جناح راست بدون نگراني از رقيب، به سوي انتخابات رياست‌جمهوري پيش مي‌رود
بحران راهبري و پديده خطرناك تمايل به مشاركت اندك
مهدي چمران، فعال سياسي اصولگرا و نايب رييس شوراي ائتلاف نيروهاي انقلاب در انتخابات مجلس به تازگي در گفت‌وگويي در خصوص زمان‌بندي برگزاري انتخابات دروني شوراي ائتلاف به ايلنا گفته كه «براي اين مساله زمان‌بندي داريم اما اكنون به‌طور دقيق به ياد ندارم، روند برگزاري مجامع شهري خيلي زود و حتي شايد تا يك ماه آينده آغاز شود و آنها فعلا كارهاي تشكيلاتي را در هر شهر انجام دهند، تا در گام بعدي به سمت برگزاري مجامع استاني حركت كنيم و سپس برگزاري مجمع مركزي انجام شود كه به نظر مي‌رسد برگزاري آن بعد از نوروز سال ۱۴۰۰ اتفاق خواهد افتاد.»
اين اظهارات نشان مي‌دهد كه روند گام به گام انتخاباتي اصولگرايان كه خود را برنده قطعي ميدان رقابت انتخابات رياست‌جمهوري سال آينده مي‌دانند، در جريان است. آنها هراسي از ردصلاحيت ندارند يا به عبارتي قريب به اتفاق گزينه‌هاي‌شان همواره تاييد صلاحيت شده‌اند و از سويي اغلب اوقات حوزه‌هاي راي‌گيري خلوت‌تر و صندوق‌هاي راي خالي‌تر به سودشان تمام شده است.
از همين‌رو اصولگرايان به نسبت اصلاح‌طلبان كه از يك‌سو دغدغه بدنه اجتماعي دارند، از يك‌سو دغدغه ردصلاحيت و از سويي دغدغه كلان‌تري به نام «اصلاحات»، با خيالي آسوده‌تر جلسات انتخاباتي را پيش مي‌برند، برنامه‌ريزي مي‌كنند و آن‌طور كه به نظر مي‌رسد فروردين‌ماه سال آينده يعني دو ماهي مانده تا انتخابات از كانديداهاي‌شان رونمايي خواهند كرد.
هرچند سياست‌ورزي به سبك اصولگرايي در جمهوري اسلامي ايران با فراغ بال و دستي گشاده‌تر همراه است، اما هرچه كه همه المان‌ها و پارامترها بر وفق مراد هم باشد، يك گزاره تقريبا دو دهه‌اي مي‌شود كه گريبان‌گير جناح راست شده است. «رهبري»، «ليدر»، «فصل‌الخطاب» يا خيمه‌اي كه همه طيف‌هاي متشتت اصولگرايي را دور هم جمع كند و محصول فكري‌اش يك خروجي مشخص باشد، ضعف بزرگ اصولگرايان است كه همواره در رقابت با اصلاح‌طلبان رخ‌نمايي كرده و هر بار اصلاح‌طلبان از عرصه انتخابات دور مانده‌اند، كمتر ديده شده است.
اصولگرايان پس از دوران اصلاحات ديگر رنگ وفاق نديده‌اند. بارها تشكيلاتي ايجاد كرده و از يك تشكيلات انتخاباتي به تشكيلاتي ديگر كوچ كرده‌اند. از محوريت جامعتين و جبهه متحد اصولگرايان بگير تا جمنا و جبهه نيروهاي انقلاب و شوراي ائتلاف هر كدام در دوره‌اي سر برآورده‌اند اما آنقدر نحله‌هاي فكري اين جريان متكثر بوده و آنقدر در روش با يكديگر اختلاف‌نظر دارند كه بعد از اينكه در انتخابات سال ۷۶ روي ناطق‌نوري به اتفاق نظر رسيدند، هرگز نتوانستند با يك كانديداي واحد وارد ميدان شوند و هميشه كسي بوده كه راضي به كناره‌گيري نشده است. اين وضعيت با ظهور و بروز جريان‌هاي تندرو اصولگرا همچون پايداري‌ها يا جريان نواصولگرايي يا اصولگراياني كه خوانش متفاوتي از سنتي‌هاي اين جريان دارند، حادتر هم شده است. امروز هيچ شخصيت مرضي‌الطرفيني وجود ندارد كه بتواند همه اصولگرايان را بر سر يك سفره بنشاند.
