فرمانده قرارگاه خاتم : سپاه دركنار دولت خدوم ايستاده
آويده علم جميلي
ميدان گازي پارس جنوبي، بزرگ‌ترين منبع گازي جهان است كه روي خط مرزي مشترك ايران و قطر در
خليج فارس و به فاصله ۱۰۰ كيلومتري ساحل جنوبي ايران قرار گرفته است. ديروز و با حضور رييس‌جمهور و وزير نفت، به صورت رسمي چهار فاز آن افتتاح شد و به مدار توليد وارد شدند. با افتتاح اين چهار فاز ظرفيت توليد گاز ايران در سال 98 به روزانه 750 ميليون مترمكعب مي‌رسد. در نتيجه اين افزايش ظرفيت توليد، ايران به نسبت بيشتري از قطر از اين ميدان‌هاي مشترك برداشت مي‌كند.
طبق گفته زنگنه، پرونده توسعه پارس جنوبي در سال 99 بسته خواهد شد و تمام فازهاي آن به مدار توليد و بهره‌برداري گاز وارد مي‌شوند.
پارس جنوبي، تك‌رو در زمينه گاز
بهره‌برداري يك به يك از طرح‌هاي توسعه‌اي پارس جنوبي طي سال‌هاي گذشته و افزايش خطوط انتقال گاز در قدم اول باعث شد تقريبا همه نقاط شهري و روستايي، از نعمت گاز بهره‌مند شوند. طبق آخرين آماري كه وزير نفت در نشست خبري خود ارايه داد، 80 درصد از روستاهاي كشور از اين نعمت برخوردارند. از سوي ديگر 90 درصد سوخت پالايشگاه‌ها نيز از گاز تامين مي‌شود. اما اهميت پارس جنوبي زماني بهتر مشخص مي‌شود كه سهم اين سوخت پاك را در سبد انرژي بررسي كنيم. طبق آخرين آمار سهم اين سوخت پاك در سبد انرژي به بيش از ۷۰ درصد رسيده و در اين ميان سهم پارس جنوبي از تامين گاز داخلي نيز ۷۰ درصد اعلام شده است. از سوي ديگر افزايش ظرفيت برداشت گاز از بزرگ‌ترين ميدان گازي جهان موجب شده برنامه صادرات گاز نيز روي ميز قرار بگيرد. با وجود اينكه صادرات گاز ايران با خط لوله انجام مي‌شود، ظرفيت‌هاي صادراتي به ويژه به كشورهاي منطقه بسيار زياد خواهد بود.
ايران، به دنبال سهم بيشتر در بازار گاز
ايران در حال حاضر دومين كشور با ذخاير گاز در جهان است. اما با توليد سالانه ۲۲۳ ميليارد و ۹۰۰ ميليون متر مكعب گاز پس از امريكا و روسيه در رتبه سوم كشورهاي توليدكننده گاز جهان قرار مي‌گيرد و در اين زمينه سهم ۶,۱ درصدي را از آن خود كرده است.
اكنون حدود ۱.۵ درصد بازار جهاني صادرات گاز را در اختيار داريم، اما با توجه به دارا بودن ذخاير عظيم گازي كه عمده آن در ميدان گازي پارس جنوبي واقع شده است، مي‌توان افزايش سهمي معادل ده درصد را در بازارهاي منطقه‌اي و بين‌المللي گاز به دست آوريم. اگرچه پيش‌بيني‌ها حاكي از آن است كه با اتمام تمام فازهاي پارس جنوبي، ايران بتواند به سهم ده درصدي در بازار جهاني گاز دست يابد؛ سهمي كه در كنار افزايش فشار تحريم‌ها مي‌تواند تضعيف صادرات نفت ايران را كمي جبران كند و علاوه بر درآمدهاي ارزي، خوراك پتروشيمي‌هاي داخل را نيز تامين كند؛ پيش‌بيني‌اي كه تحققش چندان دور از ذهن نخواهد بود.
