رييس پليس آگاهي تهران در گفت‌وگو با «اعتماد» از عوامل كاهش سرقت در جنگ ۱۲روزه ايران و اسراييل مي‌گويد
سارقان داخل تهران از ترس جانشان فرار كرده بودند
بهاره شبانكارئيان
توضيح «اعتماد»: روند پيگيري و مصاحبه در خصوص اين گزارش بنا به دلايلي حدود يك ماه به طول انجاميده؛ گزارش در مورد كاهش سرقت در زمان جنگ ايران و اسراييل است؛ با وجود اينكه خانه‌ها خالي از سكنه بوده و شهروندان، تهران را ترك كرده بودند، اما آمار سرقت كاهشي اعلام شده است.
بررسي‌ها از پرونده‌هاي پليس آگاهي تهران نشان مي‌دهد سارقان معمولا دنبال فرصت هستند تا اموال ارزشمند قربانيان را همچون موبايل، طلا و پول نقد سرقت كنند. اين فرصت‌ها اكثرا وقتي ايجاد مي‌شود كه قربانيان شرايطي را براي سارق يا سارقان فراهم مي‌كنند؛ يكي از اين شرايط زماني رخ مي‌دهد كه شهروندان خانه‌هاي خود را براي مدت طولاني ترك مي‌كنند؛ جنگ ۱۲روزه ايران و اسراييل يكي از اين فرصت‌ها بوده، اما با اين حال آمار سرقت‌ها نسبت به بازه زماني مشابه در سال گذشته ۲۵درصد كاهش پيدا كرده است. رييس پليس آگاهي تهران در مورد علل و عوامل كاهش سرقت در مدت زمان اين جنگ به «اعتماد» مي‌گويد: «عدم حضور مردم در سطح شهر، بسته بودن شهر از نظر ترددها و وجود ايست بازرسي‌هاي مختلف در ورودي و خروجي شهر و همچنين به‌كارگيري گشت‌هاي آشكار و پنهان باعث شده بود اكثر سارقان نتوانند به تهران مراجعه كنند؛ بخش قابل توجهي از سارقان براي ارتكاب سرقت از اطراف شهر يا استان‌هاي ديگر به تهران مي‌آيند. اگر اين سارقان ريسك مي‌كردند و به تهران مي‌آمدند، زمان بازگشت در ايست بازرسي‌ها با اموال مسروقه شناسايي و دستگير مي‌شدند و آنها اين ريسك را نكرده بودند. سارقاني كه داخل تهران بودند نيز از ترس جانشان شهر را ترك كرده بودند. از طرفي هم بسياري از شهروندان اموال باارزش خود مانند طلا، ارزهاي خارجي و… را همراه خود برده بودند؛ همين موارد باعث شده بود كه جرايم در بازه زماني ۱۲ روزه جنگ نسبت به مدت مشابه در سال قبل ۲۵ درصد كاهش پيدا كنند.»
بالاترين آمار سرقت مختص به سرقت لوازم و محتويات خودرو است
«علي ولي‌پور گودرزي» رييس پليس آگاهي تهران در مورد اين موضوع كه برخي معتقدند؛ چون ماموران نيروي انتظامي در مدت ۱۲ روزه جنگ ايران و اسراييل حق به كارگيري از سلاح را داشته‌اند، آمار سرقت كاهشي بوده، مي‌گويد: «اين تصور عامه است، اما پليس هميشه در چهارچوب قانون به‌كارگيري سلاح بدون تعارف و در صورت نياز از سلاح خود عليه سارقان و مخلان امنيت استفاده مي‌كند.»
