وزير راه و شهرسازي حرف آخر را زد
جعبه سياه هواپيماي اوكرايني
در تهران مي‌ماند
گروه اقتصادي|با گذشت حدود 2 هفته از حادثه تلخ سقوط هواپيماي اوكرايني در آسمان ايران، سرانجام وزير راه و شهرسازي اعلام كرد كه اطلاعات جعبه‌هاي سياه اين هواپيما در ايران بازخواني مي‌شود و نيازي به ارسال آنها به خارج از كشور نيست.پرواز شماره 752 شركت هواپيمايي اوكراين كه چهارشنبه دو هفته قبل باند فرودگاه امام خميني تهران را به مقصد كي‌يف، پايتخت اوكراين ترك كرده بود، دقايقي پس از آغاز پرواز در حوالي شهريار سقوط كرد. هر چند در روزهاي ابتدايي پس از اين حادثه سازمان هواپيمايي كشوري اعلام كرد كه فرضيه برخورد موشك به اين هواپيما صحت ندارد و احتمالا نقص فني عامل اين فاجعه بوده، ستاد كل نيروهاي مسلح ايران در بيانيه‌اي اعلام كرد كه برخورد موشك پدافند هوايي ايران عامل اين حادثه بوده و در شناسايي اين هواپيما، اشتباه انساني رخ داده است.هر چند با كنار رفتن گزينه نقص فني از ميان دلايل اين حادثه، نحوه بررسي اين سقوط به شكل كامل تغيير كرد اما بر اساس مقررات سازمان هوانوردي جهاني و كنوانسيون‌هاي جهاني مانند شيكاگو، گزارش فني مربوط به اين اتفاق بايد ثبت شود و با توجه به اينكه اين حادثه در ايران رخ داده، سازمان هواپيمايي كشوري به عنوان نماد حاكميتي ايران موظف است گزارش‌هاي ابتدايي و نهايي خود را از علل اين حادثه تشريح كند.سازمان هواپيمايي كشوري دو روز قبل، گزارش ابتدايي خود از اين سقوط را منتشر كرد. در اين گزارش تاريخچه پرواز، مسير طي شده، فرآيند شناسايي هواپيما، اجساد و مراحل پيش‌رو براي بررسي ابعاد حادثه تشريح شده است. يكي از اصلي‌ترين مراحل كار در شناسايي و بررسي ابعاد اين حادثه بازخواني اطلاعات جعبه سياه اين هواپيما است. سازمان هواپيمايي در روز سقوط اعلام كرد كه هر دو جعبه سياه اين هواپيما پيدا شده و بايد اطلاعات مربوط به آن تجزيه و تحليل شود. هر دو دستگاه در اثر سانحه و آتش‌سوزي آسيب ديده‌اند. بخش حافظه اصلي هر دو دستگاه موجود بوده وليكن آسيب فيزيكي روي قطعات اصلي قابل مشاهده است. بررسي جهت بازسازي و دريافت محتويات دستگاه‌ها با استفاده از توان داخلي كشور با حضور نمايندگان محترم قضايي و متخصصان داخلي انجام پذيرفت و همگي توافق داشتند كه اين نوع دستگاه‌ها از به‌روز‌ترين دستگاه‌هاي موجود دنيا بوده و امكانات بازخواني آن در كشور موجود نيست. اگر لوازم و تجهيزات جانبي فراهم شود، با صرف مدت زماني كوتاه مي‌توان بازسازي و تخليه اطلاعات را انجام داد. گزارش ارايه شده از سوي سازمان هواپيمايي كشوري دو فرضيه مطرح در روزهاي گذشته را تثبيت مي‌كند. فرضيه نخست از آن حكايت مي‌كرد كه با توجه به جديد بودن هواپيما، احتمالا فناوري‌هاي مورد نياز براي بازخواني اطلاعات آنها در كشور وجود ندارد و موضوع دوم به اين مساله باز مي‌گشت كه با توجه به تحريم‌هاي امريكا، محدوديت‌هايي عليه ايران براي دريافت اين تجهيزات به وجود آمده است. به دنبال اين ترديدها بود كه گمانه‌زني‌هايي درباره احتمال ارسال جعبه‌هاي سياه به كشوري خارجي مطرح شد و هر چند تعدادي از رسانه‌ها از نهايي شدن اين خبر سخن گفتند اما سازمان هواپيمايي نظر نهايي خود را تا ديروز (چهارشنبه) ارايه نداد تا سرانجام وزير راه و شهرسازي تصميم نهايي ايران در اين زمينه را اعلام كند.