است، انجام خواهيم داد.
به گزارش نيويورك‌تايمز اين سخنان موجب شده تا تنش در روابط دوجانبه ميان دو كشور بيشتر شود. مقام‌هاي امريكايي مدت‌هاست كه از عملكرد پاكستان در برابر شبكه‌هاي تروريستي انتقاد مي‌كنند. آنها معتقدند كه اين گروه‌ها در مرزهاي پاكستان به صورت آزادانه فعاليت مي‌كنند و دولت اين كشور اقدام لازم را در اين خصوص انجام نمي‌دهد. با اين وجود پاكستان همواره همكاري‌ها و كم كاري در برابر اين شبكه‌هاي تروريستي را تكذيب كرده است. شبكه حقاني كه با طالبان افغانستان متحد است، تبديل به اصلي‌ترين منبع اصطكاك و اختلاف ميان افغانستان و پاكستان شده است.
عمران خان سياستمداري پوپوليست شناخته مي‌شود كه توانست در انتخابات ماه جولاي پيروز شود. او يكي از قديمي‌ترين منتقدان سياست‌هاي ايالات متحده در قبال پاكستان است. عمران خان كاملا مخالف عمليات‌هاي هواپيماهاي بدون سرنشين امريكايي بر فراز مناطق به خصوص قبيله‌اي نشين پاكستان است. او همچنين ارتش پاكستان را به كوتاهي در برابر زورگويي ايالات متحده متهم كرده بود.
عمران خان با وجود انتقاداتش مي‌گويد ضد امريكايي نيست و مي‌خواهد رابطه بين دو كشور بر اساس احترام متقابل باشد. پاكستان در سال‌هاي پس از حملات 11 سپتامبر 2001 و در دوره‌اي كه پرويز مشرف حاكم نظامي پاكستان تا سال 2008 بود، به عنوان يك متحد نزديك امريكا شناخته مي‌شد و روابط گرمي ميان طرفين برقرار بود. اما با گذر زمان در رابطه ميان طرفين عدم اطمينان شكل گرفت. مقام‌هاي هر دو طرف ديگري را متهم كردند كه به اندازه كافي براي بهبود شرايط فعاليت نمي‌كنند. اين رابطه در سال 2011 با حمله امريكا به محل اختفاي اسامه بن‌لادن رهبر القاعده در خاك پاكستان، بدون اطلاع اين كشور به‌شدت خدشه‌دار شد. بن‌لادن در منطقه ابيت‌آباد پاكستان و در نزديكي يك مدرسه آموزش نظامي زندگي مي‌كرد. مقام‌هاي نظامي پاكستان به دليل اينكه پيش از حمله در جريان اين اتفاق قرار نگرفتند و مدعي بودند نمي‌دانستند محل اختفاي بن‌لادن كجاست به‌شدت دلخور شدند؛ البته دولت وقت امريكا هم پاكستان را متهم به بي‌كفايتي كرده و اين سوال را مطرح كرده بود كه چگونه بن‌لادن در نزديكي يك مركز نظامي پاكستان در امنيت كامل زندگي مي‌كرده است. دونالد ترامپ در اين رابطه به فاكس نيوز گفت: زندگي در پاكستان آنهم در كنار آكادمي نظامي؟ همه در پاكستان مي‌دانستند او آنجا است. عمران خان مانند دونالد ترامپ علاقه زيادي به توييتر براي پاسخ دادن به انتقادات و اظهارنظر در اين شبكه اجتماعي دارد. عمران خان در صفحه شخصي خود گفت: پاكستان در سال 2001 به جنگ عليه تروريسم پيوست، هرچند كه پاكستاني‌ها هيچ نقشي در حملات 11 سپتامبر نداشتند. پاكستان در اين راه 75هزار كشته داده و در مقابل 20 ميليارد دلاري كه امريكا به ما كمك كرده بيش از 123 ميليارد دلار زيان به اقتصاد پاكستان وارد شده است. ما همچنان به ارايه خطوط ارتباطي هوايي با ايالات متحده ادامه مي‌دهيم. اما آيا ترامپ مي‌تواند يكي ديگر از متحدان خود كه تا اين حد قرباني داده را اسم ببرد.
ديگر سياستمداران پاكستاني نيز با عصبانيت به اتهامات و مصاحبه ترامپ واكنش نشان دادند. خواجه محمد عاصف، وزيرخارجه سابق پاكستان گفت: رابطه پاكستان و ايالات متحده براي كشور ما چيزي جز خيانت و تحريم به همراه نداشته است.
شيرين مزاري وزير حقوق بشر پاكستان و يكي از منتقدان سياست‌هاي امريكا نيز در توييتر خود گفت: ترامپ تاريخ را به فراموشي سپرده است. ديدگاه‌هاي ترامپ بايد درسي جدي براي رهبران گذشته پاكستان باشد كه با خواسته‌هاي ايالات متحده موافقت كردند.
به نوشته پليتيكو اتحاد بين ايالات متحده و پاكستان همواره شكننده بوده اما ادامه داشته است كه البته از زمان انتخاب ترامپ تنش‌ها افزايش يافته است. امريكا سالانه حدود 3/1 ميليارد دلار براي كمك به پاكستان پرداخت مي‌كرد تا بتواند در امر محدود كردن گروه‌هاي تروريستي فعاليت كند. اما حالا اين كمك‌ها متوقف شده است. ايالات متحده همچنين افسران پاكستاني را از برنامه‌هاي آموزش نظامي بين‌المللي كنار گذاشته و پاكستان را به ليست خاكستري كشورهايي فرستاد كه نتوانسته‌اند مانع تامين مالي تروريست‌ها شوند.
ورود نخستين بسته مالي كمكي سعودي به اسلام‌آباد
واقعيت آن است كه امريكايي‌ها به‌شدت نيازمند پاكستان در همكاري‌هاي امنيتي خود در منطقه هستند و اكنون اين كشور به دنبال جايگزيني منابع مالي خود از طريق عربستان، چين و بانك جهاني است. رسانه‌هاي پاكستاني نيز گزارش دادند كه پاكستان توانسته يك ميليارد دلار از بسته كمك 3 ميليارد دلاري عربستان سعودي را دريافت كند. اين كمك پس از سفر عمران‌خان به عربستان از سوي ملك سلمان به اين كشور وعده داده شد. سخنگوي بانك مركزي پاكستان ورود يك ميليارد دلار را تاييد كرد و ذخاير مالي پاكستان را يك ميليارد دلار افزايش داد و از 7482 ميليارد دلار به 8482ميليارد دلار رسيد. دولت در تلاش است تا كسري بودجه خود را به‌خصوص پس از قطع شدن كمك‌هاي امريكا جبران كند. برآوردها نشان مي‌دهد كه اين كشور نياز به 12 ميليارد دلار اضافي براي جبران كسري بودجه خود در سال جاري ميلادي دارد.
گفتني است مجموع پول‌هايي كه به حساب پاكستان از سمت عربستان واريز مي‌شود براي حمايت ذخاير ارزي خواهد بود. همچنين عربستان 3 ميليارد دلار ديگر نيز در خصوص خريد نفت به اين كشور نيز كمك خواهد كرد كه طي 3 سال آن را پرداخت مي‌كند.