شتابزدگي در تصويب تعطيلي جديد

گروه اجتماعي| طرح دو‌روزه شدن «تعطيلات پايان هفته» دوباره به سرخط خبرها بازگشته است. در سال‌هاي اخير فعالان اقتصادي و اجتماعي با برشمردن مهم‌ترين نتايج احتمالي دوروزه شدن تعطيلات آخر هفته چندبار خواستار قانوني شدن اين تعطيلات شده‌اند. دوشنبه هفته جاري بود كه ناهيد تاج‌الدين، دبير كميسيون اجتماعي مجلس از تصويب دو روزه شدن تعطيلات آخر هفته در اين كميسيون خبر داد. او گفت: «طرح تعطيلي روزهاي پنجشنبه مراكز اداري، آموزشي و قضايي در تمامي استان‌ها و شهرستان‌ها، مانند تهران در كميسيون اجتماعي مجلس كه قبلا هم در كميسيون اجتماعي بررسي آن به تعويق افتاده بود بررسي و تصويب شد.» به گفته تاج‌الدين تصويب اين طرح به تقويت اقتصاد گردشگري و تقويت نهاد خانواده منجر خواهد شد. او اظهار اميدواري كرده است كه اين طرح در جلسه علني مجلس نيز راي بياورد. در شرايطي دبير كميسيون اجتماعي مجلس براي راي آوري اين طرح در جلسه علني اظهار اميدواري مي‌كند كه به نظر مي‌رسد اين طرح به دليل ايرادات محتوايي و شكلي بخت چنداني براي تصويب نهايي نخواهد داشت.

چرا تعطيلات دو‌روزه؟

پيش از بررسي نقدهاي مطرح درباره طرح كميسيون اجتماعي مجلس بايد از پيشينه و دلايل طرح ايده دو‌روزه شدن تعطيلات پايان هفته بدانيم. مرور اظهارنظرها درباره لزوم دو‌روزه شدن تعطيلات پايان هفته نشان مي‌دهد كه در سال‌هاي گذشته اين فعالان اقتصادي بوده‌اند كه همواره از لزوم تغيير در روزهاي كاري هفته سخن گفته‌اند. در ايران روزهاي جمعه تعطيل رسمي است اما در بسياري از كشورهاي جهان روزهاي شنبه و يكشنبه تعطيل رسمي است از همين رو امكان مكاتبه، فعاليت تجاري و همكاري‌هاي بين‌المللي براي فعالان اقتصادي در ايران محدود به روزهاي كمي در هفته مي‌شود. يكي ديگر از دلايلي كه فعالان اقتصادي بر دو روزه شدن تعطيلات آخر هفته تاكيد مي‌كنند؛ كمك به رونق صنعت گردشگري است. آنها عقيده دارند با دوروزه شدن تعطيلات صنعت گردشگري داخلي در ايران مي‌تواند به صورت چشمگيري بهبود يابد. با همين منطق بود كه علي‌اصغر مونسان وزير گردشگري هم قبل از برگزاري جلسه راي اعتماد در ديدار با فعالان بخش خصوصي و تشكل‌هاي اقتصادي از «دو روزه شدن تعطيلات آخر هفته» اعلام حمايت كرده بود. او گفته است كه «افزايش» و «ساماندهي» روزهاي تعطيل كشور مي‌تواند باعث «انسجام تعطيلات» و اثرگذاري روزهاي تعطيل بر اقتصاد گردشگري و شارژ روحيه خانوارها شود. پيش از اين «دنياي اقتصاد» در گزارشي نوشته است: «تعداد تعطيلات آخر هفته و مناسبتي در اكثر كشورهاي جهان بين ۱۱۰ تا ۱۲۹ روز است اما اين تعداد در ايران با احتساب ۲۶ روز تعطيلي رسمي و ۵۲ روز تعطيلي روز جمعه ۷۸ روز مي‌شود. حتي اگر پنجشنبه‌هاي نيمه‌تعطيل هم به اين تعداد اضافه شود، كل تعطيلات ايران به ۱۰۴ روز مي‌رسد، بنابراين در صورت دو روزه شدن تعطيلي آخر هفته، مجموع تعطيلات در ايران به ۱۲۵ روز خواهد رسيد كه در اين صورت باز هم از تعطيلات بسياري از كشورها كمتر است.» پدرام سلطاني، نايب‌رييس سابق اتاق بازرگاني ايران يكي از مدافعان سرسخت دو‌روزه شدن تعطيلات پايان هفته است. او اخيرا در صفحه شخصي‌اش در توييتر پيشنهاد كرده بود كه روزهاي جمعه و شنبه به عنوان دو روز تعطيل هفته تعيين شوند.

