مصر و اقتصاد مكتب اتريش
سينا آذرگشسب
نوآوري(Innovation) و ريسك‌پذيري(Risk Appetite) دو مولفه اصلي در اقتصاد جهاني است كه البته لازمه يك اقتصاد باز و رقابت‌پذير براي بقا در محيط پوياي جهاني است كه با متغيرهاي متعدد خود بر ميزان سرمايه و انباشت آن و رشد يك بنگاه اقتصادي به طور مستقيم در ارتباطي تنگا تنگ است. اين دو مولفه كه برگرفته از اقتصاد مكتب اتريش است از اصول بنيادين اين مكتب به حساب مي‌آيد. اين نظريه بعد از شكست كامل سوسياليسم واقعي و بعد از بحران كينزي مطرح شد. از منظر اتريشي‌ها اقتصاد منظومه‌اي نظري است كه با فرآيندهاي تعامل اجتماعي مواجه است؛ فرآيندهايي كه در ميزان هماهنگي‌شان بسته به ميزان هوشياري كنشگران در كارآفريني تفاوت دارند. نظريه اقتصاد اتريشي نظريه‌اي از كنش انساني است كه در يك فرآيند پويا قابل درك است. اين نظريه يك نظريه ذهنيت‌گراست كه به كارآفريني خلاق تاكيد مي‌كند و مفهوم رقابت را در رقابتي كارآفرينانه تعريف مي‌كند. در اين مكتب، فردي كه مسووليت پيش‌بيني را عهده‌دار است يك كارآفرين است.
بر اين اساس مي‌توان گفت كه كارآفريني و خطر‌پذيري لازمه رشد اقتصادي در دنياي اقتصادي كنوني به حساب مي‌آيد. در همين راستا و در جهت حمايت از كارآفرينان 18تا 24 نوامبر به عنوان هفته جهاني كارآفريني(GEW) در جهان شناخته مي‌شود.
از سال 2007 تاكنون سفارتخانه‌هاي امريكا در مصر اين هفته را جشن مي‌گيرند. در اين هفته برنامه‌هاي متعددي دردستور كار سفارتخانه‌ها براي حمايت از كارآفرينان مصري قرار دارد؛ از توسعه همكاري‌هاي اقتصادي ميان دو كشور گرفته تا ايجاد صندوق‌هاي حمايتي از بنگاه‌هاي اقتصادي در اين كشور. امريكا معتقد است كه حمايت از كارآفريني مي‌تواند در تقويت روابط تجاري و اقتصادي ميان مصر و امريكا نقش موثري را ايفا كند، از همين رو سفارتخانه‌هاي امريكا با به دست گرفتن ابتكار عمل Startup Egypt را با شركاي اين سفارت در قاهره تاسيس كردند همچنين سازمان INJAZ كه يك سازمان جوان‌محور است، برنامه‌هاي خود را در 4 حوزه آموزش مالي، مهارت‌هاي زندگي، كسب وكار و كارآفريني تدوين و موظف است تا در اين حوزه‌ها فعاليت‌هاي خود را توسعه بخشد.
اكوسيستم كارآفريني در مصر طي سال‌هاي اخير روي چندين بعد گسترش يافته است: اول صندوق سرمايه‌گذاري جديدي كه با سرمايه 55 ميليون دلاري توسط تيم Sawari Ventures راه‌اندازي شد. اين صندوق موظف شده از كارآفرينان مصري حمايت‌هاي مالي كند هر چند اين تيم در حوزه خاورميانه و شمال آفريقا فعال است اما مصر يكي از مهم‌ترين شركاي اين صندوق به حساب مي‌آيد. دوم تاسيس يك اداره دولتي جديد در جهت حمايت از كارآفرينان متوسط و كوچك تا از اين طريق بنگاه‌هاي كوچك را تشويق به نوآوري و رشد كنند. EAEF نيز يك سازمان مالي مشترك ميان امريكا و مصر است كه از طريق دريافت طرح‌هاي اقتصادي به كمك كارآفرينان در مصر خواهد شتافت. فعاليت‌هاي گسترده اين سازمان سبب شده تا اين سازمان به عنوان يك كانون الهام‌بخش براي مصري‌ها بدل شود. اين سازمان تاكنون بيش از 130 ميليارد دلار به 5 شركت بزرگ اختصاص داده و بيش از 1.2 ميليون دلار نيز در يك شركت Smart Care سرمايه‌گذاري كرده است. اين شركت كه به مراقبت‌هاي پزشكي مقرون به صرفه متعهد است، موظف است تا ضمن به كارگيري پزشكان و متخصصان پزشكي، استانداردهاي لازم را براي خانواده‌ها و بيماران فراهم آورد. EAEF همچنين 3 ميليون دلار به منظور راه‌اندازي يك شبكه كلينيكي در سراسر قاهره هزينه كرده كه هدف آن راه‌اندازي مراقبت‌هاي بهداشتي ارزان‌تر و شفاف‌تر و در عين حال استاندارد است. به نظر مي‌رسد، سياست‌هاي جديد مصر به منظور توسعه سرمايه‌گذاري و افزايش رفاه شهروندان خود ايجاد رقابت و اشتياق براي توسعه نوآورانه بنگاه‌هاي اقتصادي كوچك و متوسط باشد. سياستي كه اتريشي‌ها بر آن تاكيد بسيار دارند امروزه به عنوان راهبردي اساسي براي كشورهايي كه خواهان توسعه همكاري‌هاي چندجانبه با شركاي تجاري و سرمايه‌گذاري در جهان هستند بدل شده و مصر هم يكي از اين كشورهايي است كه در تلاش است با ايجاد يك بستر متنوع در اقتصادش شرايطي رقابتي را با مشاركت شركت‌هاي سرمايه‌گذاري خارجي فراهم آورد. اين امر مي‌تواند نويدبخش آينده‌اي روشن براي توسعه طبقه متوسط در مصر باشد. مصري‌ها راهبرد جديد اقتصادي خود را در توسعه همكاري شبكه‌هاي اقتصادي كوچك با بدنه اقتصاد جهاني تدوين كرده‌اند. توسعه تجارت و مشاركت اقتصادي مالي ميان مصر به خصوص امريكا بيش از پيش مي‌تواند روابط اقتصادي و سياسي اين كشور را به هم نزديك كرده و نقش تعيين‌كننده‌اي در تحكيم روابط ميان اين دو كشور ايفا كند.
كارشناس ارشد مطالعات خاورميانه