پيچ‌وخم‌هاي اعلام تولد يك سازوكار مالي
گروه ديپلماسي| سازوكار مالي ويژه اروپا براي كار با ايران همچنان در مراحل پاياني پيش از اعلام رسمي آغاز به كار قرار دارد. ابهام‌‌ها همچنان به قوت خود باقي است. روز گذشته خبرنگاران حاضر در بروكسل اطلاعات خود درباره تصميم‌گيري‌هاي داخل جلسه وزراي خارجه اتحاديه اروپا را ساعتي يك‌بار به روزرساني مي‌كردند. وزراي خارجه كشورهاي عضو اتحاديه اروپا بايد دو تصميم هم مستقل و هم تا حدودي وابسته به هم را بگيرند. از يك سو اتحاديه اروپا بايد در بيانيه‌اي رويكرد كلي خود در قبال ايران را به اسم جمع‌بندي در اختيار رسانه‌ها قرار بدهد و از سوي ديگر منابع اروپايي و حتي امريكايي در چند روز اخير بارها گزارش داده بودند كه سازوكار مالي ويژه اروپا با ايران روز دوشنبه (ديروز) رسما اعلام خواهد شد. تا لحظه تنظيم اين گزارش (21 شامگاه دوشنبه به وقت تهران) خبرهاي رسيده از بروكسل نه دلالت بر اعلام آغاز به كار اس‌پي‌وي دارد و نه خبري از جمع‌بندي كلي است. برخي منابع خبري مانند خبرنگار مستقر وال‌استريت‌ژورنال در بروكسل در صفحه توييتر خود ادعا كردند كه اختلاف ميان اسپانيا و ايتاليا درباره نقش اين كشورها در قالب مذاكرات E4 با ايران بر سر يمن مانع ازانتشار جمع‌بندي كلي شده است. اين در حالي است كه به نظر مي‌رسد اين خبر با توجه به تطويل مذاكرات وزرا بر سر متن بيانيه نمي‌تواند چندان صحت داشته باشد يا تنها دليل اصلي تعلل كشورهاي اروپايي براي انتشار بيانيه‌اي دال بر جمع‌بندي باشد. درحالي كه در ايران همه انتظار دارند ظرف يك هفته جاري اروپا آغاز به كار مرحله نخست اس‌پي‌وي را اعلام كند اما به نظر مي‌رسد كه اروپايي‌ها هنوز در متوازن‌سازي مطالبه‌ها از ايران در حوزه غير‌هسته‌اي و بدهكاري‌ها به تهران در برجام به اتفاق نظر نرسيده‌اند. در چند روز اخير مطالبي در رسانه‌هاي فارسي زبان امريكايي منتشر شد مبني بر اينكه در بيانيه جمع‌بندي اروپا آزمايش‌هاي موشكي ايران، فعاليت‌هاي منطقه‌اي ما در كشورهايي چون سوريه و يمن مورد انتقاد قرار گرفته و همچنين ادعاها درباره نقش ايران در فعاليت‌هاي خرابكارانه در برخي كشورهاي اروپايي از جمله فرانسه و دانمارك هم مجددا تكرار شده است. در حالي كه ارتباطي ميان اعلام رسمي آغاز به كار فاز مقدماتي اس‌پي‌وي و انتشار بيانيه جمع‌بندي وجود ندارد به نظر مي‌رسد كه برخي كشورهاي اروپايي كه نگاه نزديك‌تري به واشنگتن دارند متمايل به اعلام اين سازوكار و انتشار بيانيه به شكل همزمان هستند تا به ظن خود در مواجهه با برجام هم دل ايران را با اعلام اس‌پي‌وي به دست آورند و هم امريكا را با انتقاد از تهران در بيانيه جمع‌بندي از خود راضي نگاه دارند. جدا از جزييات در نحوه زمانبندي براي اعلام آغاز به كار اس پي وي، سخنان وزيرخارجه آلمان درباره كاركرد اين سازوكار نيز بر فضاي ابهام‌آلود در داخل ايران افزود. هايكو ماس، وزير خارجه آلمان در جمع خبرنگاران در بروكسل در اين باره گفت: «فرانسه، آلمان و انگلستان در آستانه راه‌اندازي كانال ويژه مالي براي تسهيل تجارت با ايران هستند. در ماه‌هاي گذشته با انگليس و فرانسه و ساير شريكان اتحاديه اروپا براي تشكيل اين ساز و كار ويژه مالي همكاري كرده است. هدف ما ضمانت اين است كه تجارت تحريم‌نشده توسط امريكا را مي‌توان حفظ كرد و ابزار مناسبي براي انجام پرداخت‌هاي بين‌المللي وجود خواهد داشت.» وي گفته كه اين ساختار قرار است در ابتدا مبادلات كالاهاي انساني را پوشش دهد.
