از ايران تا كانادا به ياد جان‌باختگان هواپيمايي اوكراين
سوگ پرواز 752
گروه اجتماعي| هواپيما از زمين بلند شد، به آسمان رسيد، بويينگ 800- 737 قرار بود از تهران تا كي‌يف برود اما تنها چند دقيقه از ترك فرودگام امام خميني نگذشته، به زمين افتاد و سفر 176 مسافر و تيم پروازي‌اش شروع نشده به پايان رسيد. سقوط پرواز 752 هواپيمايي اوكراين، هفت كشور را عزادار شهروندانش كرد.
از نخستين روز حادثه تاكنون، شبكه‌هاي خبري و روزنامه‌هاي كانادا هر روز را با خبرهاي پرواز هواپيمايي اوكران گذرانده‌اند. 63 نفر از مسافران اين پرواز تابعيت كانادايي داشتند و برخي ديگر هم ساكنان اين كشور بودند؛ مسافراني با هويت ايراني و كانادايي كه از دست رفتن‌شان از سوي دولت، رسانه‌ها و مجامع علمي كانادا سوگ بزرگي توصيف شد. نام‌ها، چهره‌ها، موقعيت كاري و تحصيلي 63 نفر از جان‌باختگان سقوط هواپيما خيلي زود از سوي رسانه‌هاي كانادا تبديل به گزارش و مستند شدند تا نام‌شان از ميان آمار بيرون كشيده شود و چهره‌هاي‌شان تبديل شود به واقعيت فاجعه انساني كه رخ داده بود. شبكه سي‌بي‌سي كانادا، يك روز پس از حادثه در مستندي دو ساعته سراغ بزرگداشت جان‌باختگان هواپيما رفت؛ خبرنگاران اين شبكه در شهرها و ايالت‌هاي مختلف اين كشور نام‌ها و ويژگي‌هاي شخصيتي و خانوادگي، كاري و تحصيلي جان‌باختگان را اعلام و با دوستان، همكاران و خانواده آنها مصاحبه كردند.
«با تاثر بسيار متوجه شديم كه دست‌كم 10 نفر از اعضاي خانواده دانشگاه آلبرتا در سانحه ديشب هواپيمايي در ايران كشته شده‌اند.» ويديوي اعلام از دست دادن 10 دانشجو و عضو دانشگاه آلبرتاي كانادا توسط رييس اين دانشگاه كه پيش از به پايان رسيدن صحبت‌هايش بغض كرد و با صداي لرزان بيانيه كوتاهش را به پايان رساند، خيلي زود از سايت‌هاي خبري ايران هم سردرآوردند. همزمان با جامعه علمي كانادا، اسامي فارغ‌التحصيلان دانشگاه‌هاي شريف و اميركبير هم كه در ميان مسافران پرواز 752 بودند از سوي اين دو دانشگاه اعلام شد و در كنار پيام‌هاي تسليت آنها قرار گرفت. دانشگاه صنعتي با انتشار تصويري از فهرست نام‌ها با عنوان «شريف در سوگ فرزندانش» اعلام كرده است كه روز دوشنبه
23 دي ماه در مسجد اين دانشگاه مراسم يادبود آنها را برگزار مي‌كند. منصور غلامي، وزير علوم هم روز پنجشنبه با صدور پيامي از دست رفتن جمعي از هموطنان و دانش‌آموختگان ايراني را تسليت گفت: «سانحه دلخراش و تكان‌دهنده سقوط هواپيماي مسافربري متعلق به خطوط هوايي اوكراين كه به جان‌باختن سرنشينان، جمعي از هموطنان و تعدادي از دانش‌آموختگان عزيز دانشگاه‌هاي كشور منجر شد، موجي از تأثر خاطر و تألم قلبي را به همراه آورد و ملت شريف ايران را در سوگي عظيم فرو نشاند. اينجانب ضمن عرض تسليت به خانواده‌هاي محترم اين عزيزان و همچنين جامعه علمي و دانشگاهي كشور، از خداوند متعال براي درگذشتگان غفران الهي و علو درجات و براي بازماندگان صبر جميل و اجر جزيل آرزومندم.»
همزمان با عكس‌هاي خانواده خدمه پرواز اوكرايني كه از فرودگاه بين‌المللي كي‌يف رسيد، ايرانيان مقيم تورنتو و مونترال هم در دانشگاه‌ها، مراكز فرهنگي و برخي خيابان‌ها با روشن كردن شمع و در دست گرفتن عكس جان‌باختگان، در كنار هم به سوگواري پرداختند. يكي از حاضران در مراسم تورنتو در توييتر نوشت: «هوا سرد بود و جمعيت نمي‌تونست طولاني‌مدت بايسته ولي هزاران نفر اومدن، با شمع روشن، گريستن. بخش قابل‌توجهي هم ايراني نبودن اما براي همدردي اومده بودن.»
اما شايد بتوان گفت ميدان اصلي سوگواري براي جان‌باختگان پرواز تهران-كي‌يف در شبكه‌هاي اجتماعي برقرار بود. كاربران بسياري در توييتر بودند كه خبرهاي مربوط به حمله ايران به پايگاه نظامي امريكا در عراق را ساعت به ساعت دنبال كرده بودند و هيچ فكر نمي‌كردند ساعاتي بعد قرار است، دوباره ناباورانه به رصد خبرهاي مربوط به سقوط هواپيما بنشينند. از روز پنجشنبه كه تعداد كشته‌شدگان تبديل به عكس و نام و روايت‌هايي از زندگي قربانيان اين پرواز شد، ميزان سوگواري در شبكه‌هاي اجتماعي هم بالا گرفت و بعد با خبرهاي ضد و نقيضي كه در مورد علل احتمالي فاجعه مي‌رسيد درهم آميخت. پنجشنبه و جمعه اظهارنظرهاي چهره‌هاي سياسي بين‌المللي، واكنش‌هاي محدود از سوي چهره‌هاي سياسي داخلي و طيف وسيعي از گزارش‌هاي خبري از رسانه‌هاي مختلف فارسي‌زبان و غيرفارسي‌زبان به سرعت بر صفحه توييتر ظاهر مي‌شدند و به واكنش‌ها و البته سردرگمي‌ها دامن مي‌زدند. اما آنچه درنهايت در تمامي اين روزها در جريان بود، سوگ از دست رفتن كساني بود كه قرار بود مثل ميليون‌ها نفر ديگر در روز سوار هواپيما شوند و از مبدا به سوي مقصدشان پرواز كنند؛ زنان، مردان و كودكاني كه آخرين لحظات زندگي‌شان را در پرواز 752 هواپيمايي اوكراين سپري كردند.