چهارمين كنگره حزب نداي ايرانيان صبح روز جمعه 23 آذر در برج ميلاد تهران با حضور اعضاي اين حزب و محمدجواد ظريف، علي شكوري‌راد، غلامحسين كرباسچي، عبدالواحد موسوي‌لاري، محسن هاشمي و برخي ديگر از چهره‌هاي سياسي كشور برگزار شد.
حزب نداي ايرانيان مرداد سال 1393 از وزارت كشور دولت روحاني درخواست مجوز كرد و اسفند همان سال اولين كنگره اين حزب برگزار و شوراي مركزي انتخاب شدند. آخرين كنگره‌اي كه حزب نداي ايرانيان برگزار كرد نيز مرداد 96 بود كه با مديريت صادق خرازي به عنوان رييس شوراي مركزي برگزار شد.
در چهارمين كنگره حزب نداي ايرانيان محمدجواد ظريف سخنراني كرد و همچنين پنلي تحت عنوان «احزاب و منافع ملي» با سخنراني غلامحسين كرباسچي دبيركل حزب كارگزاران سازندگي، علي شكوري‌راد دبيركل حزب اتحاد ملت ايران و با مديريت صادق خرازي برگزار شد. البته قرار بود نبي حبيبي، دبيركل موتلفه نيز در اين پنل حضور داشته باشد كه در دقايق آخر منتهي به آغاز برنامه خبر از عدم حضورش داد. بنابراين صندلي او در اين پنل خالي ماند.
محمدجواد ظريف: حفظ شأن مردم يك الزام اخلاقي نيست بلكه يك ضرورت امنيت ملي است
محمدجواد ظريف در آغاز سخنراني به حزبي نبودنش به دليل مسووليت در وزارت‌خارجه اشاره كرد و توضيح داد به دليل اينكه از ابتدا در وزارت خارجه مسووليت داشته هيچگاه حزبي نبوده چراكه اساسنامه اين وزارتخانه كارمندان را از حضور در احزاب منع كرده است اما دليل حضور ظريف در كنگره ندا با احتساب دور بودن او از فضاي حزبي شايد آشنايي ديرينه‌اش با صادق خرازي باشد. كما اينكه ظريف در سخنراني ديروز نيز بر اين موضوع تاكيد كرد. وزير امور خارجه ترجيح داد در اين سخنراني به منافع ملي و نقش مردم در قدرت يك كشور بيش از هر چيز ديگري اشاره كند.
رييس دستگاه ديپلماسي با بيان اينكه محبت خرازي و اين محيط پراميد به من اجازه مي‌دهد كه درباره مسائل سياست خارجي صحبت كنم، گفت:«حوزه سياست خارجي، حوزه منافع ملي است و حوزه درگيري‌هاي جناحي نيست. ...آنچه ايران را قدرتمند كرده بيش از هر چيز مردم ايران است كه مبناي قدرت هستند. هر چه از جمله قدرت اقتصادي و نظامي و... را كه به عنوان مبناي قدرت در نظر بگيريم در همه اينها همسايگان‌‌مان از ما جلوتر هستند. يكي عضو ناتو است. ديگري بمب هسته‌اي دارد و تعدادي‌شان هزينه تسليحاتي‌شان ده‌ها برابر ماست.»
او ادامه داد:«كل هزينه تسليحاتي و بودجه دفاعي ايران در كل منطقه خاورميانه از همه كمتر است. شايد به جز مصر كه خود مصر نيز دومين خريدار تسليحات نظامي است اما به اين دليل كه به عنوان كمك به او مي‌دهند، جزو هزينه‌هايشان به حساب نمي‌آيد. عربستان پارسال ۶۹ ميليارد دلار هزينه خريد سلاح كرده است. جمهوري اسلامي ايران با همه بودجه خود زير ۱۶ ميليارد دلار هزينه تسليحاتي دارد.»
ظريف با طرح اين پرسش كه چه چيزي ما را به قدرتمندترين كشور منطقه تبديل كرده است، بيان كرد: «اين مردم ما هستند كه توانستند كشور را قدرتمند كنند. در نتيجه حفظ شأن مردم يك الزام اخلاقي نيست بلكه يك ضرورت امنيت ملي است. مردم را به عنوان پشتوانه امنيت خود نياز داريم ما بدون اين مردم هيچ هستيم.»
