صداثر صد هنرمند به ٦٥٠ ميليون تومان رسيد
٢٣ سال تلاش براي توسعه اقتصاد هنر
آزاده جعفريان /«در هشت روز نخست برپايي صداثر بيست و سوم، ٨٥ نقاشي و مجسمه در مجموع به قيمت ٦٥٠ ميليون تومان به فروش رسيده است كه اين خود يك ركورد براي اين رويداد محسوب ميشود.»
اينها را «ليلي گلستان» به «اعتماد» ميگويد. خب البته كه هر سال برگزاري اين حراج با اتفاقات مهمي روبهروست، اما اين ركوردشكني در سال جاري اتفاق مهمي به شمار ميآيد.
بنا بر همين خبر، گرانترين اثر بهفروش رسيده در اين رويداد همچنان از آن تابلويي از زندهياد بهمن محصص است كه ١٨٠ ميليون تومان فروخته شده است. پيش از اين اما عنوان گرانترين اثر فروش رفته مربوط به روز افتتاح بود كه تابلوي نقاشي زندهياد فريده لاشايي ٢٥ ميليون تومان خريداري شد.
از منظري ديگر، در رقابتي ناگفته ميان هنرمندان و تعداد آثاري كه از هر يك به فروش ميرسد، يك جوان هنرمند كه قيمت آثارش بهطور ميانگين دو تا سه ميليون تومان است در صدر ايستاده است: «شمسالدين غازي» با فروش هفت نقاشي و مجسمه؛ پيش از اين او در كنار آرمان يعقوبپور و مصطفي دره باغي سه اثر فروخته بود.
اين ركوردها با توجه به فروش خوب صداثر، بهطور روزانه در حال تغيير است.
خريداران چه كساني هستند؟
نكته بسيار استراتژيك صد اثر و راز ماندگارياش نه در ميزان فروش بلكه در انبوه ديداركننده از آن است؛ ليلي گلستان ميگويد اكثريت خريداران صد اثر را نميشناسد و حتي اين دوره با اعلام اين آمار كه ٩٠ درصد خريداران براي نخستينبار است كه اثر هنري ميخرند، پيغامي خوش و اميدبخش به جامعه هنري داده است؛ فرآيند خريدارسازي يكي از بنياديترين كاركردهاي گالريهاست كه به حق گالري گلستان در اين سالها با اتخاذ سياستهاي راهبردي تشويقي موفقيتهاي چشمگيري در اين باب از خود بروز داده است؛ راهكارهايي مانند عرضه آثار با قيمت ٢٠٠ و ٣٠٠ هزار تومان كه حالا ديگر طيفي وسيع از طبقه متوسط توان پرداخت آن را دارند يا ارايه آثاري كه مردم عادي هم در شكل و مضمون آن را درك كنند، حالا جواب داده و توانسته اقشاري كه ميلي به خريد اثرهنري نداشتند، به حضور در اين مسير تشويق شوند؛ كم نيستند كساني كه با همين فرآيند تبديل به مجموعهدار هم شدهاند. اين رفتار هدفمند را ليلي گلستان در سمت سخنگوي هفت نگاه تبيين كرده بود، آن سال كه خواهان تقويت شعار «هر خانه ايراني يك اثر هنري» شده بود؛ اين مهم تنها زماني محقق ميشود كه به شمار سلايق مردمي اثر هنري با گرايشهاي فرمي و محتوايي وجود داشته باشد و مردم آن كاري را كه دوست دارند، در دسترس خريد ببينند.
سهرابها هست!
