محيط زيست تهران در انتظار اظهارنظر شهرداري براي انتقال آرادكوه
خانه جديد زباله‌ها انتخاب نشده است
گروه اجتماعي
در حالي كه سال گذشته حسن روحاني، رييس‌جمهوري، دستور داده بود طرح انتقال مركز دفن زباله آرادكوه انجام شود، سازمان حفاظت محيط‌زيست مي‌گويد شهرداري تهران هنوز مكان جديدي را براي اين كار در نظر نگرفته است. بوي نامطبوع مركز دفن زباله آرادكوه در جنوب تهران به يكي از مشكلات اساسي پايتخت ايران بدل شده به‌طوري كه سال گذشته عيسي كلانتري، رييس سازمان حفاظت محيط زيست از دستور رهبر معظم انقلاب براي رفع اين مشكل خبر داده بود. كلانتري گفته بود: «مقام معظم رهبري و رييس‌جمهوري به‌شدت از بوي نامطبوع مسير فرودگاه حضرت امام گله‌مند هستند حتي رييس‌جمهوري اظهار كرده است هنگامي كه در مسير فرودگاه هستم بوي منطقه سبب مي‌شود از خواب بيدار شوم. مقام معظم رهبري دستور داده‌اند كه تا پايان دولت دوازدهم بوي نامطبوع مسير اين فرودگاه بايد رفع شود.»
رييس سازمان حفاظت محيط زيست با اشاره به آلودگي صنايع توليدي در اين منطقه از استان تهران گفته بود: «ما به عنوان دولت حق نداريم بگوييم كه چون در منطقه توليد صورت مي‌گيرد و محل جمع‌آوري زباله است پس مردم بايد اين بوي نامطبوع را حس كنند و شهرداري تهران حق ندارد كه در ارزان‌ترين جاي ممكن زباله‌هاي شهري را دپو كند.» عيسي كلانتري همچنين تاكيد كرده بود كه «تمام واحدهاي آلوده‌كننده آب موظف هستند كه هر آبي را كه آلوده مي‌كنند هزينه‌اش را پرداخت كنند. رها كردن فاضلاب آسايش مردم را به هم مي‌زند و جرم بزرگي است». رييس سازمان حفاظت محيط زيست در عين حال از دستور رييس‌جمهوري به شهرداري تهران براي انتقال مركز دپوي زباله تهران به مكاني ديگر در حدود ۱۰۰ كيلومتر پايين‌تر از محل فعلي، خبر داده بود. اين دستور دست‌كم تا همين امروز روي كاغذ مانده و فعلا تكليفش روشن نيست. ديروز سه شنبه، كيومرث كلانتري، مديركل حفاظت محيط زيست استان تهران با اشاره به اينكه محيط زيست براي همكاري با شهرداري تهران در انتقال مركز دفع پسماند آرادكوه آمادگي دارد، گفت: «شهرداري تهران هنوز اقدامي در اين زمينه انجام نداده و مكاني را براي جايگزيني به ما معرفي نكرده است.» بوي نامطبوع مسير فرودگاه امام يكي از دلايل جدي طرح انتقال مركز دفن زباله آرادكوه است. پيش از اين ايرنا در سال 96 از وضعيت اسفبار آلودگي در شهرهاي جنوبي استان تهران گزارش كرده بود: «بوي بد ناشي از گازهاي پسماند زباله در مجتمع آرادكوه تنفس مردم شهرهاي باقرشهر، كهريزك، جنوب شهرري و مسير و اطراف فرودگاه امام خميني (ره) را مختل كرده است».
