هند از خطوط قرمز پاكستان عبور كرد؛ آسيا در آستانه فصل تازهاي از تنش قرار دارد
قمار نظامي در سايه زرادخانههاي هستهاي
بامداد چهارشنبه هند سرانجام بعد از تهديدهاي مكرر اعلام كرد عملياتي موسوم به «حملات دقيق» را در خاك پاكستان و كشمير تحت كنترل پاكستان انجام داده آنهم پس از آنكه اسلامآباد را مسوول حمله مرگبار منطقه مورد مناقشه كشمير دانست؛ حملهاي كه ۲۶ كشته بر جاي گذاشت. طبق گفته سخنگوي ارتش پاكستان، در اين حملات موشكي هشت نفر از جمله يك كودك كشته و ۳۵ نفر ديگر زخمي شدهاند. دولت هند همزمان با آغاز حمله در بيانيهاي اعلام كرد كه در جريان اين حملات اهداف غيرنظامي مورد اصابت قرار نگرفتهاند. به گفته مقامات هندي اين عمليات صرفا زيرساختهاي تروريستي را هدف قرار داده كه در خاك پاكستان و كشمير تحت كنترل پاكستان قرار داشتهاند. دهلينو همچنين تاكيد كرد كه اقداماتش هدفمند، حسابشده و غيرتنشزا بوده و در انتخاب اهداف و شيوه اجراي عمليات، خويشتنداري چشمگيري به خرج داده است. ارتش هند نيز با انتشار ويديويي در پلتفرم ايكس (توييتر سابق) نوشت: عدالت اجرا شد! همزمان شهباز شريف، نخستوزير پاكستان اعلام كرد كه كشورش كاملا حق دارد به اين اقدام جنگطلبانه هند، پاسخي قاطع بدهد. شريف همچنين صبح چهارشنبه نشست كميته امنيت ملي را برگزار كرد. به گفته ارتش پاكستان، دستكم دو جنگنده نيروي هوايي هند توسط پاكستان سرنگون شدهاند. اين درحالي است كه يك مقام ارشد امنيتي كه نخواست نامش فاش شود به گاردين گفت كه نيروهاي پاكستاني در مجموع سه جنگنده هندي را ساقط كردهاند. دو كشور تاكنون چندينبار بر سر منطقه كشمير، كه مشتركا آن را دراختيار دارند اما هر يك مدعي مالكيت كامل آن است، وارد جنگ شدهاند. در عين حال دولت پاكستان هرگونه دخالت در اين حمله را رد كرده و هند نيز تاكنون شواهد چنداني براي اثبات ادعاهايش ارايه نكرده است. با اين حال، اندكي پس از اين حمله خونين، هند مجموعهاي از اقدامات تنبيهي عليه پاكستان را اعلام كرد؛ ازجمله تهديد به مختلكردن جريان يكي از سامانههاي رودخانهاي اصلي كه آب موردنياز پاكستان را تامين ميكند.
دو قدرت هستهاي روي نقطه جوش
به گزارش گاردين، تحولات هفتههاي اخير ميان دهلينو و اسلامآباد نقطه اوج جديدي در منازعه ديرينه ميان دو همسايه مجهز به سلاح هستهاي محسوب مي شود، چراكه پيشتر و قبل از وقوع درگيريهاي نظامي، دوطرف به اقدامات ديپلماتيك تلافيجويانه گستردهاي متوسل شدند؛ ازجمله لغو صدور رواديد براي شهروندان يكديگر. همچنين، نارندرا مودي، نخستوزير هند، روز سهشنبه هشدار داد كه جريان آبهاي هند به سمت كشورهاي همسايه ازجمله پاكستان متوقف خواهد شد. اين تهديد تنها چند روز پس از آن مطرح شد كه دهلينو يك معاهده كليدي آبي با اسلامآباد را به حالت تعليق درآورد. به گزارش نيويورك تايمز، هند مدتهاست پاكستان را به دامن زدن به خشونتهاي جداييطلبانه در كشمير متهم ميكند؛ منطقهاي خوشمنظره و داراي تنوع قومي در رشتهكوههاي هيماليا. سرنوشت كشمير در سال ۱۹۴۷، مشخص شد، زماني كه بريتانيا مستعمرهاش هند را به دو كشور تقسيم كرد، پاكستان با اكثريت مسلمان و هند با اكثريت هندو. اندكي پس از آن، حاكم هندو مذهب كشمير منطقهاي با اكثريت مسلمان را بخشي از قلمروي خود اعلام كرد درحالي كه پاكستان نيز همزمان براي تصرف اين منطقه خيز برداشت. امروز، هر دو كشور بخشهايي از كشمير را اداره ميكنند و هر دو كل اين منطقه را متعلق به خود ميدانند، درحالي كه مردم كشمير نقش چنداني در تعيين سرنوشت خود نداشته و ندارند. از زمان جنگ ۱۹۹۹ بين دو كشور بر سر كشمير و افزايش فعاليتهاي شورشيان جداييطلب، اين منطقه يكي از نظاميترين نقاط جهان باقي مانده است. از آن زمان تاكنون، بارها هند و پاكستان تا مرز جنگ پيش رفتهاند؛ ازجمله در سال ۲۰۱۹، زماني كه در جريان يك بمبگذاري در كشمير دستكم ۴۰ سرباز هندي كشته شدند.
رويارويي دريايي به گزينهاي جدي تبديل شده است
بلومبرگ اما با انتشار گزارشي آورده است كه هند به جز حمله نظامي گزينههاي زيادي براي واكنش وسيعتر بدون وارد شدن به درگيري تمامعيار دارد. هند ممكن است حمله سايبري به زيرساختهاي حياتي پاكستان انجام دهد يا نيروهاي ويژهاي را عليه سازمانهاي تروريستي كه در خاك پاكستان فعاليت ميكنند، به كار گيرد، اين همان اهرمي است كه در ۲۰۱۶ بدان متوسل شد؛ دهلينو همچنين قادر است حملات هوايي دقيق انجام دهد، دو گزينهاي كه در ۲۰۱۹ و همچنين در شب گذشته بدانها تكيه داد و حملات توپخانهاي در امتداد مرز كشمير را كليد زد. به ادعاي بلومبرگ به نظر ميرسد در حال حاضر استفاده از سلاحهاي هستهاي ازسوي هر دو طرف منتفي است، زيرا اين زرادخانهها همچنان امن و بازدارنده هستند. با اين همه گروهي از ناظران بر اين باورند كه ممكن است اين درگيريها به دريا سرايت كند، چراكه رهبران هر دو كشور ممكن است استفاده از نيروي دريايي را به عنوان يك گزينه كمخطرتر درنظر بگيرند. اين درحالي است كه درگيري نظامي در دريا نيز ميتواند به سرعت تشديد شود و دو كشور را به جنگي وسيعتر نزديك كند. نيروي دريايي هند بسيار توانمند است و اين كشور دو ناو هواپيمابر، دهها كشتي سطحي، ۱۶ زيردريايي تهاجمي و بيش از ۷۰ هزار ملوان دراختيار دارد. همچنين اين نيرو هواپيماهاي شناسايي
P-8 Poseidon را دراختيار دارد و علاوه بر آن، تعداد زيادي جنگنده، هواپيماي تهاجمي و بالگرد با قابليت عمليات بر فراز دريا را دراختيار خود قرار داده است. نيروي دريايي پاكستان اما كوچكتر است و تنها حدود ۳۰ هزار ملوان دارد و بيشتر بر عملياتهاي ساحلي متمركز است كه اين امر باتوجه به سواحل نسبتا كوتاه اين كشور مناسب است.