عربستان: متهمان را به تركيه مسترد نمي‌كنيم
ادامه جدال‌آنكارا و رياض در پرونده خاشقجي
تركيه: اگر عربستان همكاري نكند پرونده را به دادگاه بين‌المللي مي‌بريم
شهاب شهسواري
پرونده ترور جمال خاشقجي، روزنامه‌نگار منتقد سعودي، بعد از 2 ماه همچنان در صدر اخبار رسانه‌هاي جهان قرار دارد. وزيرخارجه عربستان سعودي در پاسخ به خبرنگاران، امكان استرداد متهمان اين پرونده به تركيه را رد كرده است و وزير دادگستري تركيه تهديد كرد در صورت عدم همكاري عربستان سعودي، كشورش اين پرونده را به يك دادگاه بين‌المللي محول خواهد كرد. همزمان شبكه خبري سي‌ان‌ان امريكا به متن كامل پياده شده از فايل‌هاي ضبط شده از لحظات قتل جمال خاشقجي دست يافته و روايتي كامل از لحظه ورود خاشقجي به كنسولگري سعودي در استانبول تا ساعت‌ها بعد از آن منتشر كرده است. به نوشته سي‌ان‌ان انتشار ترجمه محتواي فايل‌هاي صوتي احتمالا فشارها را بر رييس‌جمهور امريكا براي تنبيه پادشاهي عربستان سعودي افزايش خواهد داد. روز يكشنبه دو سناتور بلندپايه امريكا در مصاحبه‌هايي با شبكه خبري فاكس‌نيوز و سي‌ان‌ان تاكيد كردند كه در ميان نمايندگان كنگره، ترديدي در مورد همدستي محمد بن سلمان در ترور جمال خاشقجي وجود ندارد.
صداي واضح ترور
شبكه خبري سي‌ان‌ان، ادعا كرده است به متن كامل ترجمه فايل‌هاي صوتي از صحنه ترور جمال خاشقجي، روزنامه‌نگار منتقد سعودي دست پيدا كرده است. سي‌ان‌ان، جزيياتي از اين فايل‌هاي صوتي منتشر كرده است كه مشابه روايت‌هاي پيشين رسانه‌هاي تركيه از جمله روزنامه يني‌شفق از مجموع صداهاي شنيده شده در اين فايل‌ها است. بر اساس گزارش سي‌ان‌ان، آخرين كلماتي كه جمال خاشقجي، ستون‌نويس روزنامه واشنگتن‌پست پيش از مرگ درون كنسولگري عربستان سعودي در استانبول مي‌گويد اين است كه «نمي‌توانم نفس بكشم.» سي‌ان‌ان مي‌نويسد كه ترجمه اين متن توسط دستگاه اطلاعاتي تركيه انجام شده است و قبل از اينكه فايل‌ها و متن پياده شده آن را به سرويس‌هاي اطلاعاتي كشورهاي ديگر تحويل دهد، متن ترجمه شده را نيز آماده كرده است. سي‌ان‌ان مي‌نويسد با وجود اينكه مقام‌هاي سعودي در روايت خود از احتمال مرگ تصادفي خاشقجي بر اثر درگيري سخن گفته‌اند، در اين فايل‌هاي صوتي كاملا مشخص است كه اين روزنامه‌نگار چندين بار با صداي بلند درخواست مي‌كند كه قاتلان دست بردارند و تاكيد مي‌كند كه نمي‌تواند نفس بكشد. اين گزارش تاكيد مي‌كند كه در ميان صداهايي كه در اين فايل‌ها شنيده مي‌شود، صداي ماهر مطرب، باديگارد شخصي محمد بن سلمان و كارمند ديپلماتيك سعودي در لندن و همچنين صلاح محمد طبيقي، متخصص پزشكي قانوني، تاكنون توسط دستگاه‌هاي اطلاعاتي شناسايي شده است. به گزارش سي‌ان‌ان در اين متن صداهايي مانند صداي فرياد يا اره‌برقي به صورت متني مورد اشاره قرار گرفته‌اند. همچنين سه تماس تلفني در طول ضبط اين فايل‌هاي ميان مطرب و يك فرد ديگر برقرار مي‌شود كه رسانه‌هاي تركيه ادعا مي‌كنند احتمالا يكي مقام نزديك به وليعهد سعودي در عربستان است. به گفته مقام آگاهي كه اين اطلاعات را در اختيار سي‌ان‌ان قرار داده است: «تركيه مدركي در مورد مخاطب اين تماس‌ها ارايه نداده است، اما ممكن است مدارك بيشتري در اختيار دستگاه اطلاعاتي تركيه باشد كه ما بارها درخواست كرده‌ايم آنها را در اختيار ما قرار دهند.»
