توفيق و 8 دهه طنزپردازي
ماشاالله خطير
درگذشت حسن توفيق در بعدازظهر روز يكشنبه ۱۱ خرداد، سبب آن شد تا ضمن انعكاس گسترده خبر در رسانه‌هاي فارسي‌زبان، زمينه‌اي فراهم شود تا زندگي و كارنامه فرهنگي اين كاريكاتوريست و طنزپرداز پيشكسوت مورد بازخواني قرار گيرد.
توفيق كه نود و پنجمين سال زندگي خود را مي‌گذراند، چند روز قبل از درگذشتش به دليل كهولت سن كه آثار آن در كماشتهايي و وخامت حال جسمي نمايان بود در بيمارستان آسيا تهران بستري شد و حدود ساعت 3 بعدازظهر روز يكشنبه قلبش براي هميشه از حركت باز ايستاد و از دنيا رفت.
حسن توفيق ۱۱ اسفند ۱۳۰۴ به دنيا آمد. او حدود 3 دهه مدير مسوول مجله معروف توفيق بود و برادر بزرگ حسين و عباس توفيق. دوره مدير مسوولي او در مجله توفيق، طولاني بود و 29 سال ادامه داشت. سال‌هايي كه كه دوره سوم انتشار مجله را دربر مي‌گيرد. مرري بر زندگي او ما را به خاندان حسين‌خان توفيق مي‌رساند. كسي كه به سال 1301 مجله توفيق را پايه گذاشت. حسن، حسين و عباس از نوادگان دختري حسين‌خان توفيق بودند. حسن دوره دبستان تا پايان متوسطه را در مدرسه دارالفنون گذراند. سپس راهي دانشگاه تهران شد تا حقوق قضايي بخواند و پس از فارغ‌التحصيلي از رشته حقوق دانشگاه تهران، كارمند وزارت دارايي شد و مدتي در دانشگاه ملي درس خواند.
حسن توفيق از سال 1322 رسما به جمع طنزپردازان مجله توفيق پيوست و از آنجايي كه علاوه بر طنزپردازي، توان مديريت تحريريه را هم داشت بعدا سردبيري مجله را با همكاري برادرانش برعهده گرفت. بيشتر كاريكاتورهايي كه در دوره‌هاي دوم و سوم مجله توفيق متنتشر شده، كار حسن توفيق است. خودش از آموخته‌هايش از محضر كاريكاتوريست معروف، روح‌الله داوري گفته و اينكه در ابتداي كار از راهنمايي‌هاي او بسار بهره برده است.
از ديگر فرازهاي كارنامه فرهنگي حسن توفيق اين است كه او براي اولين بار به مساله آموزش كاريكاتور در ايران پرداخت. مجله توفيق در تير ماه ١٣۵٠ توقيف شد و اگرچه حسن و برادرانش همه سعي خود را مصروف فراهم شدن زمينه انتشار مجدد مجله كردند اما اين امكان فراهم نشد. قرار است پيكر حسن توفيق امروز سه‌شنبه در قطعه نام‌آوران بهشت زهرا به خاك سپرده مي‌شود.