مجتمع پردازش و بازيافت زباله آرادكوه كهريزك در كيلومتر 23 جاده قديم تهران- قم و در جنوب كهريزك واقع شده است. اين مركز روزانه بطور متوسط هشت هزار تن انواع پسماندهاي مختلف از منابع مختلف توليد همچون مناطق 22گانه، شهرك و شهرهاي اطراف، مراكز بهداشتي و درماني، لجن و سرشاخه و غيره براي امحا و دفع به اين مركز ارسال مي‌شود. روزنامه اعتماد هم پيش‌تر در سال 97 از وضعيت نامناسب مديريت پسماند زباله‌هاي بيمارستاني در اين سايت گزارشي منتشر كرده بود. توضيحات ديروز مديركل حفاظت محيط زيست استان تهران نشان داد كه هنوز هم مشكل توليد آلودگي و بوي نامطبوع در اين منطقه صرفا به سايت زباله آرادكوه هم محدود نيست. به گفته كيومرث كلانتري، ۲۸ كانون آلاينده در شهرستان‌هاي استان تهران از جمله رباط‌كريم و اسلامشهر شناسايي شده كه سبب ايجاد بوي نامطبوع در مسير فرودگاه امام(ره) مي‌شود. در حال حاضر ۲۵ كانون آلاينده به طور كامل رفع آلايندگي كرده‌اند و سه مورد از آنها از جمله مركز دفع پسماند آرادكوه، فاضلاب شهري اسلامشهر و واوان و يك مجتمع دامپروري همچنان مشكلات زيست‌محيطي دارند. مديركل محيط زيست استان تهران به صراحت گفته است: «وضعيت فعلي مركز آرادكوه مورد تاييد محيط زيست نيست و بايد جابه‌جا شود ولي پيش از جابه‌جايي بايد جايگزيني براي آن انتخاب شود.» انتخاب مكاني جديد براي مركز دفن زباله هم يكي از چالش‌هاي جدي است. پيش از اين فاطمه اكبري، كارشناس مسوول پسماند اداره كل حفاظت و محيط زيست استان تهران به ايرنا، گفته بود: «با توجه به اينكه در استان تهران محدوديت زمين وجود دارد و اراضي هم كه براي محل جديد زباله شناسايي مي‌شود بازده اقتصادي ندارد اين انتقال تاكنون انجام نشده است ؛ ضمن اينكه شهرداري‌ها هم در اين زمينه فعاليت‌هايي را انجام داده‌اند ولي تاكنون نتيجه‌اي دربر نداشته است.»
كارشناس مسوول پسماند اداره كل حفاظت و محيط زيست استان تهران با بيان اينكه تغيير وضع موجود در اين سايت نياز به مديريت صحيح است، افزود: در كشور همسايه ما تركيه براي دفع پسماند از فناوري هاضم استفاده مي‌شود كه مي‌تواند تجربه خوبي براي دفع پسماند در كشور ما هم باشد. اكبري بر استفاده از تكنولوژي‌هاي نوين در مديريت پسماند شهري، تاكيد كرده است: كارخانه هاضم بي‌هوازي از پيشرفته‌ترين فناوري روز دنيا است كه نياز است از اين فناوري در كشور ما هم استفاده شود. او استفاده از انرژي‌هاي تجديدپذير را هم در از بين بردن پسماندها و بوي نامطبوع ناشي از آن ضروري دانسته بود: در اين روش گاز متان توليدي مي‌تواند با استفاده از دستگاه‌هاي مختلفي مانند گنبدهاي ذخيره‌سازي زيست‌گاز، بيوفيلترها و سيستم‌هاي تركيبي توليدكننده حرارت و قدرت جمع‌آوري شده و به گرما و الكتريسيته تبديل شود. علاوه بر توليد انرژي تجديدپذير، اين فرآيند همچنين مي‌تواند بقاياي مواد هضم شده غني از نيتروژن و فسفر را براي تبديل و استفاده به عنوان كودهاي گياهي به كار گيرد. او گفت: در هر صورت اگر نتوانستيم از اين فناوري‌ها استفاده كنيم حداقل سيستم‌هاي زباله‌سوز اين سايت را بايد پيشرفته كنيم تا از بوي نامطبوع اين منطقه از تهران كاسته شود. اين كارشناس دو سال قبل درباره لزوم توجه به جزييات فناوري‌ها و امكان سنجي برنامه‌هاي نوين سخن گفته است اما فعلا تمركز اصلي دستگاه‌هاي مسوول بر انتقال مركز دفن زباله است. اگر در نهايت مركزي براي اين انتقال از سوي شهرداري پيدا نشود آن وقت شايد وقت آن باشد كه دستگاه‌هاي تصميم‌گير از تجربه‌هاي جهاني براي كاهش تبعات سايت كنوني استفاده كنند. در اين صورت شايد بتوان اميدوار بود كه از شدت بوي نامطبوع فعلي تا حد زيادي كاسته شود.