معاون سازمان آب و برق خوزستان خبر داد
هدايت سيلاب‌هاي خوزستان به تالاب‌هاي تشنه
گروه اجتماعي| جاري شدن سيلاب در استان خوزستان در روزهاي گذشته خبرساز بوده و اظهارنظرهاي متفاوتي هم درباره چگونگي مديريت آن مطرح شده است به‌طوري كه برخي مسوولان سيلاب را دواي درمان ريزگردها دانسته‌اند و برخي ديگر قويا از احتمال شكل‌گيري پديده گرد و غبار در بهار سال آينده سخن گفته‌اند. حميدرضا لشكري معاون حفاظت و بهره‌برداري از منابع آب سازمان آب و برق خوزستان از جمله مسوولاني است كه از برنامه‌ريزي و هدايت سيلاب به كانون‌هاي ريزگرد در دشت‌هاي اطراف ماهشهر و رامشير و همچنين افزايش حجم آب تالاب‌هاي شادگان و هورالعظيم خبر داده است. لشكري در گفت‌وگو با پايگاه اطلاع‌رساني وزارت نيرو با اشاره به برنامه‌ريزي‌هاي انجام‌شده از 2 ماه گذشته تاكنون افزود: سيلاب‌هاي اخير استان مطابق برنامه‌ريزي انجام شده در جهت افزايش ظرفيت آب‌گذري رودخانه‌ها، افزايش حجم آب تالاب شادگان و هورالعظيم و مهار كانون‌هاي ريزگرد مديريت و كنترل شده است. وي با بيان اينكه در حاشيه بزرگراه خليج فارس و دشت‌هاي بين شهرستان‌هاي رامشير و ماهشهر 2 كانون فعال ريزگرد وجود دارد، اظهار كرد: از يك ماه پيش پس از هماهنگي با محيط‌زيست و منابع‌طبيعي استان، حدود 9 مترمكعب بر ثانيه آب از حوضه كارون و ايستگاه پمپاژ جنوب شهر اهواز به يكي از كانون‌هاي ريزگرد اطراف ماهشهر منتقل شده و قرار است اين ميزان آب انتقالي تا 10 مترمكعب بر ثانيه افزايش يابد. لشكري با اشاره به بهره‌گيري از سيلاب خوزستان در احياي تالاب بين‌المللي شادگان تصريح كرد: از يك‌ماه گذشته تاكنون حدود 40 مترمكعب بر ثانيه، آب به تالاب شادگان منتقل و موجب تقويت ذخيره آب اين تالاب شده است. به گفته وي حدود 80 درصد سطح تالاب هورالعظيم هم پر شده و در صورت همكاري شركت نفت با برنامه‌هاي اعلام شده، اين ميزان افزايش مي‌يابد. اما در حالي معاون سازمان آب و برق خوزستان از برنامه‌ريزي و هدايت سيلاب به كانون‌هاي ريزگرد خبر داده است، كه پيش از اين علي‌محمد طهماسبي‌بيرگاني، مدير ملي مقابله با پديده گرد و غبار بر لزوم پرهيز از فعاليت شتابزده در حوزه «گرد و غبار» تاكيد كرده و گفته بود: «يادمان باشد وقوع پديده ريزگردها پس از بارش باران‌ها و در فصل تابستان تشديد مي‌شود. مسوولان استاني گمان نبرند كه پس از چنين بارش‌هايي با پديده گرد و غبار مواجه نمي‌شويم. به‌طور حتم در ارديبهشت ماه سال جاري كه هوا رو به گرمي مي‌رود و آب‌هاي سطحي تبخير مي‌شوند بايد منتظر گرد و غبار باشيم.» به گزارش ايسنا، طهماسبي بيرگاني با انتقاد از اعضاي كارگروه مقابله با ريزگردها در استان گفته بود: متاسفانه روحيه فعاليت جمعي و پاسخگويي به مراجع در استان وجود ندارد. اعتبار بسيار خوبي براي اين كارگروه در نظر گرفته شده و تنها سالي است كه اين اعتبار به صورت كارشناسي شده هزينه مي‌شود. اين اعتبار بايد در استان خوزستان و تنها براي مبحث ريزگردها هزينه شود. طهماسبي‌بيرگاني با بيان اينكه فعاليت شتابزده در حوزه ريزگرد كافي است، تاكيد كرده «مسوولان بايد برنامه‌ها و مصوبه‌هاي اين كارگروه را به سرانجام برسانند. فعاليت در اين خصوص نبايد در وسط راه رها شود. دستگاه‌هاي اجرايي تلاش كنند تا برنامه‌هاي طرح جامع مقابله با ريزگرد سريع‌تر اصلاح و سپس تاييد شود تا بر اساس اين برنامه به پيش برويم.» هشدار مدير ملي مقابله با پديده گرد و غبار بر اين نكته متمركز است كه نبايد درباره آثار مثبت بارش‌هاي اخير بيش از اندازه اغراق كرد و تثبيت كانون‌هاي گرد و غبار هم پيچيدگي‌هاي خاص خودش را دارد كه محدود به آبگيري اين كانون‌ها نيست.