توجهات از بابك زنجاني منحرف نشود
روز گذشته رييس‌جمهور و وزير نفت رسما چهار فاز از پالايشگاه پارس جنوبي را افتتاح كردند. قبل از آيين افتتاح اين چهار فاز، بيژن زنگنه با حضور در نشست خبري به سوالات خبرنگاران در خصوص صنعت نفت و پتروشيمي پاسخ داد. يكي از موضوعات مورد بحث، اختلاس در پتروشيمي بود؛ اختلاسي كه به گفته عزت‌الله يوسفيان ملا با تلاش وزير نفت افشا شده است. زنگنه در اين خصوص گفت: در طول 5 سال و نيم گذشته، فشارهاي زيادي را از جانب شركت بازرگاني پتروشيمي تحمل كرديم كه چرا از اين شركت جهت فروش محصولات پتروشيمي استفاده نمي‌شود. او در خصوص تاريخچه اين شركت نيز افزود: اين شركت متعلق به شركت ملي صنايع پتروشيمي بوده كه صد در صد دولتي بود. فعاليت شركت بازرگاني پتروشيمي به اين صورت بود كه شركت ملي صنايع پتروشيمي كالاهاي توليدي خود را به صورت اماني به اين شركت مي‌داد تا برايش به فروش برساند. اين شركت به واسطه همين كارها توانست گردش مالي بزرگي براي خود ايجاد كند كه به كسب اعتبار نيز انجاميد. زنگنه در ادامه گفت: اين روند ادامه داشت تا در سال 88 در اقدامي عجيب اين شركت خصوصي شد. با اين حال اقداماتي كه در گذشته انجام مي‌داد ادامه يافت. در سال 91 و 92 نزديك چهار ميليارد يورو محصول فروخت بدون اينكه ارز آن را برگرداند. ارزي هم كه بازگشت معادل ارز رسمي بود در حالي كه در آن سال‌ها بين نرخ ارز رسمي، مرجع و آزاد تفاوت بود. وزير نفت ضمن قدرداني از ورود قوه قضاييه به اين پرونده يادآور شد كه نبايد با اين پرونده نگاه‌ها و توجهات از پرونده اختلاس بزرگ بابك زنجاني منحرف شود. او گفت: درست است كه زنجاني در زندان به سر مي‌برد ولي پول او بيرون است و قدرت زيادي نيز دارد كه مي‌تواند كارهاي زيادي انجام دهد.
ورود چيني‌ها به كشور در آينده نزديك
وزير نفت در بخش ديگري از سخنان خود به تصريح وضعيت فازهاي پارس جنوبي پرداخت و گفت: تا سال 1384 در مجموع 5 فاز پارس جنوبي به مدار بهره‌برداري وارد شده بود كه اين تعداد تا سال 92 به 10 فاز رسيد و اكنون خوشحاليم كه 15 فاز پالايشگاهي در مدار بهره‌برداري داريم و 14 فاز جديد از دريا نيز به مدار بهره‌برداري وارد شده به طوري كه اكنون 25 فاز پالايشگاهي و 24 فاز معادل دريايي در مدار بهره‌برداري داريم و 2 فاز باقيمانده در پروژه فاز 14 نيز در آينده به بهره‌برداري مي‌رسد كه البته اين 2 فاز در سال 98 تمام نشده و تكميل آن به سال 99 موكول مي‌شود.
وزير نفت تصريح كرد: با تكميل 27 فاز معادل دريايي 750 ميليون متر مكعب در روز گاز ترش از مخزن پارس جنوبي برداشت مي‌كنيم. ورود چيني‌ها به ايران، بخش ديگري از سخنان وزير بود. زنگنه از ادامه مذاكرات با چيني‌ها خبر داد. به گفته او چيني‌ها قول دادند كه به زودي به ايران خواهند آمد.
6 فاز توسط قرارگاه خاتم تكميل شد
اين عضو كابينه دولت با تقدير از عملكرد قرارگاه سازندگي خاتم‌الانبيا در احداث و تكميل 6 فاز پارس جنوبي گفت: قرارگاه توانست 2 فاز را در سال 94 تكميل كرده و هم اكنون نيز 4 فاز ديگر را به مدار بهره‌برداري برساند كه البته كمي از بخش دريايي اين 4 فاز 13 و 22، 23 و 24 باقيمانده كه اين بخش نيز در نيمه نخست سال 98 تكميل مي‌شود. او ميزان سرمايه‌گذاري در اين 4 فاز را 11 ميليارد دلار اعلام كرد. او همچنين در خصوص ادامه عرضه نفت در بورس گفت: قانون به ما حكم مي‌كند كه براي سال آينده هر ماه عرضه را انجام دهيم كه اگر فروش برود ما خوشحال مي‌شويم و اگر فروش نرود وظيفه قانوني خود را انجام داده‌ايم. وزير نفت ادامه داد: كار سختي است كه بخواهيم از فضاي شفاف بورس براي انجام معامله‌اي در جهت دور زدن تحريم‌ها استفاده كنيم.
