يك خبر، سه چهره/ آيا فعاليتهاي مردمي در شبكههاي اجتماعي به كمك محيط زيست ميآيند؟
اراده جمعي براي كمك موثر است
مهدي فرقاني٭
حل معضلات محيط زيست به اراده مردم نياز دارد. بايد، احساس مسووليت درميان مردم ارتقا پيدا كند. بايد در زمينه مشكلاتي كه براي محيط زيست پيش ميآيد هر كسي خودش را مسوول بداند. اين احساس مسووليتپذيري را نميتوان از سطوح بالا به پايين انتقال داد، يعني نميتوان هميشه از دولت و مسوولان انتظار داشت براي جذب همياري مردم براي حل آسيبهاي محيط زيست راهكار ارايه كنند. شايد بهتر باشد سازمانهاي مردم نهاد به صورت خودجوش وارد عمل شوند. سازمانهايي كه ميتوانند در تبادل درست اطلاعات به يكديگر و ايجاد روحيه جمعي و مسووليتپذيري نقش سازندهاي در اين زمينه ايفا كنند. اين قبيل فعاليتها در شبكههاي اجتماعي بهگونهاي است كه اگر مردم از زبان يكديگر بشنوند آن را بيشتر درك خواهند كرد و قطعا كمك بيشتري ميكنند. بنابراين ميتوان از همين روحيه اثرپذيري مردم از يكديگر در شبكههاي اجتماعي استفاده كرد كه اراده جمعي را جهت حل معضلات زيست محيطي تقويت كرد. گروههاي حرفهاي در اين سازمانهاي مردم نهاد وجود دارند كه از روشهاي مناسب از همت مردم در اين زمينه بهره ميگيرند، ميتوان اين گروهها را تقويت كرد.
٭استاد دانشگاه و كارشناس رسانه
بايد نااميدي را از بين برد
حسين آخاني٭
شبكههاي اجتماعي از پتانسيل بالايي نسبت به اطلاعرساني به مردم برخوردارند. اين پتانسيل در واكنش به آسيبهاي محيط زيستي به روشني ديده ميشود. بخش زيادي از كاربران شبكههاي اجتماعي نسبت به آسيبهاي محيط زيستي نگران هستند و اين نگراني را به وسيله پست و عكس در رسانههايي كه در اختيار دارند انتقال ميدهند. گاه انتقال اين نگرانيها تاثيرمثبت و گاهي تاثيرمنفي بر روحيه مردم دارد. بايد در نظر داشت، اين نوع نگرانيها را ميتوان به يك خواست عمومي تبديل كرد و آنها را مديريت سازندهاي كرد. انتظار ميرود، مسوولان در زمينه اطلاعرساني به مردم با شيوهاي درست وارد عمل شوند و ازهمراهي و مشاركت مردم جهت حل معضلات محيط زيست استفاده كنند. بيترديد، مردمي كه خود با اين مشكلات درگير هستند در جهت حل آن نيز ميتوانند اثر گذار باشند. از سوي ديگر، اگر اطلاعرساني مسوولان در زمينه بحرانهاي محيط زيست با شيوهاي درست صورت نگيرد، تاثيرمنفي آن را ميتوان احساس كرد، مردم را دچار سردرگمي ميكند و در بدنه جامعه نگراني افزايش مييابد. مجموع اين نگرانيها روحيه اجتماعي را پايين ميآورد. اين نگراني باعث ميشود مردم در ارايه راهكارهاي جدي در حل مشكلات محيط زيست احساس نا اميدي كنند، اين نااميدي را در فعاليتهاي اينترنتي آنها به خوبي ميتوان درك كرد. روش مناسبي كه ميتواند در استفاده از روحيه مردم در شبكههاي اجتماعي در احياي محيط زيست استفاده كرد از بين بردن احساس نااميدي در اجتماع است. اجتماعي كه نا اميد از بهبود آسيبهاي محيط زيستي در كشوراست و فكر ميكند مسوولان راهكاري براي حل آن ندارند. بيترديد اگر كارشناسان محيط زيست در اين زمينه وارد عمل شوند ميتوانند راهكارهاي مناسبي در اختيار مردم قرار دهند و همياري مردم را درحل معضلات محيط زيستي جذب كنند. بايد در نظر داشت كمكهاي مردمي در حل اين بحران بينهايت اثر خواهد داشت. فعالان محيط زيست در شبكههاي اجتماعي تلاشهاي سازندهاي انجام ميدهند كه اين را در ايجاد اراده جمعي براي حل مشكلات زيست محيطي نبايد ناديده گرفت.
٭استاد زيستشناسي دانشگاه تهران
به آموزشهاي جدي نيازمنديم
گيتي اعتماد٭
شبكههاي اجتماعي در اختيار يك گروه خاص قرار دارد. فعاليت عامه مردم در شبكههاي اجتماعي نسبت به سطوح بالاتر كمتر است. بنابراين نميتوان انتظار داشت از طريق شبكههاي اجتماعي به مردم آموزش داد كه در زمينه بحرانهاي محيط زيستي كمكرسان باشند و در اين زمينه از آنها مشاركت خواست.
همياري مردم در اين زمينه نياز به آموزشهاي جديتري دارد. به نوعي ميتوان مردم را از روشهاي همهگيرتري آگاه كرد كه در بحران كمآبي قرار داريم و شست و شوي اتومبيل با شيلنگ آب كار درستي نيست يا جدا كردن زبالههاي خشك و تر در منزل كمك بزرگي به بازيافت ميكند. موارد زيادي از اين دست وجود دارد، مواردي كه اگر آموزش درستي روي آن صورت گيرد ميتواند اراده مردم را در حل مشكلات محيط زيست تقويت كند.
٭ جامعه شناس