روح تاريخي يك ملت
جواد هاشمي
دكتر جواد طباطبايي (استاد فقيد انديشه سياسي ايران) استدلال مي‌كرد كه در يك جغرافياي تاريخي، مردمي براي چند هزار سال ساكن بوده‌اند كه پيش از تمام بحث‌هاي دوران مدرن براي ملت‌سازي، خود را ملت مي‌دانستند و كشور خود را ايران مي‌ناميدند، صدها سال قبل از آنكه دولت-ملت‌هاي اروپايي تاسيس شوند و براي دوران جديد، نام‌هايي تازه براي خود خلق كنند.
روز گذشته و با انتشار خبري از احتمال تصميم‌گيري رييس‌جمهوري امريكا براي اعلام يك نام جعلي عليه نام تاريخي خليج‌فارس، پيش از آنكه بحث‌هاي سياسي و رسانه‌اي پا بگيرند، صدايي از بخش‌هاي مختلف جامعه ايراني بلند شد كه ريشه در يك تاريخ چند هزار ساله از ايستادگي در مسير حفظ ميهن داشت.
تجربه تاريخي مواجهه ملت ايران با نيروهاي خارجي در طول تاريخ يك اصل اساسي و غير قابل كتمان را يادآوري مي‌كند. از جانشينان اسكندر در ايران كه سلسله سلوكيان را بنا كردند، جانشينان چنگيز مغول كه در ايران به ايلخانان مشهور شدند و حتي امپراتوري‌هاي عربي بني‌اميه و بني‌عباس كه در دوران اسلامي براي زمان‌هايي در ايران قدرت داشتند، همگي در پايان عصر خود براي تاريخ يك پيام واضح بر جاي گذاشتند: فرهنگ كهن ايراني نه شكست مي‌خورد و نه حذف مي‌شود، آنهايي كه به ايران مي‌آيند، در زمان رفتن چاره‌اي جز احترام به ايران و ايراني نخواهند داشت.
اين روند طولاني تاريخي در دوران جديد و معاصر نيز تداوم يافته، از تسخير ايران توسط متفقين و پس از آن تلاش استالين براي ماندن در خاك ايران و جداسازي سرزمين‌هاي شمالي گرفته تا دوران جنگ هشت ساله با عراق و آرزوهايي كه صدام با خود به گور برد، تماما نشان از آن دارد كه ايران تضعيف و تسخير و محدود مي‌شود اما تمام نمي‌شود، اما نمي‌ميرد.
اصرار بر نديدن اين واقعيت تاريخي يا از اشتباه محاسباتي بيرون مي‌آيد يا نشان از ضعف در تحليل واقعيت‌ها دارد. خليج‌فارس به عنوان يك آبراهه تاريخي در تمامي نقشه‌ها از دوران باستان تا امروز به همين نام شناخته شده و تا زماني كه اين ملت، در زمين حاضر است، نام ديگري به خود نخواهد ديد.
كشورهاي عربي منطقه كه بسياري از آنها در جغرافياي تحميلي پس از جنگ جهاني اول و در توافقي ميان انگلستان و فرانسه متولد شده‌اند، در سال‌هاي گذشته بعضا تلاش‌هايي براي ايجاد يك موج جهاني عليه نام خليج‌فارس را كليد زده‌اند و در رسانه‌ها و لابي‌هاي سياسي، منابع مالي فراواني خرج آن كرده‌اند اما هرگز به موفقيت حتي نزديك نيز نشده‌اند. امروز هم اگر دونالد ترامپ تحت تاثير پول و سرمايه كشورهاي عربي و براي خوش آمد آنها، قصد به تحريف تاريخ بزند، مرتكب يك اشتباه بزرگ تاريخي خواهد شد؛ اشتباهي نه سياسي كه هويتي.
ترامپ در بسياري از گفت‌وگوهاي تلويزيوني خود در دهه‌هاي گذشته و پيش از رسيدن به كاخ سفيد، بارها خليج‌فارس را با نام تاريخي آن ياد كرده و حالا تحت‌تاثير قراردادهاي اقتصادي، قصد تخريب يك گذشته واضح را دارد. روز گذشته صرف مطرح شدن يك شايعه كه مشخص نيست چه ميزان به حقيقت نزديك است، روح تاريخي يك ملت را احضار كرد، اگر بنا باشد اين مسير در واقعيت دنبال شود، وحدت ملت ايران براي حفظ ميراث باستاني خود، شايد نقطه عطفي جديد در اين منطقه خلق كند.