پيش از اين عادت كرده بوديم نقاشي هاي سهراب سپهري را نيامده به فروش رفته تلقي كنيم، لذا شايد جالب باشد كه بدانيد دو تابلوي سهراب عرضه شده در صداثر همچنان به ديوار است؛ شايد رقمهاي بالاي آثار اين نقاش و شاعر نوستالژيك سبب شده طيف بزرگي از اقشار جامعه، از كنارش گذشته و دل به خريد آثار جوانترها بسپارند؛ اما نميتوان كتمان كرد كه حضور اين دو سهراب يكي از جذابيتهاي ديدار از اين نمايشگاه محسوب مي شود؛ يك نقاشي از سري كمتر ديده شده او به قيمت ٢٥٠ ميليون تومان كه گرانترين اثر اين دوره هم محسوب ميشود و يك طراحي زيبا كه در فضايي بيتكلف و رها چنان كه رسم سهراب بود، يك گلدان گل را ترسيم كرده است به قيمت ٢٥ ميليون تومان.
نقاش «آب را گل نكنيم» هرچند منتظر بخت خود است اما زمينهساز حضور بسياران ميشود و برخي توريستوار ميروند تا آثار او را تماشا كنند كه حالا ديگر كمتر در دسترس است.
يك مرداد و يك رويداد
هنرهاي تجسمي ايران از خلأ برگزاري مستمر رويدادهاي بزرگ و سراسري در رنج است؛ هم رويدادهايي كه كلي برگزيده و برنده داشته باشد و هم رويداد نمايشگاهي كه مردم در سايه استمرارش عادت به برگزارياش كرده باشند؛ صد اثر صد هنرمند كه بهطور شفاف يك نمايشگاه با محوريت توسعه اقتصاد هنر است، طلسم اين خلأ را شكسته و عمرش اكنون از دو دهه نيز گذشته است؛ از خصوصيات بارز آن ارايه همزمان آثار جوان هاي زير ٢٠ سال در كنار مفاخر هنري كشور براي فروش است؛ اتفاقي كه هم ناگفته از جوشش پر انرژي جريان هنر در ايران پرده برميدارد هم به نسل نوين هنري ايران، انگيزه كار جديتر براي ديده شدن عطا ميكند؛ امسال نيز در ميان ١٧٨ اثر از ١٦٠ هنرمند همين اتفاق ميمون و مبارك رخ مي دهد و در كنار بزرگاني مانند زندهيادان سهراب سپهري، بهمن محصص، فريده لاشايي، محمود جوادي پور، فرامرز پيل آرام، رضا مافي، مش اسماعيل، ژازه تباتبايي... و نيز هنرمندان بزرگي مانند محمد احصايي، پروانه اعتمادي آثار هنرمندان جوان مانند عليرضا سعادتمند، گلناز قديري، حسين چراغچي هم در دسترس است كه از آمار آغاز اين متن هم پيداست برخيشان حائز فروشهاي جالب توجه هم ميشوند.
ديگر رويكرد قابل توجه اين رويداد، توجه به مجموعهداران به عنوان يكي از بنياديترين اعضاي خانواده تجسمي است، ابتكار جالب توجه اين رويداد اين است كه فرصت فروش و خريد مجدد به مجموعهداران عطا ميكنند؛ امسال از ١٧٨ اثر ۴۰ اثر به مجموعهداران تعلق دارد. آنها كارهايي را كه دوست نميدارند ميفروشند و دوباره از همين نمايشگاه كار ميخرند. يك خبر مهم ديگر نمايشگاه امسال عرضه ۴۰ اثر مجسمه است. اما اينها به كنار، قيافه به يادماندني صداثر است كه بدون اغراق از روي زمين تا سقف اثر هنري چيده شده است، انگار كه تمام ديوار را با رنگهاي فوقالعاده متنوع پوشاندهاند؛ بيراه نيست كه بيست و سومين صداثر، از اثر هنري تماشايي كم ندارد:
نمايشگاه تابستاني «صد اثر صد هنرمند» تا دومين روز شهريور هرروز ادامه دارد و از آنجا كه هر اثري بهفروش رود، اثر ديگري از همان هنرمند جايگزين ميشود، هر چند روز يك بار ميتوان نمايشگاهي تازه در آن ديد.
گالري گلستان در دروس، خيابان كماسايي پلاك ٣٤ واقع است.