براي كنترل قاچاق بيكار ننشسته‌ايم
بخش ديگري از سخنان زنگنه، پاسخ به پرسش «اعتماد» مبني بر موضع دولت و وزارت نفت در خصوص قيمت بنزين و كنترل قاچاق بود. زنگنه تاكيد كرد كه دولت مصوبه‌اي براي افزايش و اصلاح قيمت بنزين در سال پيش رو ندارد اما وزارت نفت نيز بيكار ننشسته و اقداماتي را انجام مي‌دهد كه قاچاق در مرزها كنترل شود. به گفته او وزارت نفت در مرزها اقدام به توزيع بنزين مي‌كند تا با اين كار بتواند بخشي از مصرف را در مرزها كنترل كند و تحت نظارت خود درآورد. هرچند زنگنه معتقد است تا زماني كه انگيزه‌هاي اقتصادي باشد، نمي‌توان در خصوص كنترل مصرف و قاچاق بنزين به دستاوردهاي قابل قبولي رسيد اما اقدامات وزارتخانه متبوعش را تنها راه‌حل موجود براي كنترل قاچاق مي‌داند. آمارهاي منتشره در خصوص قاچاق نيز بخش ديگري از پاسخ زنگنه به «اعتماد» بود. او آمارها را محل مناقشه و بحث مي‌داند. به‌طور مثال مصرف روزانه بنزين در افغانستان كه مقصد بزرگ قاچاق سوخت است، روزانه 5 ميليون ليتر است در حالي كه برخي آمارها از قاچاق روزانه 15 ميليون ليتر سوخت به اين كشور حكايت دارد. اين آمارها محلي از اعراب ندارند.
واكنش به احمدي‌نژاد
وزير نفت در واكنش به اظهارات احمدي‌نژاد مبني بر توانايي رساندن قيمت نفت به 100 دلار گفت: احمدي‌نژاد اخيرا مطالبي گفته‌اند كه همگي دروغ بود؛ ايشان گفتند 5 ميليارد دلار نفت فروختيم كه پولش بازنگشته كه اين مطلب كذب است و همچنين ايشان ادعا كردند كه مي‌توانند نفت را به صد دلار بازگردانند كه من فكر مي‌كنم ايشان هولوكاست جديدي درست مي‌كنند و 6 قطعنامه در 24 ساعت عليه ايران صادر مي‌شود و صادرات نفت ما به صفر مي‌رسد و بدين طريق است كه مي‌توانند قيمت نفت را به صد دلار برسانند كه در اين صورت هيچ آوردي براي ايران ندارد.
افتتاح نمايشي؟
وي با بيان اينكه بهره‌برداري غيراستاندارد در هيچ جاي صنعت نفت نداريم، گفت: اينكه امروز بدون تكميل بخش‌هاي دريايي فاز 13 و فازهاي 22، 23 و 24 اين پروژه‌ها با حضور رييس‌جمهور افتتاح مي‌شود، يك رويكرد مديريت پروژه است و اين‌گونه نيست كه ما بخواهيم كاري نمايشي انجام دهيم؛ ما احتياجي به انجام كار نمايشي نداريم، چرا كه به صورت روراست و صادقانه ميزان پيشرفت پروژه و بخشي كه كامل شده را به مردم اعلام مي‌كنيم. وزير نفت ادامه داد: مي‌توان يك پروژه را بخش بخش كرد و هر بخش آن را با حضور يك مقام مسوول به بهره‌برداري رساند، اين يك رويكرد مديريتي است كه همه را براي تحقق زمانبندي پروژه تحت فشار قرار مي‌دهد تا كار در زمان مناسب انجام شود.
متوسط توليد گاز به 950 ميليون متر مكعب مي‌رسد
بيژن زنگنه در آيين افتتاح رسمي فازهاي پارس جنوبي ضمن ارايه گزارش از صنعت نفت و پتروشيمي گفت: متوسط توليد گاز در سال 91 حدود 622 و در سال 99 به 950 ميليون مترمكعب خواهد رسيد. اين درحالي است كه توليد گاز بيشتر از 1000 ميليون متر مكعب خواهد رسيد. از پارسال هيج جا افت فشار گاز نداشتيم؛ اين در حالي است كه گاز پتروشيمي و صنايع و خانگي را تامين مي‌كرديم و صادرات نيز داشتيم. زنگنه در ادامه گفت: امسال جز جمعه‌ها 3 هزار روستا گازرساني شدند. از نظر زيست محيطي ميزان فلر كمتر خواهد بود. به بركت برجام دستگاه وارد كرديم و قبل از اعمال تحريم، دستگاه‌هاي جداكننده سولفور از گاز خريداري شد كه به زودي راه‌اندازي مي‌شود، اين كار نگراني‌هاي زيست‌محيطي را كاهش مي‌دهد. زنگنه در ادامه گفت: امسال 3 هزار كيلومتر به خطوط انتقال گاز اضافه شد. زنگنه ابراز اميدواري كرد كه تا پايان امسال، مشعل‌هاي فلر جمع‌آوري شوند. او در پايان گفت: نفت در خط مقدم جبهه جنگ با دشمن است. تعداد و برنامه‌ها افشا نمي‌شوند؛ هرچند كه فشارها بر ما افزايش يابد.
