پايان سبكي تحمل‌ناپذير هستي

گروه هنر و ادبيات

لابه‌لاي مرگ‌‌هاي پياپي نويسندگان و هنرمندان در ايران، به يك‌باره نام نويسنده مهم و شهير چك نيز به رفتگان اين روزهاي هنر و ادبيات افزوده شد. ميلان كوندرا، نويسنده رمان‌هاي مهمي مانند «سبكي تحمل‌ناپذير هستي» (در ايران «بار هستي»، «وصيت خيانت ‌شده»، «آهستگي»، «جاودانگي»، «هويت» و...) در ۹۴ سالگي در پاريس درگذشت. او كه اول آوريل 1929 در چكسلواكي به دنيا آمده بود، 48 سال پيش از چكسلواكي كمونيستي به فرانسه مهاجرت كرد. او در زمره منتقدان تهاجم سال ۱۹۶۸ شوروي به چكسلواكي بود. انتقادي كه مطالعه آثارش به خوبي آن را نشان مي‌هد. از همان اولين رمان يعني «شوخي» كه اعتراض و انتقاد آشكاري به سلطه كمونيستي دارد.  او در خانواده‌اي متوسط و البته اهل فرهنگ و هنر در شهر برنو چكسلواكي به دنيا آمد. پدرش نوازنده پيانو بود و در دهه 50 ميلادي رييس آكادمي موسيقي برنو بود. نشانه‌هاي موسيقي را به عنوان هنري كه كوندرا از كودكي با آن محشور بوده، مي‌توان در آثار مختلفش ديد. او مانند بسياري از نويسندگان مهمي كه با شعر آغاز كردند، از نوجواني شعر نوشت. در دانشگاه كارلف (دانشگاه چارلز) پراگ ادبيات و زيبايي‌شناسي خواند و بعد به دانشكده فيلم رفت. گرچه عضو حزب كمونيست چكسلواكي بود، اما به دليل انتقادهايش در سال 1950 از حزب اخراج شد و تا شش سال اجازه فعاليت دوباره در حزب را نيافت.او در نخستين مجموعه شعر خود به نام «انسان، بوستان پهناور» آشكارا به قدرت حاكم تاخت.  او در سال ۱۹۶۰ گزيده اشعار گيوم آپولينر و تحليلي از آنها را چاپ كرد و در همين سال آموزش ادبيات در دانشكده سينما به عهده او گذاشته شد. نخستين نمايشنامه او با نام مالكان كليدها كه به دوران ترس و خشونت هنگام استيلاي آلمان مي‌پرداخت يك‌سال بعد به چاپ رسيد. كوندرا در سال‌هاي ۱۹۵۸ تا ۱۹۶۸ ده داستان با نام «عشق‌هاي خنده‌دار» نوشت كه در آنها به رابطه فرد با اجتماع توجه شده و مضمون بسياري از رمان‌هاي آينده‌اش طرح مي‌شوند.

«ميلان كوندرا، زندگي يك نويسنده» عنوان زندگينامه او به قلم ژان دومينيك بري‌ير است كه 4 سال پيش زماني كه كوندرا 90 سال داشت در پاريس منتشر شد.  گروه هنر و ادبيات «اعتماد» به زودي صفحه‌اي براي او منتشر خواهد كرد.