معضل پسماند
ناهيد خداكرمي
موضوع جمعآوري و بازيافت و دفع زبالهها در تهران به يكي از دغدغههاي اصلي مديريت شهري بدل شده است چراكه كلا شرايط خوبي در اين عرصه نداريم. يكي از انواع زبالههايي كه بايد با دقت و حساسيت بيشتري جمعآوري و امحا شود، زبالههاي بيمارستاني است. براساس قانون، بيمارستانها براي دفع زبالههاي خود از دستگاههايي استفاده ميكنند كه هم از زبالهها عفونتزدايي ميكنند و هم زبالهها را در شرايط خوبي تفكيك ميكنند. در همين راستا به نظر ميرسد مشكل اصلي در جمعآوري و به عبارتي مقصد زبالهها باشد كه معضل كل زبالههاست.
براي همين در دوره شهرداري دكتر نجفي مذاكراتي با چند شركت كرهاي براي تبديل زبالهها و تفكيك آنها و... انجام شد كه متاسفانه نوسان ارز و رشد تصاعدي آن باعث شد تا عملا اين مذاكرات مسكوت باقي بماند. با اين حال براي بهبود وضعيت موجود طرح جامع پسماند كه طرحي زمين مانده از دورههاي قبل بود، در دستور كار شوراي شهر تهران قرار گرفت و در مراحل بعد با پيمانكار آن قرارداد بسته شد تا از سال 98، به صورت پارتبندي شده، كل عمليات جمعآوري و تفكيك و بازيافت طلاي سياه ما، توسط اين شركت انجام شود. اين پيمانكار موظف شده تا طرح خود را براي اصلاح ساختار جمعآوري، تفكيك و بازيافت زباله در تهران آماده و به معاونت خدمات شهري بدهد تا بعد از بررسي و لحاظ شدن همه جوانب اجرايي شود.
در مورد زبالههاي بيمارستاني به نظر ميرسد هم ميتوان گفت، باتوجه به اينكه شهرداري فقط مسوول انتقال اين زبالههاست و خود وزارت بهداشت مسوول تفكيك و عفونتزدايي از آن است، بايد خود اين وزارتخانه در مورد اشكالات احتمالي موجود در اين بخش پاسخگو باشد.
اما در عين حال قرار است بهزودي در جلسهاي با نمايندگان وزارت بهداشت، موضوع زبالههاي بيمارستاني مجددا بررسي شود تا بتوانيم با ايجاد مديريتي يكپارچه و هماهنگ و با نظارتي بيشتر، اين مقوله پيگيري شود. البته اگر بخواهيم منصفانه به موضوع دفع و بازيافت زبالهها، بهخصوص زبالههاي بيمارستاني نگاه كنيم بايد قبول كنيم كه بعضي وقتها شرايط به آن بدي و سياهي كه عنوان ميشود هم نيست! مثلا 2 هفته قبل گزارشي مردمي از تخلف 2 بيمارستان در تهران داشتيم ولي بررسيها نشان داد كه دودهايي كه مردم آنها را ناشي از سوزاندن زبالهها ميدانستند، در واقع بخارهاي دستگاههايي بود كه در بيمارستان به كار گرفته شده است.
بر اين باورم كه در بخش پسماندهاي عادي هم كمتر از پسماندهاي بيمارستاني مشكل نداريم! چه بسا حضور اين همه زبالهگرد در شهر كه تبعات اجتماعي و آزارهاي اجتماعي بسياري را براي شهروندان به همراه دارند و شبكه پيمانكاري زيرزميني عجيب و غريب آن، تنها بخشي از معضلات پيچيده سيستم دفع و بازيافت زبالههاي عادي شهري چون تهران است. نبايد از اين موضوع غافل بود كه همه ما در موضوع زباله و دفع آن مسوول هستيم. چه ما شهروندان كه مسوول تفكيك و انتقال زبالهها در ساعتهايي مشخص در سطلهاي زباله هستيم و چه مديريت شهري كه وظيفه جمعآوري و بازيافت آنها را برعهده دارند.