گراميداشت روز مادر، از شبكه‌هاي مجازي تا واقعيت قوانين
اشك‌ها، لبخندها و سوال‌ها
گروه اجتماعي
در دو روز گذشته و به رسم هر سال، شبكه‌هاي اجتماعي پر شدند از عكس‌هاي مادرها؛ مادرهاي خندان، مادرهاي در آغوش فرزندان و گاه مادرهايي كه از بودن‌شان تنها عكسي مانده و سنگي كه نام‌شان را بر آن حك كرده‌اند. در قيد حيات باشند يا نباشند، روز مادر زماني است براي به ياد آوردن‌شان.
«من از مامانم پرسيدم براي روز مادر چي مي‌خواي؟ گفت: كادو نمي‌خوام، آدم باش!» گاهي نوشته‌ها رنگ طنز به خودشان مي‌گيرند. كاربران از جمله‌هاي معروف مادرانه مي‌نويسند: «بيرون سرده خودتو خوب بپوشون»، «ان شاءالله يك بچه مثل خودت نصيبت بشه»، «ننون سنه قوربان»، «حتما خودم بايد بيام تا پيداش كني». به موازات اين شوخي‌ها و يادها، روز مادر غم هم با خودش مي‌آورد، كاربري عكسي از مادرش روي تخت بيمارستان گذاشت و نوشت: «آخرين عكسي كه قبل از رفتنش گرفتم ازش. لعنت به سرطاني كه مادرم رو ازم گرفت.» برخي كاربران هم به جاي بچه‌هايي كه نيستند براي مادران نوشتند، براي مادراني كه سال‌ها است روزهاي‌شان را در گلزار شهدا مي‌گذرانند و بر مزار فرزندان شهيدشان همچنان مادري مي‌كنند.
جدا از شبكه‌هاي اجتماعي و در زمستان سخت امسال، روزهاي منتهي به روز مادر امسال مصادف شد با بارش سنگين برف در مناطق مختلف كشور، برفي كه تبديل شد به بحران و استان‌هايي از جمله گيلان را با مشكلات بسيار از جمله مسدود شدن راه‌ها، قطع برق و آب و اينترنت روبه‌رو كرد. در اين اوضاع بخشي از وظيفه نيروهاي امداد به سلامت رساندن مادران باردار به مناطق امن بود. سعيد نمكي، وزير بهداشت روز چهارشنبه در صفحه توييتر خود در مورد انتقال زنان باردار در مناطق صعب‌العبور گيلان نوشت. روز گذشته فردين مهرابيان از آخرين آمار نجات مادران و كودكان در گيلان به ايسنا گفت: «طي يك هفته گذشته تعداد ۱۶۵ مادر باردار پر خطر ساكن در ارتفاعات و مناطق صعب العبور و مناطقي كه راه ارتباطي آنها به علت بارش برف قطع شده است به مناطق امن و قابل دسترس منتقل شدند. ۲۳ تن از مادران باردار نيز طي اين مدت زايمان كرده اند و با احتساب دو زايمان دو قلو، ۲۵ نوزاد متولد شده اند.»
رسم ديگر هر ساله اين است كه ذكر كلمات «بانوان» و «زنان» همزمان با سالروز ولادت حضرت فاطمه زهرا(س)، جايگاهي ويژه در صحبت مسوولان مختلف پيدا مي‌كند، از ائمه جمعه گرفته تا نمايندگان مجلس و سران قوا. سهيلا جلودارزاده، نماينده مردم تهران در مجلس شوراي اسلامي اما در مراسم جشن ولادت حضرت زهرا كه توسط تشكيلات خانه كارگر برگزار شد، گفت كه بايد حواس‌مان به «عرف» كه گاه محدوديت‌هايي را در مسير حقوق زنان ايجاد مي‌كند، باشد. ايلنا به نقل از جلودارزاده نوشت: «از نظر ديني و فرهنگ ايراني زن يا دختر فرقي با مرد و پسر ندارد حتي خداوند هم هيچ تفاوتي بين آنها قائل نشده است اما با ورود فرهنگ علوي به همراه قانون اسلام برخي قوانين به صورت عرف درآمد مثلا اگر مرد بميرد همسر او سهمي از خانه نمي‌برد. اين درحالي است كه زن‌هاي شمالي به دليل كار در زمين به انواع و اقسام بيماري‌ها مبتلا مي‌شوند اما هيچ سهمي از آن زمين نمي‌برند در صورتي كه خداوند نيز چنين چيزي نگفته است بلكه اين عرف وارد فرهنگ ما شده. ما در مجلس اين موضوع را با استفاده از پژوهشگران ديني و كارشناسان بررسي كرديم. همچنين مواردي مانند حضانت يا طلاق يا عرف‌هايي كه زن را محدود كرده همگي به صورت عرفي وارد شده. اكنون كه عصر ارتباطات و علم و دانش است ديگر معنا ندارد كه زن كتك بخورد يا از حق اجتماعي خودش محروم شود.»
از جمله مواردي كه مي‌توان در راستاي صحبت‌هاي جلودارزاده و بزرگداشت مقام مادر و تضادهاي شكل‌گرفته حول آنها به آن اشاره كرد، موضوع مساله حق تابعيت از طريق مادر است كه همچنان اجراي آن با اشكالاتي روبه‌رو است. مقام مادر در ايران در حالي پاس داشته مي‌شود و در لابه‌لاي صحبت مسوولان جاخوش مي‌كند كه چند روز پيش در گزارشي كه در «اعتماد» به چاپ رسيد، طيبه سياوشي در مورد طرح «اعطاي تابعيت به فرزندان حاصل از ازدواج زنان ايراني با مردان غيرايراني» توضيح داده است كه با وجود گذشت شش ماه از ابلاغ اين طرح توسط رييس‌جمهور، نه تنها اين لايحه به اجرا درنيامده است، بلكه روند قبلي نيز متوقف شده و صدور اوراق هويتي نيز بلاتكليف مانده است. وزارت كشور، وزارت امور خارجه، وزارت اطلاعات و سازمان اطلاعات سپاه دستگاه‌هايي هستند كه اين لايحه به آنها ابلاغ شده است، متولي اجراي اين لايحه نيز سازمان ثبت احوال كشور است كه ذيل وزارت كشور بايد طي اين چند ماه اولين قدم‌ها را براي اعطاي شناسنامه به اين فرزندان برمي‌داشت، با اين حال تاكنون حتي يك شناسنامه ذيل اين لايحه صادر نشده است.
روز مادر را همه گرامي مي‌دارند، از كاربران فضاي مجازي و شهروندان معمولي گرفته تا مقام‌هاي مسوول و نهادها و سازمان‌هاي مختلف. اين روز اما شايد بهانه خوبي باشد براي پرسيدن اين سوال كه نشان «مقام والاي مادران» كه در سخنراني‌ها و مراسم هر ساله تكرار مي‌شود را در كدام بخش از قوانين و مقررات كشور مي‌توان گرفت؟