ابهامات طرح نمايندگان

با اين‌حال آنچه به عنوان طرح دو‌روزه شدن تعطيلات پايان هفته در كميسيون اجتماعي به تصويب رسيده به نظر نمي‌رسد با مقصود فعالان اقتصادي و ايده اوليه آنها همخواني داشته باشد. كمااينكه چنان كه اشاره شد مركز پژوهش‌هاي مجلس هم چند ايراد اساسي به طرح گرفته است. بر اساس گزارش كارشناسي ارايه شده مركز پژوهش‌ها اين طرح پنج ايراد دارد كه مهم‌ترين آن به استفاده اشتباه از كلمه تعطيلات برمي‌گردد: «طراحان محترم در عنوان، مقدمه توجيهي و متن ماده واحده از واژه تعطيلي روزهاي پنجشنبه استفاده كرده‌اند. در حالي كه تعطيلات رسمي روزهاي مشخصي هستند كه به موجب قانون اساسي و قوانين خاص در تقويم رسمي كشور تعطيل اعلام شده و در هيچ‌‌يك از قوانين مذكور روز پنجشنبه تعطيل ذكر نشده و با وجود تصور پيشنهاددهندگان طرح اين روز در تهران نيز در زمره روزهاي تعطيل نيست. آنچه مورد اشاره طراحان محترم است نحوه تقسيم ساعات كار كاركنان دستگاه‌هاي اجرايي در تهران است كه به استناد تبصره 2 ماده87 قانون مديريت خدمات كشوري صورت گرفته است.» به عبارت روشن طراحان طرح تصور كرده‌اند پنجشنبه‌ها در تهران تعطيل است و حالا بايد در بقيه كشور هم تعطيل شود در حالي كه ساعات كاري روزهاي پنجشنبه به بقيه روزهاي هفته منتقل شده و اساسا پنجشنبه‌ها تعطيل محسوب نمي‌شود. برابر قانون كليه دستگاه‌هاي اجرايي استاني موظفند ساعات كار خود را در 6 روز هفته تنظيم كنند (ستاد مركزي دستگاه‌هاي اجرايي مشمول اين حكم نيستند) از طرف ديگر حتي اگر اين طرح به سرانجام هم برسد فعاليت‌هاي اقتصادي را در كشور دشوارتر مي‌كند زيرا دو روزي در كشور تعطيل مي‌شود كه در ديگر كشورها تعطيل به شمار نمي‌رود. محمدرضا بادامچي، نماينده تهران و عضو كميسيون اجتماعي مجلس در گفت‌وگو با «اعتماد» با تاكيد بر اين نكته كه طرح فعلي مبهم و پرايراد است؛ گفت: «واقعيت اين است كه اساسا به متن موجود نمي‌توان عنوان طرح داد زيرا داراي مشكلات متعددي است.» به گفته بادامچي دو روزه شدن تعطيلات پايان هفته مفيد است اما يكي از اين دو روز بايد «شنبه» باشد تا هماهنگي بيشتري با رويدادهاي اقتصادي بين‌المللي اتفاق بيفتد: «ما قرار نيست تا ابد تحريم باشيم كما اينكه همين حالا هم كلي كار داريم با دنيا و به همين دليل اگر قرار به تغيير است بايد شنبه و جمعه را به عنوان روزهاي تعطيل تعيين كنيم.» بادامچي بر اين نظر است كه در جلسه علني مجلس هم طرح فعلي بخت چنداني براي راي‌آوري ندارد.