جبير: عاملان ترور خاشقجي را مستردص نمي‌كنيم
عادل جبير، وزير خارجه عربستان سعودي در حاشيه نشست سران شوراي همكاري خليج فارس در پاسخ به سوالي در مورد واكنش پادشاهي سعودي به درخواست دادستاني تركيه براي استرداد عاملان ترور جمال خاشقجي، روزنامه‌نگار منتقد سعودي، گفت: «ما شهروندان‌مان را مسترد نخواهيم كرد.» چهارشنبه هفته گذشته يك دادگاه در استانبول براي تعدادي از متهمان اين پرونده حكم بازداشت صادر كرد و رييس‌جمهور تركيه، رجب طيب اردوغان نيز علنا از پادشاهي سعودي درخواست كرده بود كه عاملان اين جنايت را براي محاكمه به تركيه مسترد كند. دستگاه قضايي عربستان 21 نفر را مورد تحقيق قرار داده است و براي 11 متهم اين پرونده قرار تعقيب صادر كرده كه 5 نفر آنها در معرض حكم اعدام قرار دارند. مقام‌هاي بلندپايه‌اي مانند احمد عسيري و سعودي قحطاني كه به عنوان آمران اين قتل معرفي شده‌اند، توسط دستگاه قضايي عربستان مورد تعقيب قرار نگرفتند، در حالي كه دادستان كل استانبول، حكم بازداشت آنها را صادر كرده است. به گزارش خبرگزاري فرانسه، عادل جبير از دولت تركيه به خاطر نوع همكاري با عربستان در اين پرونده انتقاد كرد و گفت: «مقام‌هاي تركيه به اندازه‌اي كه ما انتظار داريم روراست نيستند. ما از تركيه خواستار ارايه مدارك شده‌ايم تا بتوانيم آن را در دادگاه متهمان مطرح كنيم، اما اين مدارك را به روشي كه بايد دريافت مي‌كرديم دريافت نكرده‌ايم.»
در برابر، وزير دادگستري تركيه در گفت‌وگو با شبكه خبري خبرترك در اين كشور تاكيد كرده است كه تركيه از درخواست خود براي استرداد عاملان جنايت كوتاه نمي‌آيد. عبدالحميد گل، وزير دادگستري تركيه به خبرترك گفت: «ما زمينه‌هاي فني و حقوقي را آماده كرده‌ايم تا در صورت لزوم اين پرونده را در اختيار دادگاه‌هاي بين‌المللي قرار دهيم.» او تاكيد كرده است كه آنكارا هنوز همكاري كافي از سوي دولت سعودي مشاهده نكرده است و تاكيد كرد: «ما بارها و مصرانه درخواست‌هاي استرداد متهمان را به طرف سعودي داده‌ايم. اگر قرار باشد پرونده حل شود، آنها بايد همكاري كنند. اگر آنها به اين خواست ما جواب ندهند، آنگاه ما دنبال حل قضيه از سوي جامعه بين‌المللي خواهيم رفت.»
«نقش بن سلمان در قتل قطعي است»
ليندسي گراهام، سناتور جمهوري‌خواه ايالت كاروليناي جنوبي، يكشنبه شب در گفت‌وگو با شبكه خبري فاكس‌نيوز، جزييات تازه‌اي از جلسه استماع غيرعلني سناتورهاي امريكايي با حضور مقامات سيا در اختيار رسانه‌هاي قرار داد. اين سناتور امريكايي در ادعايي عجيب و اغراق‌آميز گفت: «بگذاريد خيلي با شما روراست باشم، اگر ما نبوديم در عرض يك هفته همه در عربستان سعودي به زبان فارسي حرف مي‌زدند.» گراهام گفت: «اصلا من زير بار اين قضيه نمي‌روم كه ما به خاطر مقابله با ايران به چنين رژيم جنايتكار و خلافكاري مانند محمد بن سلمان نياز داريم. كاملا برعكس. من تصور مي‌كنم كه نسبت ما با او باعث مي‌شود تا توانايي ما براي مديريت منطقه آسيب ببيند.» او تاكيد كرد كه امريكا اهرم كافي براي فشار به عربستان سعودي در پرونده قتل جمال خاشقجي دارد و گفت: «تنها 9 درصد از واردات نفت خام ما از عربستان سعودي است، واقعيت اين است كه نياز ما به آنها كمتر از نياز آنها به ماست.» او در مورد جزييات جلسه استماع رييس آژانس اطلاعات مركزي امريكا گفت: «شايد اين جلسه يكي از برجسته‌ترين جلساتي بود كه من در تمام سال‌هاي حضورم در كنگره با آن مواجه شده‌ام، دو تحليلگر اطلاعات دقيقا جزييات پرونده تمركز شاهزاده سعودي بر خاشقجي از دو سال پيش تاكنون را براي ما تشريح كردند. اين عمليات بسيار پيچيده‌بود. كسي كه مسووليت اجراي اين عمليات را داشت، دست راست شخص محمد بن سلمان بود. هيچ يك از سناتورهايي كه در جلسه بودند و از اين جزييات باخبر شدند، ترديدي ندارند كه محمد بن سلمان در قتل خاشقجي همدست بود.»
اظهارات ليندسي گراهام، در مورد جلسه استماع، از سوي ماركو روبيو، سناتور ديگري كه در اين جلسه حضور داشت در گفت‌وگو با شبكه خبري سي‌ان‌ان مورد تاييد قرار گرفت. ماركو روبيو با اشاره به پرونده و نقشي كه بن‌سلمان از گذشته در تعقيب خاشقجي بازي كرده است به سي‌ان‌ان گفت: «اصلا نياز به شاهدي قطعي براي اثبات اين موضوع كه محمد بن سلمان صريحا دستور نهايي قتل را صادر كرده يا نه نيست. خلاصه‌اش اين است كه هيچ امكاني وجود ندارد 17 نفر از نزديكان او سوار يك هواپيماي اختصاصي شده باشند، به يك كشور ثالث رفته، وارد كنسولگري شده، يك نفر را كشته، قطعه قطعه كرده و به عربستان بازگشته باشند و او از اين قضيه بي‌خبر باشد يا دستور آن را نداده باشد.»