بوريس جانسون كابينه جديد بريتانيا را معرفي كرد
ايران؛ محور اقدامات وزراي خارجه و دفاع
ميثم سليماني
بوريس جانسون، نخست‌وزير جديد بريتانيا تيم جديد خود براي دولت را تعيين و آن را كابينه‌اي مدرن براي بريتانيا نامگذاري كرد. در حال حاضر يك چهارم اين كابينه را زنان تشكيل مي‌دهند. 8 پست از 33 پست موجود در كابينه بريتانيا به زنان اختصاص يافته است. اما با اين وجود هيچگاه در تاريخ سياسي بريتانيا سهم زنان در كابينه بيش از
40 درصد نبوده است. هر چند در دوره‌هايي سهم بالاي
30 درصد زنان در اين كشور تجربه شده است.
بيشترين سهم زنان در كابينه به دوره گوردون براون
باز مي‌گردد كه تقريبا زنان 38 درصد از كابينه را تشكيل مي‌دادند و در دوره‌اي كوتاه در طول نخست‌وزيري ترزا مي اين سهم به حدود 35 درصد رسيد. در دوره مارگارت تاچر تنها 5 درصد از كابينه را زنان تشكيل مي‌دادند كه اين سهم هم مربوط به خود او به عنوان نخست‌وزير بود. طبق آخرين سرشماري كه سال 2011 صورت گرفت 51 درصد از جمعيت انگلستان و ولز را زنان و دختران شكل مي‌دادند.
اما موضوع ديگر استفاده از اقليت‌هاي قومي در اين كابينه مطرح است. طبق گزارش بي‌بي‌سي، 4 تن از اعضاي كابينه را اقليت‌هاي قومي تشكيل مي‌دادند كه دو نفر از اين افراد نيز وزير هستند كه اين ركوردي براي اين دولت محسوب مي‌شود. اقليت‌ها در بريتانيا به سياه، آسيايي و ساير قوميت‌ها تقسيم مي‌شوند كه آنها را با نام مستعار BAME شناسايي مي‌كنند و به عنوان يك اصطلاح در انگليس براي توصيف اين افراد استفاده مي‌شود. در مجموع پيش از اين تنها 5 عضو كابينه بودند كه از اين خصوصيات برخوردار بودند. حدود
14درصد از جمعيت ولز و انگلستان را اين بخش‌هاي قوميتي تشكيل مي‌دهند. همچنين تعداد وزرايي كه در اين كابينه در آكسفورد و كمبريج حضور داشتند 4 درصد رشد داشته و از 44 به 48 درصد افزايش يافته است. اما اين رقم كماكان پايين‌تر از كابينه سال 2015 كامرون كه به 50 و كابينه ائتلافي سال 2010 كه به 69 درصد مي‌رسيد، هستند. اما اين نكته بسيار قابل توجه است كه تنها يك درصد مردم بريتانيا از آكسفورد و كمبريج فارغ‌التحصيل مي‌شوند.به استثناي گوردون براون از سال 1937 نخست‌وزيرهاي بريتانيا در دانشگاه و يكي از موسسات مربوط به آكسفورد تحصيل كرده‌اند و گوردون براون در دانشگاه ادينبورگ فارغ‌التحصيل شد.
وزيرخارجه و چالش ايران
پس از كش و قوس‌هاي فراوان بر سر ماندن يا رفتن جرمي هانت به عنوان وزير امور خارجه، در نهايت دامنيك راب به عنوان وزير امور خارجه بريتانيا معرفي شد. او پيش از اين مسووليت وزارت برگزيت را برعهده داشت كه نامزد تصدي پست نخست‌وزيري نيز شد اما شانس زيادي در ميان محافظه‌كاران نداشت و حالا به عنوان فرد نزديك به ديويد ديويس در اين سمت قرار گرفته است. با اين حال او شرايط آساني در ارتباط با ايران ندارد، چرا كه تنش در روابط به نظر گسترش پيدا مي‌كند و مشخص نيست طرفين چه تصميمي را براي نحوه ارتباط با يكديگر بگيرند. هر چند جرمي هانت صحبت از تشكيل نيروي متحد اروپايي براي حفاظت از حمل و نقل دريايي در خليج فارس كرده بود اما نكته اينجاست كه به نظر نمي‌رسد اين سياست با رويكرد سياست خارجي بوريس جانسون همسان باشد، چون ممكن است اين تصور در دولت جديد بريتانيا وجود داشته باشد كه دليل اصلي توقيف كشتي بريتانيايي توسط ايران عدم همراهي انگليس با امريكا در بحث تامين امنيت كشتيراني خليج فارس باشد، چرا كه بريتانيا نگران بود همراهي با امريكا مي‌تواند تنش با ايران را افزايش دهد اما مشخص نيست كه آيا جانسون رويكرد جديدي را دنبال كند يا خير. اما شايد براي جانسون و تيم او نگراني و دغدغه‌اي از اين بابت وجود نداشته باشد و قصد همراهي با امريكا را داشته باشند. با اين حال بحث تانكر تنها مساله سياست‌هاي بريتانيا با ايران نيست. جانسون در طول رقابت‌هاي رهبري حزب با سوالات متعددي در خصوص پرونده نازنين زاغري روبه‌رو بود. در افكار عمومي داخلي بريتانيا جرمي هانت عملكرد خود را به نوعي موفق‌تر از بوريس جانسون نشان داده بود، چرا كه توانسته بود گشايش‌هايي در ارتباط با خانواده زاغري تبعه ايراني- بريتانيايي كه به جرم جاسوسي زنداني شده ايجاد كند. با اين حال اما او كماكان زنداني است و گشايش خاصي در اين پرونده ايجاد نشده و حالا دامنيك راب مسووليت اين پرونده را برعهده دارد و بايد ديد با چه تاكتيكي موضوع را پيش مي‌برد.