حيات ذهن به روايت آرنت
اراده بشر در دستان فيلسوف آلماني
دومين جلد كتاب «حيات ذهن» نوشته هانا آرنت با ترجمه دكتر مسعود عليا توسط انتشارات ققنوس منتشر و راهي بازار نشر شد. آرنت در جلد دوم «حيات ذهن» به مساله «اراده بشر» ميپردازد كه در كنار تفكر و داوري به تعبيري، ركني از جمهوري قواي اوست. او در اين كتاب ميكوشد جايگاه اين قوه را در تاريخ فلسفه و فكر، رويكردهاي گوناگوني كه قوه اراده به خود ديده است و نسبت آن با ساير قواي ذهن را بكاود و از
چند و چون اهميت اين قوه در حيات ذهن پرده بردارد. نسخه اصلي اين كتاب با عنوان «The Life of the Mind» در سال ۱۹۷۸ منتشر شده است. جلد دوم اين كتاب با چهار فصل اصلي با عناوين «فيلسوفان و اراده»، «كشف ضمير آدمي»، «اراده و خرد» و «نتايج» دارد. زمان و فعاليت ذهني، اراده و عصر مدرن، مهمترين مخالفتها با اراده در فلسفه بعد از قرون وسطي، مساله امر نو، تصادم فكر و اراده: حال و هواي فعاليتهاي ذهني، راهحل هگل: فلسفه تاريخ و يادداشتها، بخشهاي فصل اول كتاب هستند. قوه انتخاب: پروآيرسيس پيشدرآمد اراده، پولس رسول و عجز اراده، اپيكتتوس و قدرت مطلق اراده، آگوستين نخستين فيلسوف اراده و يادداشتها هم مطالب
فصل دوم هستند.
در فصل سوم هم مخاطب با مطالبي درباره توماس آكويناس و تقدم خرد و همچنين دانز اسكوتوس و تقدم اراده روبهرو ميشود. فصل پاياني كتاب با عنوان نتايج هم اين بخشها را شامل ميشود: ايدهآليسم آلماني و «پل رنگينكمان مفاهيم»، نفي اراده به نزد نيچه، اراده معطوف به اراده نكردن به نزد هايدگر، مغاك اختيار و نظم جديد اعصار.
در قسمتي از اين كتاب ميخوانيم: «آنچه در مفهوم شخصيتيافته نوع بشر نزد پاسكال، به وجهي محدود و عجالي نمايان شده بود اكنون به درجهاي باورنكردني در مسير گسترش و انتشار افتاد. فعاليتهاي آدميان، اعم از تفكر يا عمل، همگي به فعاليتهاي مفاهيم تشخصيافته مبدل شد ـ كه فلسفه را هم بينهايت دشوارتر كرد (دشواري عمده فلسفه هگل انتزاعي بودن آن است و اشارات صرفا پراكندهاش به آن دادهها و پديدارهاي واقعي كه او در ذهن دارد) و هم به طرزي باورنكردني زندهتر ساخت. فلسفه، شادخواري واقعي نظرورزي محض بود كه، در تقابل كامل با عقل نقاد كانت، مالامال از دادههاي تاريخي در لفاف انتزاع تمامعيار بود.
از آنجا كه قرار است خود مفهوم شخصيتيافته عمل كند، چنان است كه گويي (به تعبير شلينگ) فلسفه خود را به موضعي برتر بركشيده است، به «واقعگرايي برتر» ي كه در آن چيزهايي كه سراپا از جنس فكرند، همان اشياي فينفسه [يا نومنهاي] كانت، همان محصولات ماديتزدوده تامل من ِ انديشنده درباره دادههاي واقعي ـ دادههاي تاريخي نزد هگل و دادههاي اساطيري يا ديني نزد شلينگ ـ رقص شبحگونه و بياندام غريب خويش را ميآغازند، رقصي كه گامها و ضرباهنگهايش به دست هيچ تصوري از عقل تنظيم و محدود نميشود... » اين كتاب با ۳۱۲ صفحه، شمارگان هزار و ۶۵۰ نسخه و قيمت ۱۸ هزار تومان توسط انتشارات ققنوس
منتشر شده است.