او در بخش ديگري از سخنراني خود با يادآوري اظهارات ترامپ و سناتور ليندسي گراهام يادآور شد:«آنها مي‌گويند اگر ما پشت عربستان نبوديم، عربستاني‌ها بايد ظرف يك هفته فارسي صحبت مي‌كردند. ترامپ مي‌گويد اگر دو هفته از عربستان حمايت نكنيم از بين مي‌روند. من به عنوان يك مسلمان شرم مي‌كنم. من به عنوان كسي كه در اين منطقه زندگي مي‌كنم كه درباره همسايگان ما اين طور صحبت مي‌كند. اما افتخار مي‌كنم با وجود همه فشارها همچنان ايستاده‌ايم كه اگر خيال مي‌كنيد همسايگان ما از حمايت شما بي‌بهره شوند بايد ظرف يك هفته فارسي كنند، اشتباه مي‌كنيد و اين اهميت مردم است.»
وزير امور خارجه افزود:«مردم ما در لحظات تاريخ‌ساز در اقتدار نظام و مملكت همكاري و ايثار كرده‌اند. اين مردم را ما بايد پاس بداريم. اين مردم را بايد بشناسيم و از اين سرمايه بزرگ اجتماعي حراست كنيم. رعايت حقوق بشر يك تكليف قانوني و امر اخلاقي و حتي يك وظيفه اسلامي نيست بلكه بالاتر يك ضرورت ادامه حيات اين
كشور است.»
اين ديپلمات عاليرتبه تاكيد كرد كه ما مشكلي داريم كه حل اين مشكل مي‌تواند مبناي وحدت ملي باشد كه آن را بي‌پرده هم خواهم گفت. به گفته ظريف مشكل ما اين است كساني كه طرفدار تعامل با غرب هستند تا كساني كه مخالف هستند و اسامي ديگري از جمله دلواپسان و... را بر خود مي‌گذارند يك باور غلط دارند و آن، اين است كه دنيا را در غرب مي‌بينند. آنها غرب را مركز جهان مي‌بينند و به همين دليل خود را در مقابل غرب مي‌بينند اما تحول عمده‌اي كه اتفاق افتاده و ما بايد آن را بشناسيم، اين است كه دنياي امروز ما دنياي
پساغربي است.
او ادامه داد:«بازيگران و كنشگران داخلي در غرب بودند لذا ما عادت كرديم هر وقت تحولي اتفاق مي‌افتد، بگوييم غربي‌ها مي‌خواهند كه اين اتفاق بيفتد. پس آنها كه مي‌گويند با غرب تعامل كنيد و آنها كه مخالف اين تعامل هستند و مي‌گويند با غرب مقابله كنيم هر دو آنها در اين محور قرار دارند كه غرب مركز عالم است اما غرب مركز عالم نيست.»
وزير امور خارجه با بيان اينكه غرب يك قدرت بسيار مهم در دنياست اما همه دنيا نيست، بيان كرد:«پس سياست نگاه به شرق معني نمي‌دهد همانطور كه سياست نگاه به غرب معني نمي‌دهد. بزرگ‌ترين شريك تجاري چين غرب است ولي همين موضوع مي‌تواند امريكا را فلج كند اگر چين تصميم بگيرد طوري ديگر عمل كند.»
ظريف با بيان اينكه امروزه افراد در خانه نشسته‌اند و به وسيله موبايل‌هايشان مي‌توانند چيزي را توليد كنند كه در دنيا بپيچد، يادآور شد:«اين دنياي امروز ماست. اينها انحصار را از دولت‌ها خارج كرده‌اند. وقتي القاعده و داعش به عنوان يك كنشگر غيردولتي مي‌توانند خشونت را در اختيار خود بگيرند، اين باعث مي‌شود كه انحصار از دولت‌ها خارج شود. ما نمي‌توانيم بگوييم كه مقدر است در جاهاي ديگر تصميم بگيرند. اگر اين واقعيت را بپذيريم، مي‌توانيم وارد كنشگري شويم و مي‌توانيم وارد محاسبات منافع ملي شويم. مقدرات ما در اختيار خودمان است.»
