كتاب‌هايي در صفِ خواندن
مهدي دهقان منشادي
شايد ديوانگان كتاب و كتابخواني و كرمِ كتاب‌ها بدانند خريدن كتاب، خود لذتي است كه با خوانش كتاب برابري مي‌كند. آدم‌هايي كه اين توفيق برايشان حاصل شده تا بخشي از معناي زندگي را در كتاب و خلوت‌گزيني با آن تجربه كنند، مي‌دانند يكي از لذت‌هاي كوچك اما عميق زندگي لحظه كتابگردي و خريدن كتاب است. عاشقان كتاب معمولا كتاب‌هاي زيادي را در قفسه كتابخانه خود در صف طولاني خواندن نگه داشته‌اند اما با اين حال هر وقت زيادي سردماغ و قبراق باشند اوقات خود را با گشت و گذار در بازار مجازي يا حقيقي كتاب و خريدن چند جلد كتاب جديد، شيرين‌تر مي‌كنند و اگر هم حالشان خوب نباشد باز از گرمي كتاب مدد مي‌گيرند و خريد كتاب جديد و فرستادن آن در صف كتاب‌هايي كه بايد خوانده شوند حالشان را بهبود مي‌بخشد.
رويدادهايي مثل برگزاري نمايشگاه بين‌المللي كتاب تهران يا جشنواره‌هاي فروش با تخفيف، فرصتي را به وجود مي‌آورد تا مشتاقان كتاب به گشت و گذاري موقت دست يابند و از گذر كتابگردي و ديدن و خريدن كتاب‌هاي جديد كامياب شوند. دلربايي عنوان يا جلد كتاب و ورق زدن و ارزيابي اوليه از شكل و محتواي كتاب لحظات مطبوعي را براي يك كتابگرد عاشق به وجود مي‌آورد اما در ادامه و در لحظه تصميم‌گيري براي خريد، ترديدي ناگهاني بر ذهن كتابگرد سايه مي‌افكند؛ ترديدي كه حاصل از پچ‌پچه‌هاي كتاب‌هايي است كه در كتابخانه شخصي او در صف ايستاده و منتظرند تا بعد از گزينش خوانده شوند.
كتاب‌هاي منتظر در صف كتابخواني با اعتراض اعلام مي‌كنند كه ماه‌ها و سال‌هاست كه خريده شده‌اند و كسي به آنها توجهي نكرده است. عقل دور انديشِ اقتصاددان نيز با ديدن قيمت كتاب‌هاي جديد و محاسبه پول‌هاي خرج شده‌اي كه تاكنون بلااستفاده مانده‌اند مرتب تذكر مي‌دهد كه خريدهاي جديد بايد متوقف شود. در اين چالش و نزاع بين «عشق» براي خريد كتاب جديد و «عقل» براي انصراف از خريد آن، معمولا عشق غلبه مي‌كند و ذهن تصميم مي‌گيرد با تدبيرهايي منصفانه بتواند كتاب‌هاي در صف انتظار را راضي نمايد و اعتراضات را ساكت كند.
به مرور زمان و در جدال بين عقل و عشق كه در اغلب موارد بُرد با عشق است، مدام بر تعداد كتاب‌هاي در حال انتظار براي خواندن افزوده مي‌شود و عقل گهگاهي سر بر مي‌دارد و با محاسبه عمر محدود انساني و زمان براي خوانش كتاب‌هاي در صف انتظار، نگراني آشوب‌وار در دل عاشق كتاب مي‌اندازد و دل، حسرت‌وار زمزمه مي‌كند كه اي‌كاش آدمي را عمر نوح بودي. انتظارها معمولا پختگي را در پي دارند و نتيجه رسوب دانشِ حاصل از كتاب‌هاي انتظار كشيده در جان آدمي شايد اين اصل باشد كه آدمي بايد بيش از درازاي عمر به پهناي آن و لحظه حال خود توجه كند و لذت خريد عاشقانه كتاب و افزودن بر داشته‌هايي كه در صف طولاني خوانش قرار مي‌گيرند براي كساني كه تمام يا بخشي از معناي زندگي را در كتاب يافته‌اند، جزيي جدايي‌ناپذير از پهناي زندگي محسوب مي‌شود.