منطقه گرايي اقتصادي مصر
در قاره سياه
سينا آذرگشسب
در نشست Business Forum سال 2018 شركت‌كنندگان از مصر به دليل سرمايه‌گذاري‌هايي كه اين كشور در سال 2018 در آفريقا انجام داده بود، تجليل كردند. به خصوص اينكه
RAND Merchant Bank مصر را به عنوان بهترين كشور سرمايه‌گذار در سال 2019 براي آفريقا اعلام كرد. اين انتخاب به دليل رشد 10 برابري سرمايه‌گذاري مصر در سال 2018 بود، به طوري كه مصري‌ها در اين سال 10.2 ميليارد دلار در آفريقا سرمايه‌گذاري كردند كه اين رقم نسبت به سال 2017 (1.2 ميليارد دلار) رشد قابل توجهي را از خود نشان مي‌داد. عمده سرمايه‌گذاري‌هاي مصر در آفريقا در پروژههاي سدسازي و نيروگاه‌هاي برق آبي است. به نظر مي‌رسد با توجه به تجربه‌اي كه مصر در اجراي اين پروژه‌ها دارد حضور مصر در آفريقا و سرمايه‌گذاري مشترك ميان اين كشور و ساير كشورهاي آفريقايي از بستري مناسب براي توسعه همكاري‌هاي منطقه‌اي برخوردار باشد. در همين راستا 12 دسامبر سال گذشته نخست‌وزير مصر و رييس‌جمهوري تانزانيا قراردادي براي اجراي يك پروژه بزرگ سد نيروگاه برق آبي در حوزه رودخانه Rufiji در تانزانيا امضا كردند. اين قرارداد تحت يك كنسرسيوم عربي تحت عنوان
El Sewedy Electric، مناقصه ساخت اين پروژه را با هزينه‌اي بالغ بر 2.9 ميليارد دلار به دست آورد. محسن صلاح، مهندس و رييس اجرايي اين كنسرسيوم اعلام كرد كه اين پروژه در راستاي سياست نوسازي تانزانيا قرار دارد. اين پروژه كه يكي از مهم‌ترين پروژههاي ملي و توسعه در تانزانيا است شامل احداث يك سد بتوني براي ذخيره آب مورد نياز براي توليد نيروي برق آبي از نيروگاه است. علاوه بر اين چهار سد ديگر با هدف تامين انرژي در دستور كار است تا 33 ميليارد متر مكعب آب را با هدف توليد 2115 مگاوات برق ذخيره‌سازي كند.
مصر در تلاش است در پروژه‌ها و مناقصات سدسازي در آفريقا پيروز شود تا از اين طريق هم مشاركت اقتصادي خود را در منطقه افزايش دهد و هم سهم آب خود از رودخانه نيل را حفظ كند. بر همين اساس مصر در سال‌هاي اخير پروژههاي توسعه‌اي كه در قالب آموزش، بهداشت، برق و آب و سد سازي بوده را در دست گرفته است. همچنين براي توسعه فعاليت‌هاي خود در كشاورزي، بهداشت و امور زيرساختي به خصوص سدسازي در اوگاندا، رواندا، نيجر، ساحل عاج، سنگال و موريتاني اهتمامي جدي در پيش گرفته است. در يكي از جلسات مربوط به توسعه سرمايه‌گذاري كه با همكاري گروه G20 برگزار شد Partnership for initiative Africa پروژه‌اي براي تاسيس شركت پالايش نفت در مصر ارايه كرد كه بيشترين سرمايه‌گذاري بخش خصوصي را به خود اختصاص مي‌داد. اين پروژه 4.273 ميليارد دلار سرمايه‌گذاري نياز داشت كه 2.6 ميليارد دلار آن با توافق ميان موسسات مالي و بين المللي يعني بانك توسعه آفريقا، بانك ژاپن براي همكاري‌هاي بين المللي، شركت صادرات نيپون و شركت سرمايه‌گذاري و بانك صادرات و واردات كره تامين اعتبار شد. بانك توسعه آفريقا مجري طرح‌هاي مهمي در مصر و آفريقا است؛ اين بانك پروژههاي ملي اجرايي شدن توسط بخش خصوصي مصر را حمايت و تامين اعتبار مي‌كند. از مهم‌ترين پروژههاي اين بانك مي‌توان به توسعه كانال سوئز و بنادر كه با افزايش حجم تجارت و سرمايه‌گذاري بين شرق و غرب صورت گرفت، نام برد. اين بانك همچنين 45 ميليارد دلار در عمليات سراسري آفريقا سرمايه‌گذاري كرده و تمركز خود را بر كشورهاي كمتر توسعه يافته با هدف توسعه زيرساخت‌هاي اقتصادي اين كشورها كرده است.
مصر در راستاي اين سياست خود و توسعه حضور اقتصادي خود در منطقه قاره آفريقا تلاش‌هاي بسياري كرده تا كارآفرينان مصري را به جهت سرمايه‌گذاري در ساير كشورهاي آفريقايي تشويق كند. در همين راستا مصر يك صندوق بيمه‌اي حمايتي براي خطر ريسك سرمايه‌گذاري سرمايه‌گذاران بخش خصوصي در اين قاره ايجاد كرده تا بتوان با حمايت از سرمايه‌گذاران مصري از فرصت‌هاي عظيم موجود در اين قاره نهايت بهره‌برداري را كند. اين سياست مصر به عنوان يك پلتفرم مهم براي ارتقاي چهارچوب چندجانبه با كشورهاي آفريقايي منطقه است و به نظر مي‌رسد حضور مصر را به عنوان يك قدرت منطقه‌اي در قاره آفريقا بيش از پيش مستحكم كند و نقش و بازيگري مصر را در قاره سياه بيش از گذشته افزايش دهد.