ظريف با انتقاد ضمن انتقاد از رسانه‌ها گفت:«ما مي‌آييم اين صحبت اوباما را تيتر مي‌كنيم كه گفته است «اگر مي‌توانستم يك پيچ و مهره از تاسيسات هسته‌اي ايران را باقي نمي‌گذاشتم» اما جمله بعد چه گفته است؟ او گفته است «اما نمي‌توانم». چرا كيهان و صداوسيماي ما به جاي اينكه جمله دوم را تيتر كند و غرور ملي ما را افزايش دهد، جمله اول را تيتر مي‌كنند؟ چون كه هنوز در جاهايي ضديت با امريكا بلندترين صدا را دارد و باورشان نشده كه امريكا را مي‌توان شكست داد. اگر اين مردم اينقدر استوار نايستاده و نشان نداده بودند كه با حاكميت قهر نمي‌كنند و درك دارند، مردم براي هيچ نماينده‌اي از مردم تره خرد نمي‌كردند لذا آن كسي كه پشت ميز مذاكره بود، مردم بودند ما نبوديم.»
وي خطاب به جوانان گفت:«من فكر مي‌كنم شما جوانان و كنشگران بپذيريد كه منافع ملي، جناحي نيست. همه ما در يك كشتي نشستهايم. امروز موجوديتي به نام ايران با عرض و طول و منابع اين موقعيت جغرافيايي مورد هدف است و نياز داريم ايراني بهتر براي خود و فرزندان خود بسازيم.»
صادق خرازي: تجربه 84 را تكرار نخواهيم كرد
در بخش دوم اين كنگره، كنگره‌اي تحت عنوان «احزاب و منافع ملي» برگزار شد. صادق خرازي، دبيركل نداي ايرانيان كه مديريت اين پنل را برعهده داشت از انتظارات اصلاح‌طلبان از دولت گفت. او البته پاسخي به برخي چهره‌هايي داشت كه زمزمه‌هاي تحريم انتخابات را
آغاز كرده‌اند.
خرازي در آغاز گفت:«مشكلات معيشتي مردم، بي‌تدبيري‌ها در مديريت، فشار استكبار جهاني از جمله مشكلات امروز ماست. ما انتظارات زيادي از دولت و مسوولان داريم اما هرگز حاضر نيستيم روي ديوار كساني كه 8 سال جمود كشور را ايجاد كردند، امضا كنيم.»
خرازي افزود:«با وجود همه مشكلاتي كه در كشور هست كنشگران سياسي هوشمندانه تجربه سال ۸۴ را تكرار نخواهند كرد كه نتيجه‌اش آن گرفتاري بزرگ و هدر رفتن استعدادها و ظرفيت‌هاي كشور مي‌شود.»
وي ادامه داد:«انتظارات از دولت جدي است. اصلاح‌طلبان اجازه نخواهند داد، نيروهاي خارجي و استعمارگران كه نوع ديدي از استعمار را با تحريم ايفا مي‌كنند، موفق شوند. استمرار سياست داخلي به سياست خارجه منتهي مي‌شود. اگر پشتوانه وزير خارجه مردم باشد، مي‌تواند در عرصه‌هاي بين‌المللي موفق باشد.»
دبيركل حزب نداي ايرانيان سپس تصريح كرد: «بايد كمك كنيم دست‌اندركاران در اين روزهاي دشوار خواب بيگانگان را تعبير نكنند.دكتر فاطمي ۱۱ ماه وزارت كرد و نامش باقي ماند؛ نام ظريف هم باقي مي‌ماند.»
غلامحسين كرباسچي: براي رسيدن به وحدت ملي راهي غير از انتخابات آزاد نيست
غلامحسين كرباسچي سخنران بعدي پنل تخصصي كنگره حزب نداي ايرانيان بود . او در اين سخنراني به برگزاري انتخابات آزاد تاكيد كرد و البته با كنايه از دبيركل موتلفه ياد كرد كه در اين نشست حضور نداشت.
