تركيه براي انتقام از سوريه، پناه‌جويان خارجي را سپر بلا مي‌كند
جنگ نيابتي با مرزبانان اروپا
شهاب شهسواري
جنگ در استان ادلب سوريه ميان نيروهاي ارتش سوريه و ارتش تركيه ابعاد تازه‌اي پيدا كرده است. صبح يكشنبه برخي منابع محلي از هدف قرار گرفتن يك جنگنده ارتش سوريه بر فراز استان ادلب خبر دادند. ساعتي بعد سانا، خبرگزاري رسمي دولت سوريه خبر داد كه دو جنگنده نيروي هوايي ارتش سوريه بر فراز ادلب هدف حمله «نيروهاي تروريستي تركيه» قرار گرفته‌اند، اما توانسته‌اند با موفقيت به پايگاه‌هاي خود بازگردند. به نوشته اين خبرگزاري يك پهپاد تركيه بر فراز ادلب، توسط پدافند هوايي ارتش سوريه سرنگون شده است. درگيري‌ها در ادلب در شرايطي ادامه پيدا مي‌كند كه يك مركز مشاوره نظامي ايران در سوريه، به‌شدت به تركيه هشدار داده است كه حملات خود را به نيروهاي مقاومت و مستشاران ايراني متوقف كند. ايران، روسيه و سوريه، تاكيد كرده‌اند كه تا پاكسازي كامل ادلب از تروريست‌ها به عمليات خود ادامه مي‌دهند، همزمان تركيه هم هشدار داده است در صورتي كه ارتش سوريه از خاك خود عقب‌نشيني نكند، عمليات تهاجمي خود را در سراسر سوريه افزايش مي‌دهد. همزمان خبرنگاران رسانه‌هاي روسيه در خاك تركيه هدف حمله افراد ناشناس قرار گرفتند و توسط پليس بازداشت شدند. تركيه بعد از باز كردن مرزهايش براي عبور پناه‌جويان به سمت اروپا، در حال صادر كردن بحران ادلب به سراسر جهان است. رجب طيب اردوغان، تاكنون به درخواست طرف‌هاي ديگر توافق كاهش تنش در استان ادلب، يعني ايران و روسيه، براي پايان دادن عمليات در اين استان پاسخي نداده و از ناتو، اروپا و امريكا خواسته است كه به او در عمليات نظامي‌اش در سوريه كمك كنند. به نوشته رسانه‌ها، اقدام به اعزام پناه‌جويان به مرزهاي اتحاديه اروپا، اهرم فشاري از سوي تركيه است تا اروپايي‌ها را وادار به حمايت از او در جنگ كند. اردوغان كه قرار است آخر هفته جاري با ولاديمير پوتين، رييس‌جمهور روسيه در مسكو ديدار كند، روز يكشنبه در تماسي تلفني با امانوئل مكرون، رييس‌جمهور فرانسه در مورد اوضاع ادلب و مساله پناه‌جويان رايزني كرد. مكرون بعد از اين تماس تلفني بلافاصله با ولاديمير پوتين، رييس‌جمهور روسيه تماس گرفت.
باز كردن دريچه‌هاي سد پناه‌جويان
هزاران پناه‌جو از كشورهاي مختلف جهان در مرزهاي تركيه و يونان، دنبال موقعيتي هستند تا وارد اروپا شوند. رجب طيب اردوغان، رييس‌جمهور تركيه هشدار داده بود اگر كشورهاي اروپايي به آنكارا در جنگ ادلب كمك نكنند، سه ميليون و 700 هزار پناه‌جويي را كه در كشور خود نگه داشته است، روانه اين كشورها مي‌كند. از روز پنجشنبه، حجم بزرگي از پناه‌جويان سوري و ديگر كشورها به‌‍ويژه افغانستان، به مرزهاي تركيه و يونان هجوم آورده‌اند. به گفته سازمان بين‌المللي مهاجرت ملل متحد، تاكنون بيش از 13 هزار پناهنده در مرزهاي تركيه و يونان تجمع كرده‌اند. دفتر نخست‌وزيري يونان حركت پناه‌جويان به سمت مرز يونان را يك اقدام «سازمان يافته عمومي و غيرقانوني» توصيف كرده است. سليمان سويلو، وزير كشور تركيه صبح يكشنبه اعلام كرد كه تاكنون 76 هزار پناه‌جو خاك تركيه را به مقصد اروپا ترك كرده‌اند. درحالي كه بخش عمده‌اي از پناه‌جويان در مرزهاي زميني بلغارستان و يونان تجمع كرده‌اند، تعدادي از آنها دل به دريا زده‌اند تا به نزديك‌ترين جزاير يونان در آب‌‌هاي درياي اژه برسند.در طول روز يكشنبه نزديك به 500 پناه‌جو از طريق دريا خود را به جزاير يوناني نزديك خاك تركيه رساندند. جزيره لس‌بوس كه به دليل وضعيت خطرناك اردوگاه‌هاي نگهداري از پناه‌جويان و درگيري‌هاي اخير ميان پناه‌جويان و نيروهاي امنيتي يونان در صدر اخبار مهاجرت به اروپا قرار داشت، روز يكشنبه 7 قايق با
300 مهمان تازه بر عرشه آنها در سواحل خود ديد كه با قايق‌هاي بادي خود را از خاك تركيه به لس‌بوس رسانده بودند. چهار قايق ديگر در جزيره ساموس با 140 سرنشين و دو قايق در جزيره چيوس با حدود 80 سرنشين پهلو گرفتند.