از همين‌رو شايد علي صوفي، وزير دولت اصلاحات در مصاحبه اخيرش با خبرگزاري برنا به درستي به اين مساله بي‌سر و بي‌راهبري اشاره كرده و حتي گفته كه اصولگرايان آرزو دارند، فرمانده‌اي چون خاتمي داشته باشند. او در اين گفت‌وگو تشريح كرده: جريان رقيب از تاثيرگذاري خاتمي در انتخابات عاصي شده‌اند؛ در واقع همه انسجامي كه بين اصلاح‌طلبان وجود دارد، حاصل محوريت خاتمي است. يعني اگر اين محوريت بين اصلاح‌طلبان وجود نداشت ما هم مانند اصولگرايان مي‌شديم. اصولگرايان به حال اصلاح‌طلبان غبطه مي‌خورند؛ بسيار عجيب است. از عقلاي اصولگرايان شنيده‌ام كه به بنده مي‌گفتند: «خوش به حال شما كه خاتمي داريد اما ما فردي مانند خاتمي نداريم، به همين دليل نمي‌توانيم به انسجام برسيم.»
اين مساله مهم سال‌هاي زيادي با محوريت جامعه روحانيت مبارز و البته جامعه مدرسين حوزه علميه قم كه روحانيون تاثيرگذاري در جريان اصولگرايي عضوي از آنها بودند، ميسر مي‌شد اما اصولگرايان جديد‌الورود بارها به انحاي مختلف گفته‌اند كه ديگر به دنبال رهبر نيستند. با اين حال محمدتقي رهبر، عضو جامعه روحانيت مبارز در گفت‌وگو با ايسنا اخيرا گفته «جامعه روحانيت مبارز در فكر اين است كه يك همدلي تمام و كمال ميان اصولگرايان به وجود بيايد.» جامعه روحانيت مبارز در يك‌سال گذشته پيگير توسعه تشكيلاتي بوده و در استان‌ها و شهرهاي مختلف مشغول عضوگيري است.
با اين حال همان‌طور كه گفته شد اصولگرايان در انتخابات ۱۴۰۰ گويي روي اسب برنده شرط بسته باشند، مطمئن هستند كه اگر اوضاع به همين منوال پيش رود و مشاركت در انتخابات پايين باشد، مي‌توانند تجربه انتخابات اسفندماه ۹۸ با مشاركت تاريخي 42 درصد را تكرار كنند. بنابراين در اين مسير نيز گام برمي‌دارند، مسيري كه به گفته محمد هاشمي، عضو اسبق مجمع تشخيص مصلحت نظام و برادر آيت‌الله هاشمي‌رفسنجاني «پديده‌اي نوظهور در تاريخ انقلاب» است. او در گفت‌وگويي كه با پايگاه خبري-تحليلي نامه‌نيوز داشت، توضيح داده «اينكه در شرايط كنوني برخي خلاف انديشه‌هاي امام مي‌خواهند شرايط را طوري رقم بزنند كه مردم در انتخابات شركت نكنند، پديده‌اي نوظهور است و هيچ‌گاه چنين رويكردي در تاريخ انقلاب سابقه نداشته كه البته به ظريب نفوذ آن گروه‌ها و طيف‌ها در جامعه بازمي‌گردد. گروه‌هايي كه مي‌دانند نزد مردم مقبوليت ندارند، مي‌خواهند با مشاركت پايين مردم خود پيروز انتخابات شوند كه نگاه و تصميمي بسيار خطرناك و نادرست است.» او همچنين توصيه كرده كه در عبور از اين نگاه لازم است در تاييد صلاحيت‌ها عدالت رعايت شده و همه گروه‌ها فرصت شركت در انتخابات را پيدا كنند نه اينكه عده‌اي ناشناس تاييد صلاحيت شوند. هاشمي همچنين پيشنهاد داده به دليل شيوع كرونا انتخابات را در چند روز برگزار كنند كه مردم به خاطر ترس از كرونا قيد راي دادن را نزنند.