عراق؛ آبستن حوادث
حسن دانايي‌فر
عراق در دوره گذار قرار دارد. يكي از ويژگي‌هاي دوره گذار اين است كه حوادث پيش‌بيني نشده و غيرقابل تصوري در آن رخ مي‌دهد. عراق در سه سال گذشته سه دوره سخت را پشت‌سر گذاشته است؛ ورود به دوره پساداعش پس از پيروزي نيروهاي مسلح عراق و حشدالشعبي بر داعش، دوره اعتراضات به دولت پيشين و دوره شكل‌گيري دولت جديد. اين تحولات در شرايطي رخ مي‌دهند كه به دليل كرونا و سقوط شديد قيمت و تقاضاي نفت خام در بازارهاي جهاني، شرايط اقتصادي و مالي عراق به‌شدت دچار مشكل شده است. همزمان پيرامون عراق هم تحولات و دگرگوني‌هايي در حال شكل‌گيري است، از شمال در مرز با تركيه تا غرب در مرز با سوريه و همچنين رفتارهاي خصمانه امريكا عليه ايران در شرق و تنش در خليج‌فارس عراق را محاصره كرده است. در مركز اين مجموعه تحولات علاوه بر دوره گذار سياسي در داخل عراق را آبستن حوادث بسياري كرده است.
از موشك‌پراكني‌هاي امريكا و راكت‌ها و ترورهاي سياسي، همه نشانه‌هايي از حوادث دوران گذار در عراق هستند. قطعا چنين اتفاقاتي از سوي هيچ‌يك از طرفين پذيرفته شده نيست. جمهوري اسلامي ايران ترور را در هر شكل آن محكوم مي‌كند، به ويژه خبرنگاران و نخبگان رسانه‌اي و دانشگاهي كه سعي مي‌كنند واقعيت‌هاي جامعه عراق را به گوش هموطنان و جامعه بين‌الملل برسانند، قربانيان اصلي تروريسم كور هستند و چنين اقداماتي عليه آنان به هر شكلي محكوم و منزجركننده است. اتهام‌زني‌هايي كه با سوءاستفاده از اين واقعه دردناك عليه ايران آغاز شد، غيرقابل پيش‌بيني نبود. از جريان رسانه‌اي كه توسط دشمنان جمهوري اسلامي ايران اداره مي‌شود و هدفي جز دامن زدن به ايران‌هراسي در منطقه و جهان ندارد، انتظار ديگري نمي‌رفت. آنها تلاش مي‌كنند كه هر رويداد منفي را در منطقه به نوعي به ايران منتسب كنند.
به اعتقاد من اين ظلم مضاعفي است كه به جمهوري اسلامي ايران و مردم مظلوم ايران وارد مي‌شود كه هم قرباني تروريسم از انحا مختلف آن چه تروريسم داعشي، چه تروريسم اقتصادي و چه تروريسم دولتي باشند و هم توسط رسانه‌هاي معلوم‌الحال به اقدامات اينچنيني متهم شوند. دولت و ملت ايران، اميدوارند كه حادثه‌اي مشابه ترور هشام الهاشمي، كارشناس برجسته امور گروه‌هاي افراط‌گرا در بغداد تكرار نشود و شرايطي فراهم شود كه ديگر عراق شاهد حوادث اينچنيني نباشد. اميدوارم آنچه پس از اين حادثه دردناك در عراق رخ مي‌دهد، چرخه‌اي از خشونت و انتقام نباشد. همان‌گونه كه در ابتداي مطلب اشاره كردم، عراق همزمان با تحولات دروني و پيراموني‌اش در مرحله گذار تاريخي مهمي قرار گرفته است. اما به‌‌رغم دردناك بودن حوادثي همچون ترور و جان باختن افراد بي‌گناه، الزاما نبايد تصور كرد كه عراق اين دوره گذار را به سلامت پشت سر نخواهد گذاشت و به ثبات و امنيت نمي‌رسد. دوره گذار معمولا آبستن است، گروه‌ها و افرادي بي‌گناه و ناعادلانه قرباني مي‌شوند. همين دو هفته پيش شاهد بوديم كه يك نهاد امنيتي عراق در اقدامي شتاب‌زده براساس گزارش‌هايي عجولانه، اقداماتي انجام داد كه تصور شكاف ميان نيروهاي مسلح عراق و دولت اين كشور را پديد آورد. ديديم كه بلافاصله دولت بغداد تلاش كرد چه به لحاظ حقوقي و چه به لحاظ اجتماعي و رواني، بعد از اقدام يك نهاد ضدتروريستي در بازداشت چند عضو حشدالشعبي، شرايط را به قبل باز گرداند و آثار اين اقدام عجولانه را پاك كند. همان‌طور كه ترور هشام الهاشمي، حادثه‌اي زاييده شرايط گذار بود كه متاسفانه به قرباني شدن اين كارشناس عراقي منجر شد، اقدام به بازداشت نيروهاي حشدالشعبي هم حادثه‌اي ناشي از دوران گذار بود كه خوشبختانه با تدبير دولت حل شد. اين اميد وجود دارد كه مردم و دولت عراق بتوانند با عبور از اين شرايط سخت به يك شرايط پايدار جديد برسند.
مصطفي الكاظمي، نخست‌وزير محترم عراق تلاش خواهد كرد كه وضعيت در عراق به سمت آرامش پيش برود و دولت عراق در مسير صحيحي گام بردارد. الكاظمي تاكنون نشان داده است كه از توان مديريت سياسي و امنيتي برخوردار است. من فكر مي‌كنم الكاظمي با سابقه شغلي‌اش به‌ويژه توانايي‌هايش در بخش افكار عمومي و رسانه‌ها تلاش خواهد كرد كه كارهاي دولت و نيروهاي سياسي و اجتماعي عراق، با شكلي از توازن، تعادل و هماهنگي پيش برود. در مجموع با وجود اتفاقات اخير در عراق، من به آينده نزديك در اين كشور، خوش‌بين و اميدوارم.