در مرزهاي زميني اما هنوز عبور و مرور پناه‌جويان ممكن نشده است، در شرايطي كه مرزبانان تركيه بدون مزاحمت اجازه مي‌دهند تا پناه‌جويان وارد پشت مرزهاي يونان بروند، اما پليس يونان تلاش مي‌كند تا جلوي ورود آنها را به خاك خود بگيرد، بسياري از اين پناه‌جويان اكنون در منطقه حائلي بين تركيه و يونان، گير كرده‌اند. معاون وزير دفاع يونان، اعلام كرده است كه روز يكشنبه دست‌كم 9600 تلاش براي عبور غيرقانوني از مرز يونان اتفاق افتاده است. براساس گزارش رسانه‌ها، پليس يونان با استفاده از گاز اشك‌آور و باتوم، در حال متفرق كردن پناه‌جوياني است كه با تجمع در نوار مرزي، قصد ورود به اين كشور را دارند. آژانس مرزباني اتحاديه اروپا، فرانتكس، روز يكشنبه اعلام كرد كه به دليل هجوم پناه‌جويان از خاك تركيه به سمت يونان، اعلام وضعيت «هشدار شديد» كرده است و تعداد نيروهاي خود را در مرز يونان و تركيه افزايش مي‌دهد. اتحاديه اروپا معتقد است كه تركيه بايد به توافق‌هاي پيشين با اروپا براي نگهداري از پناه‌جويان به‌ازاي دريافت كمك‌هاي مالي پايبند باشد. اتحاديه اروپا وعده داده است كه سالانه
6 ميليارد دلار براي كمك به نگهداري از پناه‌جوياني كه در خاك تركيه پناهنده شده‌اند به اين كشور بدهد، در صورتي كه تركيه آنها را در خاك خود نگه دارد و از ورود آنها به اتحاديه اروپا جلوگيري كند.
حمله به رسانه‌هاي روسي در تركيه
همزمان با رويدادهاي خشونت‌بار در مرزهاي تركيه با اتحاديه اروپا و جنگ در استان ادلب، تعدادي از روزنامه‌نگاران همكار رسانه‌هاي روسي در آنكارا و استانبول، بازداشت و هدف حمله قرار گرفتند. به نوشته اسپوتنيك، ماهر بوزتپ، سردبير دفتر اسپوتنيك در استانبول، توسط نيروهاي امنيتي تركيه بازداشت شده است و دفتر اين خبرگزاري در استانبول، توسط نيروهاي امنيتي بازرسي شد. به نوشته اسپوتنيك، بازرسي از دفتر اين خبرگزاري با حكم بازرسي صادر شده از سوي دادستان استانبول انجام شده است. ساعاتي پيش از اين بازداشت، خانه سه خبرنگار خبرگزاري اسپوتنيك، هدف حمله جمعيت خشمگين قرار گرفت. به نوشته رسانه‌هاي روسي، مهاجمان به خانه اين خبرنگاران شعار مي‌دادند: «تركيه مال ترك‌هاست» و «جاسوس روسي.» مهاجمان پيش از حضور پليس در محل زندگي اين سه خبرنگار، از محل گريخته‌اند، اما بعد از حضور اين سه خبرنگار براي ثبت شكايت در پاسگاه پليس، ديگر امكان تماس با آنها وجود ندارد و بيم آن مي‌رود كه بازداشت شده باشند.