اروپا همچنان به دنبال ميزبان براي SPV
گروه اقتصادي|تحريم‌هاي ايالات متحده عليه ايران بيش از دو هفته پيش اعمال شد؛ كشوري با اقتصادي بزرگ كه واحد پولش مبناي 80 درصد مبادلات تجاري جهان است، به صورت يك‌طرفه از برجام خارج شد و تحريم‌ها را نيز برگرداند. روزنه‌هايي كه مي‌تواند تحريم‌ها را قابل مهار كند، اصلاح ساختار اقتصادي ايران و اتحاديه اروپاست. اروپا براي تمايل ايران به ادامه حضور در برجام، راه‌اندازي مكانيسم ويژه مبادلات مالي براي جلوگيري از تاثير شديد تحريم‌ها بر اقتصاد ايران خبر داده و قرار بود مكانيسم فوق، تا قبل از شروع تحريم‌ها اجرا شود كه همچنان كشوري براي ميزباني آن اعلام آمادگي نكرده است. با وجود اين مسوول سياست خارجي اتحاديه اروپا بارها بر راه‌اندازي اين مكانيسم در آينده‌اي نه‌چندان دور خبر داده است.
مكانيسم ويژه اروپا براي تسهيل مبادلات مالي كه به SPV معروف شده، مي‌تواند به طرف‌هاي ايراني براي صادرات نفت و گاز در مقابل دريافت كالا از اتحاديه اروپا كمك كند. اين مكانيسم قرار بود به صورت قانوني از اين ماه اجرايي شود، اما هيچ كشوري هنوز ميزباني اجراي اين طرح را نپذيرفته است.
دليل عدم پذيرش ميزباني اين طرح توسط كشورهاي اروپايي، نگراني‌شان از وابستگي اين طرح به بانك‌هاي محلي است كه احتمال مي‌دهند تحت اقدامات تنبيهي امريكا قرار گيرد و دسترسي اين بانك‌ها به بازارهاي امريكا بسيار سخت شود.
بعد از رد پيشنهاد اتريش براي ميزباني كانال مالي بين ايران و اروپا، لوكزامبورگ به عنوان گزينه‌اي جدي‌تر مطرح شد و كشورهاي قدرتمند اروپا ازجمله آلمان و فرانسه درصدد راضي كردن اين كشور براي پذيرش ميزباني بودند. اما فشارها نتيجه نداد و اين كشور نيز درخواست ميزباني را رد كرد. نكته جالب‌توجه در اين است كه وزير امور خارجه لوكزامبورگ گفته كه از اين كشور براي ميزباني كانال مبادله مالي ايران و اروپا درخواست رسمي به عمل نيامده است.
بعد از شائبه‌هاي گوناگون و عدم مشخص بودن ميزبان اين طرح، فدريكا موگريني، مسوول سياست خارجي اتحاديه اروپا قبل از آغاز نشست وزراي خارجه اين اتحاديه درباره مسائلي كه در دستور كار اين نشست قرار دارند، صحبت كرد. او در اين نشست در پاسخ به پرسشي مبني بر اقدامات انجام شده براي ايجاد كانال مالي ميان ايران و اروپا گفت: تلاش‌ها براي راه‌اندازي اين مكانيسم در جريان هستند كه نمي‌تواند تاريخي براي آن مشخص كند. اين ساختار «هرچه زودتر» راه‌اندازي مي‌شود. موگريني در ادامه گفت: مشاركت وزراي دارايي سه كشور (انگليس، آلمان و فرانسه) در اين مرحله اهميت كليدي دارد. آنها سخت براي نهايي كردن [اين مكانيسم] تلاش مي‌كنند. نمي‌توانم تاريخ خاصي [براي نهايي شدن آن] مشخص كنم، ولي مي‌توانم بگويم كه تلاش‌ها ادامه دارند و به نحو مثبت پيش مي‌روند. صحبت‌هاي موگريني در حالي است كه پيش‌تر نماينده ويژه وزارت خارجه امريكا در امور ايران در واكنش به فشار قدرت‌هاي بزرگ اقتصادي اروپا به كشورهاي كوچك‌تر براي ميزباني كانال مالي اتحاديه اروپا جهت اجراي اين سازوكار ويژه گفت: بانك‌ها و شركت‌هاي اروپايي كه براساس سازوكار ويژه اتحاديه اروپا با ايران وارد معامله و داد و ستد مي‌شوند از گزند مجازات‌هاي اقتصادي واشنگتن در امان نخواهند بود. برايان هوك در اين خصوص گفته است: «جاي تعجب ندارد كه اتحاديه اروپا براي اجراي آنچه سازوكار ويژه يا «اس‌وي‌پي» ناميده مي‌شود و رفع نگراني شركت‌ها جهت معامله با ايران تلاش كند. ما نيز مي‌گوييم كه ميزبان كانال اجرايي اين سازوكار با مجازات امريكا مواجه خواهد شد.»
صحبت‌هاي اميدوار‌كننده موگريني در حالي است كه اميرحسين زماني‌نيا معاون امور بين‌الملل و بازرگاني وزير نفت، با اشاره به ايجاد كانال مالي بين ايران و اروپا گفت: احتمالا اين كانال در فرانسه تشكيل شود، اما فعلا كسي موافقت نكرده است اما به نظر من اين كانال بالاخره در فرانسه تاسيس مي‌شود. مذاكرات كارشناسي در جريان است و اميدواريم تا چند هفته آينده به نتيجه برسد. در مرحله اول، براي اقلام غيرتحريمي و از اواسط سال ۲۰۱۹ براي اقلامي كه شامل تحريم مي‌شود هم مورد استفاده قرار گيرد. به گفته اين مقام مسوول، اروپايي‌ها در حال تلاش براي حمايت از اين توافق هستند اما نفوذ امريكايي‌ها زياد است. اين در حالي است كه در ملاقات‌هاي خصوصي اروپايي‌ها تاكيد مي‌كنند كه منافع اقتصادي اتحاديه اروپا به برجام گره خورده است.