محمد اسلامي اعلام كرد: جعبه سياه جزو لايفنك اجزاي بررسي سانحه است و سانحه هم در ايران رخ داده و مسوول بررسي سانحه سازمان هواپيمايي كشوري است و اين كار در دست بررسي است و آماده سازي سخت افزار و نرم افزار آن در حال انجام است. يك هيات بررسي سانحه براي بازبيني مدارك هواپيما به اوكراين سفر كرده است، بعد از بازگشت اين هيات تيم مشتركي با اوكراين و تمامي اعضايي كه طبق قوانين بايد در بررسي سانحه شركت كنند، تشكيل مي‌شود. سازمان هواپيمايي ايران بعد از سانحه هم با شركت بويينگ و هم اوكراين تماس گرفته و آنها نيز براي همكاري اعلام آمادگي كرده و نمايندگان خود را فرستادند و طبق ديسيپلين كار در حال انجام است. اگر اين تيم بررسي سانحه در بازگشايي و پردازش اطلاعات به مشكل بخورند ممكن است خودش تصميم بگيرد چگونه از ساير كساني كه امكانات دارند، كمك بگيرد.اسلامي كه چند روز قبل سفري به اوكراين داشت، درباره اين سفر نيز گفته: «در اين سفر من حامل پيام تسليت رييس‌جمهور كشورمان به دولت و ملت اوكراين بودم و با رييس‌جمهور، بخشي از كابينه، وزير خارجه و حمل و نقل اوكراين ديدار داشتم و آنها هم از همراهي ايران تشكر كردند. در اين سفر تاكيد شد كه روند بررسي سانحه به صورت مشاركتي و طبق ديسيپلين مربوط به سوانح انجام شود و نتايج نهايي آن نيز اطلاع‌رساني شود.»تاكيد وزير راه و شهرسازي بر حق و مسووليت ايران در قبال بررسي و ارايه گزارش اين حادثه است، موضوعي كه كارشناسان اين حوزه نيز بر آن تاكيد دارند. عليرضا منظري، معاون اسبق سازمان هواپيمايي كشوري در گفت‌وگو با «اعتماد» اعلام كرد: بر اساس كنوانسيون‌هاي بين‌المللي كشوري كه در آن سقوط هواپيما رخ داده، مسوول بررسي اين حادثه از ابتدا تا انتها است و در اين مسير هر چند از نمايندگان كشورهايي كه در يك حادثه ذي‌نفع بوده‌اند، دعوت مي‌شود اما در نهايت مسوول بررسي حادثه كشوري است كه در آن سقوط رخ داده است.اين كارشناس درباره روند بررسي اطلاعات جعبه سياه نيز گفت: بازخواني اطلاعات جعبه سياه جزيي از فرآيند بررسي حادثه است و از اين رو در چارچوب وظايف هيات كارشناسي سانحه قرار مي‌گيرد. ابهامي كه در اين زمينه وجود داشت مربوط به آن بود كه با توجه به جديد بودن هواپيما، احتمال آن وجود دارد كه تجهيزات لازم براي بازخواني اطلاعات اين جعبه سياه در كشور وجود نداشته باشد. در چنين شرايطي يا بايد نسبت به وارد كردن اين تجهيزات اقدام كرد يا جعبه سياه را به كشور ديگري فرستاد كه در اين حادثه با توجه به ذي‌نفع بودن اوكراين، يك اولويت براي اين كشور وجود دارد. با اين حال هيچ اجبار قانوني براي ارسال جعبه‌هاي سياه به خارج از كشور وجود ندارد.با توجه به اظهارات وزير راه و شهرسازي، مقدمات لازم براي تامين تجهيزات بازخواني جعبه سياه در داخل كشور فراهم شده و به اين ترتيب تيم ايراني با مشاركت نمايندگان كشورهاي ذي‌نفع اين اطلاعات را در داخل بازخواني خواهند كرد. با توجه به پيچيدگي اين مرحله از كار، احتمالا در هفته‌هاي آينده بازخواني اين اطلاعات پيگيري خواهد شد و گزارش نهايي سازمان هواپيمايي كشوري منتشر مي‌شود.