نگاهي به كتاب «سير زمان»
زماني براي زاده شدن و مرگ
آويده علم‌جميلي| كارلو روولي، فيزيكدان ايتاليايي است و آن‌طور كه در «درباره نويسنده» كتاب «سير زمان» آمده، كتاب‌هاي پرفروشي در زمينه فيزيك داشته است. او در كتاب «سير زمان» سعي كرده هنر، علم و فلسفه را به هم پيوند دهد تا از اين طريق بتواند شيريني فيزيك را به آنان كه اين رشته را به خوبي نمي‌شناسند، بچشاند. در ابتداي فصل اول كتاب چند خطي از اشعار «جوليو گالتو» را نوشته: «حتي كلماتي كه كنون به زبان مي‌آوريم به دست زمان دزد، ربوده شده‌اند و هيچ چيز
باز نمي‌گردد.» پيش فصل كتاب با جملاتي از اين دست آغاز مي‌شود: «زمان هجوم ثانيه‌ها، ساعت‌ها و سال‌هايي است كه ما را به سوي زندگاني هل مي‌دهد و سپس به عدم مي‌كشاند.» او اين پرسش را مطرح مي‌كند كه چرا گذشته را به ياد مي‌آوريم اما آينده را نه آيا ما ساكن زمانيم يا زمان ساكن ما؟
كتاب «سير زمان» با ترجمه كامياب تقي‌زاده در سه بخش نوشته شده؛ بخش اول درباره ريزش زمان است. روولي در اين بخش سعي دارد مفاهيم اوليه زمان را از نظر علم فيزيك بيان كند. اين بخش با اين جمله آغاز مي‌شود كه زمان در كوهستان كندتر از درياها مي‌گذرد. روولي در اين بخش به طرح مساله «جذب» پرداخته و اين موضوع را طرح كرده كه چرا زمين و خورشيد مي‌توانند بدون لمس يكديگر، همديگر را جذب كنند؟ او براي پاسخ به اين پرسش به تعريف مفهوم ديگري به نام «سقوط» پرداخت. به اين معنا كه خورشيد و زمين به جاي لمس يكديگر روي چيزي بين خودشان تاثير مي‌گذارند و آن چيز فضا و زمان است. از اين رو دستكاري ساختار زمان به نوبه خود روي حركت اجسام تاثير مي‌گذارد و باعث مي‌شود اشيا به سمت هم سقوط كنند، بنابراين سقوط نتيجه تغيير در ساختار زمان است. روولي در فصل دوم «سير زمان» بر اين باور است كه هيچ چيز نمي‌تواند اين حقيقت را كه جهان شبكه‌اي از رويدادهاست زير سوال ببرد. به‌زعم او هيچ چيز وجود ندارد، بلكه چيز‌ها روي مي‌دهند. هر چند اين به معناي وجود جهان ساكن و راكد نيست، بلكه نشان از اين است كه رويدادها برعكس انگليسي‌ها كه يك صف مرتب تشكيل مي‌دهند، مثل ايتاليايي‌ها هستند كه هر كدام بي‌نظم در گوشه‌اي ايستاده‌اند. در فصل سوم نيز سرچشمه زمان مطرح است. روولي در ابتداي اين بخش مي‌نويسد: «زماني براي زاده شدن و زماني هم براي مرگ وجود دارد. زماني نيز براي بازسازي و تخريب.» اين كتاب را نشر چترنگ با قيمت 25 هزار تومان منتشر كرده است.