دودكشي جديد
ايرج تقي پور
حدود شش هزاره پيش وقتي سومري‌ها دودكش را اختراع كردند به نظر مي‌رسيد زندگي يكپارچه خانواده‌هاي قبيله‌اي كه شب‌ها دور يك آتش حلقه مي‌زدند با اين اختراع جديد و رفتن آتش به اتاق‌هاي جداگانه دستخوش افتراق شده و خانواده‌ها را از هم خواهد پاشيد. اين اتفاق نيفتاد، چراكه ذات انسان در هر حال همگرايي و زندگي اجتماعي را راه بقاي خود مي‌دانست. اختراعات و تغييرات بعدي هم همين‌طور بود و نتوانست بشر را از زندگي اجتماعي دور كند. اختراع چرخ، گاري، خودرو و ... همه به خدمت زندگي اجتماعي انسان درآمدند. امروز با پديده جديدي روبه‌رو هستيم كه به نظر مي‌رسد محصول دست بشر از نوع اشاره شده در بالا نباشد، ولي همان عملكرد را دارد و به مراتب مهيب‌تر از ساير محصولات بشري قصد تفرق بين آحاد بشر را دارد. ويروسي كوچك كه هنوز در زنده بودن آن ترديد هست و با وجود آلوده كردن همه جوامع انساني، وزن كل جمعيت آن در ميان ما تا به امروز به اندازه يك قاشق غذاخوري هم نيست؛ همه ظرف مدت كمتر از يك‌سال. همين سرعت انتشار است كه ما را دچار سردرگمي كرده. حتما ظرف ماه‌هاي آينده راهي براي مقابله يا كنترل اين پديده جديد پيدا خواهد شد. چه آن را واكنش طبيعت غيرتمند در برابر خودخواهي‌ها و كامجويي‌هاي لجام‌گسيخته بشر امروز بدانيم و چه محصول آزمايشگاه‌هاي ضد بشري. در هر حال بشر با غلبه بر آن به ذات خود باز خواهد گشت. روابط اجتماعي، اجتماعات انساني و حضور دسته‌جمعي چه در مناسك ديني و چه ساير آيين‌هاي اجتماعي دوباره روح ما را صيقل خواهد داد. سينما، اختراعي كه كمي بيش از يك قرن از اختراع آن مي‌گذرد علاوه بر اينكه همواره توانسته كسان بيشتري را به دنبال جادوي خود به سالن‌هاي تاريك بكشاند و اختراعات و فناوري‌هاي جديد نمايش خانگي نتوانسته بازارش را كساد كند...
بلكه در مفهوم عام آن (تصوير متحرك) حتي دارد مي‌رود كه سريع‌تر از ابداع زبان و اختراع خط جاي خود را در ارتباط بين‌الاذهاني بشر باز كند.
اميدواريم كه با يك همت جمعي بر اين پديده همه‌گير جديد نيز به سرعت غلبه كرده و مسحور نمايش زندگي در اجتماعات بزرگ‌تر و بزرگ‌تر باشيم و مانع از موج‌ها و خيزهاي مجدد اين موجود تك‌ياخته‌اي شويم كه براي بقا نيازمند بدن ما و غفلت ما از اصول زندگي جمعي است.
سينما تعطيل نخواهد شد، حتي اگر امروز روز جشن ويروس كرونا باشد. آسيب‌هايش التيام خواهد يافت، همان‌طور كه زخم‌هاي‌مان التيام مي‌يابند. همه بايد كمك كنيم كه حتي وقفه‌هاي كوتاه نيز اتفاق نيفتد. انگار يك وسيله كوچك ديگر مي‌تواند كمك‌مان كند: ماسك صورت و استفاده از آن در اجتماعات.