اختلاف هزار ميليمتري بارش‌ها در غرب
و شرق ايران
اما در شرايطي كه بارش باران سيل آسا موجب تكميل ظرفيت سدها و باز شدن دريچه آنها در برخي استان‌ها شده است؛ در شماري ديگر از استان‌ها بارش باران وضعيت رضايت‌بخشي نداشته است. به گزارش پايگاه اطلاع‌رساني وزارت نيرو ميزان بارندگي‌هاي كشور از ابتداي سال آبي جاري (ابتداي مهرماه) تاكنون به بيش از 152 ميليمتر رسيده است كه اين رقم در مقايسه با مدت متوسط بلندمدت حدود 20 درصد افزايش پيدا كرده است. با وجود اينكه سال آبي جاري، جزو يكي از پربارش‌ترين مقاطع زماني نيم قرن اخير كشور بوده است؛ ولي با اين وجود توزيع نامتناسب مكاني و زماني آن موجب شده تا تمامي استان‌هاي كشور، شرايط خوبي به جهت برخورداري از نزولات جوي نداشته باشند. به طوري كه امسال غرب و جنوب غرب كشور شاهد بارش‌هاي سيل آسا و استثنايي بوده ولي در استان‌هاي شرقي و مركزي كماكان بارندگي قابل توجهي ثبت نشده است. بنا بر اين گزارش هفت استان خراسان جنوبي، سيستان و بلوچستان، فارس، كرمان، هرمزگان، يزد و اردبيل بطور متوسط بين 10 تا 50 درصد بارندگي‌هاي كمتري را نسبت به مدت متوسط بلندمدت تجربه مي‌كنند و حدود 40 درصد از سدهاي بزرگ كشورمان همچون زاينده‌رود، شهيد رجايي، دوستي و ملاصدرا كمتر از 40 درصد آب ذخيره شده دارند.
بر پايه اين گزارش حوضه‌هايي مانند كرخه، اترك، كارون بزرگ، قره‌سو و گرگان، جراحي و زهره و درياچه نمك بهترين سال آبي خود در 50 سال اخير را تجربه مي‌كنند و مناطقي از كرمان و سيستان و بلوچستان در حال حاضر خشك‌ترين سال آبي نيم قرن اخير خود را سپري مي‌كنند. طي پنج ماه گذشته، ورودي به سدهاي خوزستان با رشد 427 درصدي به بيش از 14 ميليارد مترمكعب رسيده است. اما در مقابل ورودي سدهاي استاني همچون كرمان تنها 30 ميليون مترمكعب بوده است كه در مقايسه با سال گذشته حدود 52 درصد كاهش پيدا كرده است. نگاهي به پربارش‌ترين و كم‌بارش‌ترين نقاط ايران حكايت از وجود فاصله 1هزار و 100 ميليمتري بين اين مناطق دارد. در نقطه‌اي از كشور همچون چلگرد چهارمحال و بختياري بيش از هزار و 116 ميليمتر بارندگي يا در رامسر صفارود هزار و 12 ميليمتر بارش در طي پنج ماه اخير رخ داده است، ولي در مقابل ايستگاه‌هاي باران سنجي مثل تصفيه‌خانه زاهدان يا رحمت آباد- ريگان كرمان حتي يك ميليمتر بارندگي را در سال آبي جاري ثبت نكرده‌اند.