كرباسچي گفت:«از سال‌ها قبل كه كساني در مملكت براي مبارزه قد علم كردند، فكر مي‌كردند براي منافع مردم كار مي‌كنند. برخي احزاب، اسم حزب را دارند و مدرن هم هستند ولي يك نوع قوم‌‌‌گرايي بر آنها حاكم است. آيا منافع ملي را يك مرجع تقليد يا علماي جمع شده در مجلس خبرگان يا مجمع تشخيص تعيين يا سازمان‌ها تعيين مي‌كنند؟»
وي با اشاره به عدم حضور دبيركل حزب موتلفه در اين مراسم بيان كرد:«اگر آقاي حبيبي بودند، مناقشه‌اي با ايشان داشتيم، مناقشه در اين بود زماني در اين كشور يك سازمان محرمانه قيام مي‌كرده كه اينها معتقد بودند يا مسلمان يا غيرمسلمان بودند به هرحال فكر مي‌كردند كه منافع ملي در اين است كه شروع به ترور افرادي كنند كه به زعم آنها خلاف منافع ملي كشور بودند.»
اين فعال سياسي اصلاح‌طلب با بيان اينكه كتاب‌‌هايي از سازمان مجاهدين خلق منتشر شده كه نفرات اوليه آن به نفع مردم كار مي‌كردند و شايد برخي‌‌هايشان هم انگيزه ديني و ملي داشتند، تصريح كرد:«جمع‌‌‌بندي‌شان بر اين بود كه منافع ملي در ترور افراد است. يك وقتي موتلفه اسلامي مدعي هست و زماني فداييان اسلام فكر مي‌كردند اگر فردي از عناصر خاص را ترور كنند، منافع ملي تامين مي‌شود. ريشه‌هاي اين انديشه ممكن است به زمان‌هاي معاصر هم برسد و جمع‌‌‌‌هايي فكر كنند كه ترور فيزيكي يا شخصيتي در كشور منافع ملي را تامين مي‌كند.»
كرباسچي ادامه داد:«گاهي ديدگاه‌هاي مذهبي هم اين طور است. مثلا فكر كنيم كه يك هژموني كامل براي ديدگاه خاص مذهبي جدا از اعتقادات داشته و آن حاكم شود و بقيه را حذف كنيم. حتي مسائل ديني و اعتقادي منهاي بحث اعتقاد شخصي براي تامين منافع ملي است و مهم است كه به اين توافق برسيم كه منافع ملي
چيست.»
وي با تاكيد بر اينكه تجربه امروز دنيا نشان مي‌دهد، منافع ملي را نه يك فرد به عنوان حاكم يا رييس‌جمهور يا نخست‌‌وزير و نه حتي يك حزب به تنهايي تعيين نمي‌كند، خاطرنشان كرد: «برخي متفكران غربي مي‌گويند، احزاب مانع حاكميت عمومي‌‌‌اند و مي‌گويند وقتي يك حزب حاكم مي‌شود، منافع ديگران را تامين نمي‌كند.»
دبيركل حزب كارگزاران سازندگي افزود:«براي رسيدن به وحدت ملي، راهي غير از انتخابات آزاد وجود ندارد. نبايد فقط حاكميت بگويد انتخابات آزاد است. از همه زبان‌‌‌ها و حيطه‌هاي جغرافيايي كساني بايد بيايند و در يك بحث كارشناسي شركت و نهايتا با راي آزاد و بدون فشار
انتخاب شوند.»
علي شكوري‌راد: برخي‌‌‌ها منافع ملي را براساس منافع جناحي خود تعريف مي‌كنند
علي شكوري‌راد در پنل تخصصي كنگره نداي ايرانيان ترجيح داد تا با اشاره‌اي به سخنراني ظريف به موضوع و ماهيت منافع ملي بپردازد. او تاكيد داشت كه نگاه جناحهاي مختلف به منافع ملي و هويت ملي متفاوت است.
شكوري‌راد گفت:«آقاي ظريف گفتند منافع ملي، حوزه سياست خارجي است و همه صحبت ايشان به جايگاه مردم در منافع ملي اختصاص داشت كه صحبت‌هاي جامعي بود. منافع را همه مي‌‌‌دانيم اما آنچه كه هويت ملي را شكل مي‌دهد، چيست؟ بر اساس آن تعاريف فرق مي‌كند و اين محل اختلاف بين جناحهاي سياسي است.»
وي با طرح اين پرسش كه هويت ملي از كجا مي‌‌آيد؟ اظهار كرد:«جوامع هويت ملي را تعريف و بر اساس آن دولت تشكيل مي‌دهند. دولت هويت ملي را بازتعريف مي‌كند و سعي دارد در اين تعريف پايه‌هاي خود را محكم كند. شهيد مطهري وجود درد و طلب مشترك را عامل پيدايش مليت مي‌‌دانست و تاكيد بر هويت ديني داشت.»