سعي كرديم به مسووليت‌هاي اجتماعي توجه كنيم. يكي از كارهايي كه كرديم توجه به آموزش در اين شهر‌ها بود. به طور مثال كلاس كنكور براي دانش‌آموزان اين منطقه ايجاد كرديم تا بتوانند با عزمي جزم‌تر به تحصيل بپردازند.
تمديد تحريم‌ها
وزير نفت در پاسخ به سوالي در خصوص تمديد يا عدم تمديد معافيت‌هاي صادرات نفت بيان كرد: من نمي‌دانم معافيت‌ها تمديد مي‌شود يا نه؛ ما در هر شرايطي كار خودمان را انجام مي‌دهيم. زنگنه با بيان اينكه ما همواره در بخش كارفرمايي با بخش پيمانكاري جدل‌ها و دعواهاي طبيعي حين انجام پروژه را داريم، تصريح كرد: من هيچ‌گاه به صورت علني انتقادي را به قرارگاه سازندگي خاتم‌الانبيا اعلام نكرده‌ام، خيلي‌ها مي‌خواستند بين ما و قرارگاه خاتم و بين ما و سپاه فاصله بيندازند كه ما نگذاشتيم. اين عضو كابينه دولت افزود: دوستان جوان و پرتلاش ما در مجموعه سپاه و قرارگاه از ظرفيت‌هاي كشور و از رفقاي نزديك ما هستند كه پروژه‌هاي مختلف را براي ايران به سرانجام رسانده‌ايم.
روايت فرمانده
سعيد محمد، فرمانده قرارگاه خاتم در خصوص توسعه فازهاي پارس جنوبي گفت: اين فازها به حق به عنوان گام عملي براي تحقق شاخص‌هاي اقتصاد مقاومتي است. اين فازها نشانگر شكست مفتضحانه استكبار در خصوص تحريم‌ها است. امروز سپاه در كنار دولت خدوم ايستاده است. قرارگاه به عنوان يك پيمانكار، با همكاري بخش‌هاي مختلف از جمله خصوصي و غير خصوصي توانست اين فازها را توسعه دهد. محمد در خصوص سرمايه‌گذاري براي توسعه اين فاز گفت: عملا كل سرمايه‌گذاري انجام‌شده بالغ بر 12 ميليارد دلار كمتر از يك سال باز خواهد گشت. با توجه به اتمام اين پروژه بايد بررسي قراردادها و الحاقيه قراردادها و پرداخت بدهي‌ها و استفاده بيشتر از اين نيروي متخصص بر توسعه بيشتر پالايشگاه‌ها، مدنظر قرار گيرند. محمد در پايان اعلام آمادگي كرد كه قرارگاه خاتم توسعه فاز 11 را نيز تقبل مي‌كند. اين در حالي است كه زنگنه در كنفرانس خبري خود گفته بود كه چيني‌ها براي كار در فاز 11 به زودي به ايران مي‌آيند.
ايران در حال حاضر دومين كشور با ذخاير گاز در جهان است. اما با توليد سالانه ۲۲۳ ميليارد و ۹۰۰ ميليون متر مكعب گاز پس از امريكا و روسيه در رتبه سوم كشورهاي توليدكننده گاز جهان قرار مي‌گيرد و در اين زمينه سهم ۶,۱ درصدي را از آن خود كرده است.
زنگنه :تا سال 1384 در مجموع 5 فاز پارس جنوبي به مدار بهره‌برداري وارد شده بود كه اين تعداد تا سال 92 به 10 فاز رسيد و اكنون خوشحاليم كه 15 فاز پالايشگاهي در مدار بهره‌برداري داريم و 14 فاز جديد از دريا نيز به مدار بهره‌برداري وارد شده به طوري كه اكنون 25 فاز پالايشگاهي و 24 فاز معادل دريايي در مدار بهره‌برداري داريم و 2 فاز باقيمانده در پروژه فاز 14 نيز در آينده به بهره‌برداري مي‌رسد كه البته اين 2 فاز در سال 98 تمام نشده و تكميل آن به سال 99 موكول مي‌شود.
زنگنه معتقد است تا زماني كه انگيزه‌هاي اقتصادي باشد، نمي‌توان در خصوص كنترل مصرف و قاچاق بنزين به دستاوردهاي قابل قبولي رسيد اما اقدامات وزارتخانه متبوعش را تنها راه‌حل موجود براي كنترل قاچاق مي‌داند. آمارهاي منتشره در خصوص قاچاق نيز بخش ديگري از پاسخ زنگنه به «اعتماد» بود. او آمارها را محل مناقشه و بحث مي‌داند. به‌طور مثال مصرف روزانه بنزين در افغانستان كه مقصد بزرگ قاچاق سوخت است، روزانه 5 ميليون ليتر است در حالي كه برخي آمارها از قاچاق روزانه 15 ميليون ليتر سوخت به اين كشور حكايت دارد.