معاشران گره از زلف يار باز كنيد

موزه‌ها داراي وجوه كاركردي متعدد و متنوع در اجتماع هستند. به تعداد موزه‌ها، سرفصل، هدف، نقش و عملكرد تعريف شده است. متوليان هر موزه پيش از شكل‌گيري و برنامه‌ريزي چگونگي و نحوه نمايش آثار و محتواي خود به هدف اصلي مي‌انديشند و هر كار و اتفاقي پس از اين در راستاي هدف اصلي است. رجوع به تعريف كلي موزه كه از سوي شوراي بين‌المللي ايكوم منتشر مي‌شود (اگرچه مرتبا تكميل و اصلاح مي‌شود) همواره موكد اين موضوع است كه موزه نهادي است در خدمت جامعه. اينكه در هر برهه و شرايط اجتماعي موزه‌ها چگونه در خدمت خواهند بود و چه نقشي ايفا مي‌كنند، برگشت به سرفصل اصلي و اوليه تاسيس هر موزه است. جهان در سال دوهزار و بيست با واقعه‌اي روبه‌رو شد كه به لحاظ شدت و فراگيري در رده هولناك‌ترين و پيچيده‌ترين معضلات بشري است. ويروس كوويد 19 نشان داد بشريت تا چه اندازه مستعد غافلگيري است. پيشرفت‌هاي درماني هنوز نويدبخش مهار و پيشگيري از اين مهلكه نيستند. واقعيت اين است كه سمت و سوي تلاش‌ها در جهت كم كردن آسيب‌ها است و نه كنترل كامل. مسلما ما بايد ياد بگيريم زين پس با اين شرايط يا موارد مشابهي كه قطعا در آينده گريبان‌گير ما مي‌شود چگونه زندگي كنيم. بازگشت به آخرين تعريف و شعار موزه‌ها بيانگر اين موضوع است كه موزه‌ها بايد بتوانند در هر شرايطي به ايفاي نقش اجتماعي خود بپردازند. در زمان شروع فراگيري بيماري، موزه‌ها با قطع پذيرش حضوري بازديدكنندگان موكد شدند بر پيام فاصله‌گذاري اجتماعي و نه تنها در جايگاه خود از قابليت بالقوه تبديل شدن به عامل سرايت، جلوگيري كردند، بلكه با طراحي شعارهايي مانند موزه‌ها را در خانه ببينيم و تهيه برنامه‌هاي قابل انتشار در فضاي مجازي عملا به مساله فاصله‌گذاري اجتماعي كمك كردند. در تمام مدت عدم پذيرش بازديدكننده كارشناسان موزه‌داري با همكاري بنيادهاي علمي در تدارك پروتكل و ايجاد امكانات فعاليت مجدد بودند. از تاريخ چهارم خرداد نود و نه و با فرمان رييس‌جمهور موزه‌ها تحت شرايط تدوين شده و با شرايط خاص و محدود اقدام به پذيرش بازديد كنندگان كردند. نكته قابل ذكر در اين مورد اين است كه موزه‌ها در بهترين شرايط هيچگاه به درآمدي كه جوابگوي نيازهاي كامل آنها باشد نمي‌رسيدند. پس در پس بازگشايي موزه‌ها  نبايد  متصور انگيزه‌هاي مالي بود. بخش دوم جديدترين تعريف موزه كه توسط ايكوم ارايه شده مي‌گويد: موزه‌ها به دنبال انتفاع نيستند. آنها مكان‌هايي مشاركتي و شفافند كه با همكاري فعال با جوامع مختلف به جمع آوري، حفظ، پژوهش، تفسير، نمايش و بهبود ادراك دريافتي از جهان هستي با هدف سهم داشتن در كرامت انساني، عدالت اجتماعي، برابري جهاني و سعادت دنيوي مي‌پردازند. بر اين اساس با وجود سختي شرايط و الزام رعايت شديد پروتكل تهيه شده و هزينه‌هاي مرتبط با آن، چگونه مي‌توان بازگشايي موزه‌ها را موجه دانست؟ پاسخ اين سوال بر مي‌گردد به همان رسالت اصلي تمام موزه‌ها. تدوين و رعايت دقيق قوانين جديد بازديد علاوه بر دستاوردهاي گذشته حامل پيام نحوه رويارويي ما با اين بيماري و در شرايط فعلي است. در حقيقت موزه‌ها در فرامتن خود اقدام به آموزش و انتقال پيام به صورت غير مستقيم مي‌كنند. نحوه برخورد و پذيرش و نوع فاصله‌گذاري در موزه‌ها و اتخاذ شيوه‌هاي خلاقانه در ارايه اطلاعات، خود الگويي كارآمد براي ساير اركان اجتماع است.