اين فعال سياسي اصلاح‌طلب گفتمان تعالي و توسعه را دو گفتمان موجود در كشور برشمرد و بيان كرد:«اختلاف بين بخش‌هاي مختلف جامعه براساس تعريف ملي و مليت است و ما در تعريف منافع ملي دچار اختلافات اساسي هستيم. منافع ملي فقط اقتدار نظامي نيست چراكه منافع ملي حفظ منابع ملي و انساني نيز هست.»
شكوري‌راد ادامه داد:«در سند بالادستي الگوي پيشرفت ايراني اسلامي، هويت ملي براساس فرهنگ تعريف شده و در آن نه به ساختار سياسي و نه به سرزمين اشاره نشده است. بايد سياسيون و صاحبنظران جامعه در مورد اين مساله بحث كنند تا فردا اين تعاريف به عنوان سند بالادستي نگاشته نشود.»
وي با بيان اينكه ما در تعريف منافع ملي با تحريف منافع ملي مواجه هستيم، افزود:«برخي‌‌‌ها منافع ملي را براساس منافع جناحي خود تعريف مي‌كنند. وقتي تعريفي از منافع ملي نداريم، حفظ و حراست آن دچار خدشه مي‌شود. ساختار سياسي بايد به گونه‌‌‌اي عمل كند كه رضايتمندي شهروندان را به اكثريت برساند.»
دبيركل حزب اتحاد ملت ايران اسلامي با بيان اينكه مردم اين سرزمين از حاكميتي كه خود شكل داده‌‌‌اند، مي‌خواهند كه عدالت را ايجاد و آزادي، رفاه و اميد به آينده را تامين كند چراكه منافع ملي بايد ضامن بقاي جامعه باشد، گفت: «آنها كه ما با آنها چالش داريم؛ دو دسته هستند. دسته نخست، افرادي هستند كه منافع ملي را قرباني منافع خود مي‌كنند و افراد ديگر نيز فهم غلطي از موضوع دارند. مي‌گويند برجام منافع ملي ما را به خطر انداخته است يا مي‌گويند تصويب FATF مخالف با منافع ملي ماست بنابراين بايد معلوم شود كه آنها منافع ملي را چه تعريف مي‌كنند؟»
مجيد فراهاني: سطح تحمل جامعه به شرايط بحران رسيده است
مجيد فراهاني، رييس شوراي مركزي حزب نداي ايرانيان نيز از جمله سخنرانان اين كنگره بود. فراهاني تاكيد داشت كه بايد دعواهاي حيدري و نعمتي را كنار گذاشت چراكه همه در يك كشتي نشستهايم.
فراهاني در اين مراسم گفت:«همه ما از شرايط جامعه آگاهي داريم و مصاديق اين چالش‌‌ها خود را نشان داده است. بايد اثبات كنيم كه سطح تحمل جامعه به شرايط بحران رسيده است.»
وي با بيان اينكه بي‌اعتمادي سمي است كه به جان ما افتاده، بيان كرد:«اگر مردم ببرند با كدام پشتوانه مي‌توان كشور را ساخت؟ امروز خودآزاري جمعي به جايي رسيده كه حاضريم برخي آمارهاي بين‌المللي را زير سوال ببريم؛ گويي مخاطبان ما براي شنيدن اخبار نااميدي ولع خاصي دارند.»
اين فعال سياسي اصلاح‌طلب با بيان اينكه بايد پارادايم نوين براي حركت به سمت تحول و تغيير را سرلوحه خود قرار دهيم و از تجربه ۴۰ ساله خود كمك بگيريم، تصريح كرد:«وقت زنده كردن دعواهاي حيدري و نعمتي نيست بلكه تمسك به منافع ملي رمز عبور از مقطع فعلي است.»
فراهاني كمبود منابع آبي، بيكاري، فساد و دروغگويي در جامعه را از بحران‌‌هاي ملي و فراجناحي دانست و بيان كرد:«اغلب بحران‌‌هاي پيش روي كشور ربطي به سليقه جناحهاي سياسي ندارند لذا بايد چاره‌‌اي پيدا كرد چون همه در يك كشتي نشستهايم.»