اين سخنان هاس در حالي مطرح شد كه بهزاد صابري، عضو تيم حقوقي مذاكره‌كننده ايران و مشاور وزير خارجه ساعتي قبل از اين اظهارات وزير خارجه المان در توييتر خود درباره كاركرد اس‌پي‌وي نوشته بود: «تعهدات صريح اروپا، چين و روسيه در قبال ايران خيلي فراتر از اس پي وي است. اس‌پي‌وي يا ساز و كار ويژه مالي هر روزي كه ثبت شود و هر زمان كه عملياتي شود، مرحله مقدماتي براي اجرايي كردن تعهدات آنها در ازاي تداوم اجراي برجام از سوي ايران است. اس‌پي‌وي اروپا اگر ايجاد و سپس عملياتي شود (كه تا همين‌جا هم تاخير شده) قرار نيست كاركردش منحصر به اقلام تحريم نشده از سوي امريكا باشد؛ برعكس، فلسفه تلاش براي ايجاد اين كانال (و تنها توجيه ارايه شده براي تاخيرها) مقابله با تحريم‌هاي غيرقانوني امريكا است كه در عمل بايد ديد.»
تلاش‌هاي كشورهاي اروپايي در بروكسل براي اعلام آغاز به كار اس‌پي‌وي در حالي ادامه دارد كه مقامات كاخ سفيد مي‌گويند كه اگر اتحاديه اروپا يك كانال مالي جايگزين براي ادامه تجارت با ايران راه‌اندازي كند كه تحريم‌هاي واشنگتن عليه تهران را دور بزند، در اين صورت كشورهاي اروپايي هدف اقدامات تنبيهي سخت و مجازات قرار مي‌گيرند.
رايزني‌هاي سياسي عراقچي در وين
«سيدعباس عراقچي» معاون سياسي وزارت امور خارجه به منظور انجام مشورت‌هاي سياسي با مقامات سه كشور اروپايي صبح دوشنبه عازم اتريش، اسلواكي و بلغارستان شد.معاون سياسي وزارت امور خارجه در وين علاوه بر ديدارهاي دوجانبه با مديركل آژانس بين‌المللي انرژي اتمي در خصوص آخرين وضعيت همكاري‌ها در چارچوب برجام گفت‌وگو كرد. «پتر ليك» قائم‌مقام وزير امور خارجه اتريش ديدار با عراقچي با اشاره به اهميت ايران در سياست خارجي اتريش و همچنين جايگاه آن در منطقه غرب آسيا، اراده سياسي كشور متبوعش براي تداوم و افزايش رايزني‌ها، همكاري‌ها و تعاملات دو كشور در ابعاد و حوزه‌هاي مختلف اعم از دوجانبه، منطقه‌اي و بين‌المللي تاكيد كرد. وي افزود: اتريش از برجام حمايت كرده و همگام با اتحاديه اروپايي برجام را يك توافق بين‌المللي مبتني بر رويكرد چند جانبه‌گرايي مي‌داند.اميدواريم با اعلام SPV ايران بتواند از آن منتفع شود. معاون سياسي وزارت امور خارجه كشورمان نيز با تشكر از مواضع مثبت و سازنده اتريش براي توسعه همكاري‌ها و تعاملات با ايران و در حمايت از برجام، بر لزوم حمايت‌هاي بيشتر و عملي كشورهاي اروپايي از برجام تاكيد كرد. عراقچي به مواضع كشورمان در ارتباط با سوريه، يمن و افغانستان اشاره و اظهار داشت: سياست منطقه‌اي جمهوري اسلامي ايران همواره مبتني بر تعامل در راستاي استقرار ثبات، امنيت، توسعه و فرآيندهاي سياسي است و ايران به ايفاي نقش سازنده خود براي پيشبرد تحولات سوريه و يمن و افغانستان ادامه خواهد داد و همواره بر رهيافت گفت‌وگو و مذاكره به جاي درگيري و منازعه تاكيد داشته است.