نمايندگان و كميسيون اصل 90

كميسيون اصل نودم قانون اساسي مجلس شوراي اسلامي به عنوان حوزه قضايي قوه ‌مقننه يا در عبارتي ديگر، قوه ‌قضاييه خانه ملت شناخته مي‌شود و از اين رو نمايندگان مجلس حساسيت ويژه‌اي به شيوه اقدامات اين كميسيون همچنين سازوكار انتخاب رييس كميسيون اصل 90 به خرج مي‌دهند. همين حساسيت و همچنين سكوت تبصره نخست ماده 44 آيين‌نامه داخلي مجلس شوراي اسلامي كه اختيار انتخاب رييس اين كميسيون را به هيات رييسه واگذار كرده ولي از تعداد افرادي كه هيات رييسه مي‌تواند براي رياست اين كميسيون به بهارستان معرفي كند، سخني به ميان نياورده سبب اختلاف نظر بين نمايندگان با هيات رييسه شده است. هيات رييسه مجلس شوراي اسلامي معتقد است كه در جريان انتخابات رييس كميسيون اصل 90 راي نمايندگان فقط به معناي تاييد نظر هيات رييسه است و انتخاب رييس كميسيون نامبرده در آيين‌نامه برعهده هيات رييسه گذاشته شده است. حال آنكه اگر قرار بر پذيرش نظر و عقيده هيات رييسه باشد، سوال اينجاست چگونه صحن علني مجلس مي‌تواند با عدم اعتماد به گزينه معرفي شده با نظر هيات‌رييسه مخالفت كند. همين موضوع نشانگر آن است كه آيين‌نامه مجلس حق انتخاب نهايي رييس كميسيون اصل 90 را برعهده صحن علني گذاشته است، موضوعي كه در جريان انتخابات آقاي تجري رخ داد و مي‌تواند براي دومين بار نيز تكرار شود كه در اين صورت بار ديگر مهر تاييدي بر حق انتخاب صحن علني است. با اين حال حواشي قابل توجهي درباره نخستين انتخابات رياست كميسيون اصل 90 كه در صحن علني برگزار شد، ايجاد شده است، حواشي‌اي كه اگر هيات رييسه مجلس به جاي معرفي يك تن به بهارستان، اجازه شكل‌گيري رقابت را داده و دو تن يا بيشتر را به صحن علني معرفي مي‌كرد، ايجاد نمي‌شد.

به عقيده نگارنده آنچه در اصل سبب ايجاد اين قبيل حواشي شده، روند در پيش گرفته شده است. هيات رييسه با تكيه بر اين مهم كه چون براي رياست كميسيون اصل 90 فرد معرفي شده بايد نصف به علاوه يك مجموع آرا را كسب كند به همين سبب امكان معرفي دو تن يا بيشتر براي رياست اين كميسيون به صحن علني وجود ندارد حال آنكه اين موضوع كه در جريان معرفي رييس مجلس كه از اهميت به مراتب بيشتري برخوردار است نيز ايجاد شده و مشكلي را ايجاد نكرده است. آنچه هيات رييسه بايد به آن توجه ويژه داشته باشد، احترام به شعور جمعي نمايندگان و باز گذاشتن دست آنان براي انتخاب و معرفي گزاره‌هاي بيشتر به صحن علني است. با اين اقدام علاوه بر ايجاد رقابت، امكان حضور افراد شايسته بيشتري در كميسيون اصل 90 فراهم مي‌شود. روند كنوني سبب شده كه انتخاب رييس كميسيون اصل 90 همواره جزو انتخابات‌هايي باشد كه ميزان مشاركت نمايندگان در قياس با ساير انتخابات‌ها كمتر است. بسياري از نمايندگان در جريان اين انتخابات يا راي نمي‌دهند يا راي سفيد و ممتنع به صندوق مي‌اندازند، اقدامي كه دليل اصلي آن نبود حق انتخاب است. بدين‌ترتيب به نظر مي‌رسد آنچه كه مي‌تواند در اين روند تغيير ايجاد كند، تغيير نوع نگاه هيات رييسه و حركت آنان به سمت برگزاري آزادانه انتخابات رياست كميسيون اصل 90 است.