اما راب نيازمند بازگرداندن ثبات در تيم ديپلماتيك بريتانيا است. پس از استعفاي سركيم داروك، سفير بريتانيا در واشنگتن، فضا بسيار آشفته شده است. سايمون مك دونالد، معاون وزير خارجه بريتانيا در اوايل ماه جاري ميلادي در كميته امور خارجي بريتانيا گفت كه نشت اطلاعات مربوط به سركيم، اعتماد كارمندان دولت در امور خارجه را خدشه‌دار كرده و ممكن است صراحت در گزارش‌ها را تحت تاثير قرار دهد. اسپكتاتور در مقاله‌اي معتقد است كه معمولا وزير خارجه وظيفه دارد تا بريتانيا را به جهان عرضه كند. اما به نظر مي‌رسد دامنيك راب بايد بخش عمده‌اي از كار خود را صرف اين موضوع كند كه بوريس جانسون را به عوامل داخلي وزارت امور خارجه بقبولاند تا او را مورد پذيرش قرار دهند.
آشنايي با ايران
در تغييرات كابينه بريتانيا بن والاس، جانشين پني مردانت به عنوان وزير دفاع شد. گفتني است والاس سومين وزير دفاع بريتانيا در مدتي بسيار كوتاه است. والاس پس از تصدي اين پست گفت: به عنوان يك افسر سابق گارد بريتانيا، افتخار آن را دارم كه اكنون به عنوان وزير دفاع خدمت مي‌كنم و بي‌صبرانه منتظر آن هستم تا با همكارانم در ارتش ملاقات كنم. والاس در طول انتخابات يكي از حاميان جدي جانسون بود. او آموزش‌هاي نظامي را در آكادمي سلطنتي ديده و وارد گارد اسكاتلند شده است. او بين سال‌هاي 1990 تا 1998 در ايرلند شمالي، آلمان و قبرس حضور داشته است. او پس از ترك ارتش، مدير يك شركت دفاعي - امنيتي چند مليتي در انگليس شد. اين موضوع برخي را نگران كرده كه او در وزارت دفاع مسير حمايت از شركت و كمپاني خاص را دنبال كند. او در سال 2005 وارد پارلمان بريتانيا شد و چندين پست در دولت سايه محافظه‌كاران را برعهده داشت. در حال حاضر يكي از چالش‌هاي او تضعيف بودجه دفاعي بريتانيا است كه نيروهاي مسلح اين كشور را به شدت تضعيف كرده و ناوگان دريايي بريتانيا ديگر به سختي مي‌تواند در آبراه‌هاي بين‌المللي حضور جدي و فعال داشته باشد. والاس يكي از چالش برانگيزترين كارها را با ايران خواهد داشت. هر چند او پيش از اين تلاش كرده تا روابط ايران و بريتانيا را بهبود ببخشد. او بين سال‌هاي 2006 تا 2014 رييس گروه دوستي پارلماني بريتانيا با ايران را برعهده داشته است، از همين رو مي‌توان گفت كه او شناخت كافي در مورد ايران دارد.
تناقض سخنان پدر و پسر
بوريس جانسون، نخست‌وزير بريتانيا پس از تشكيل اولين جلسه كابينه‌اش در مجلس عوام اين كشور سخنراني كرد. بوريس جانسون، نخست‌وزير جديد بريتانيا در اولين سخنراني خود در جمع نمايندگان مجلس عوام در پاسخ به جرمي كوربين، رهبر حزب كارگر، در مورد تعامل وي با ايران به شدت از او انتقاد كرد.سخنان تند بين دو رهبر سياسي زماني آغاز شد كه جرمي كوربين از جانسون پرسيد آيا او به همراه شركاي اروپايي امضا كننده برجام براي احياي توافق هسته‌اي ايران و كاهش تنش در خليج فارس همكاري خواهد كرد؟به گزارش يورو نيوز، جانسون در واكنش به اين پرسش ابتدا جرمي كوربين را نزديك به دولت ايران خواند و گفت: «اين آقا از ايران مي‌پرسد؛ همين آقاي محترمي كه شبكه پرس‌تي‌وي ايران به او پول داده است. همين آقا در مورد آنچه در خليج فارس مي‌گذرد، به‌جاي آنكه طرف دوستان ما در امريكا را بگيرد دائما طرف تهران را مي‌گيرد.» گفتني است اين سخنان جانسون در حالي مطرح شده است كه پدر بوريس جانسون در مصاحبه با شبكه خبري پرس‌تي‌وي گفت كه منتظرم بوريس روابط با ايران را بهبود ببخشد.