رييس پليس آگاهي تهران در پاسخ به اينكه در حال حاضر بيشترين نوع سرقت در كشور چه نوع سرقت‌هايي است، مي‌گويد: «بيشترين نوع سرقت‌هايي كه رخ مي‌دهد از نوع سرقت‌هاي خرد است؛ سرقت لوازم و محتويات داخل خودرو بالاترين آمار سرقت را به خود اختصاص داده‌اند كه البته اين سرقت‌ها نيز روبه كاهش است. با اين حال از ابتداي امسال تاكنون آمار وقوع سرقت‌ها نسبت به بازه زماني مشابه در سال گذشته، ۲۰ درصد كاهشي بوده است. علت آن هم برخورد شديد و قاطع قضايي، عدم مرخصي به زندانيان سابقه‌دار و آموزش‌هايي كه مردم دريافت كرده‌اند. همچنين استفاده از تجهيزاتي همچون دزدگير و دوربين‌هاي مداربسته در كاهش آمار سرقت تاثيرگذار بوده است.»
گودرزي در پاسخ به اينكه چرا با وجود كاهش آمار سرقت باز هم فيلم‌هايي در شبكه‌هاي مجازي مبني بر سرقت‌هاي خشن و زورگيري منتشر مي‌شود، مي‌گويد: «به دليل وجود دوربين‌هاي مداربسته يا ثبت تصاوير توسط گوشي‌هاي همراه، وقتي سرقتي رخ مي‌دهد سريع فيلم آن در فضاي مجازي منتشر مي‌شود، اما اين به معناي افزايش وقوع سرقت‌هاي خشن نيست. انتشار اين تصاوير موجب مي‌شود مخاطبان احساس كنند سرقت‌ها افزايش پيدا كرده است. در حالي كه آمار سرقت‌ها نسبت به سال گذشته كاهش داشته است.»
برخي جيب‌بران مترو، بازارها و ايستگاه‌هاي بيآرتي زنان هستند
رييس پليس آگاهي تهران همچنين در مورد اينكه سارقان چه زماني از سلاح استفاده مي‌كنند، مي‌گويد: «سارقان در سرقت‌هايي كه نياز به روبه‌رويي با شاكي ندارند از سلاح سرد و گرم استفاده نمي‌كنند؛ سرقت لوازم خودرو، موتورسيكلت و همچنين سرقت از خانه‌ها نياز به سلاح گرم و سرد ندارد. چرا كه سارقان با شاكي مواجه نمي‌شوند، مگر در موارد استثنايي. تعداد بسيار كمي از سرقت‌ها با سلاح گرم رخ مي‌دهد، اما برخي از سرقت‌ها با سلاح سرد آن هم در خيابان اتفاق مي‌افتد. معمولا سارقان با توجه به شرايط و مقاومت سوژه از سلاح سرد استفاده مي‌كنند. بايد ديد هدف سارق يا سارقان در به كارگيري از سلاح سرد و گرم چيست.»
او در ادامه مي‌گويد: «معمولا سارقاني كه سابقه‌دار هستند به راحتي دست به سلاح نمي‌برند و سعي مي‌كنند بدون درگيري و ضرب و جرح سرقت كنند. اگر سارقان سابقه‌دار از سلاح استفاده كنند صرفا براي تهديد است، اما سارقان مبتدي براي گرفتن اموال سوژه امكان دارد به او آسيب بزنند. با اين حال اين موارد را نمي‌توان تفكيك كرد. به‌كارگيري از سلاح گرم و سرد توسط سارقان بستگي به ظرفيت جنايي آنها دارد. هرچه سارقان خشن‌تر باشند راحت‌تر از سلاح سرد و گرم استفاده مي‌كنند. گاهي نيز برخي از اين سارقان مشكلات روحي و رواني دارند يا مواد مخدر مصرف مي‌كنند؛ اين گروه از سارقان راحت‌تر از سلاح گرم و سرد استفاده مي‌كنند. با اين حال يك اصل اساسي وجود دارد؛ سارقاني كه در شرايط روحي مساعدي هستند معمولا تا زماني كه نياز صد درصد به سلاح نداشته باشند از سلاح گرم و سرد استفاده نمي‌كنند. به‌طور مثال وقتي سارق يا سارقان با اموال باارزش يك شهروند روبه رو مي‌شوند، ممكن است از سلاح استفاده كنند، اما چون اكثر سارقان مي‌دانند به كارگيري سلاح گرم و سرد مجازات آنها را تشديد مي‌كند، سعي مي‌كنند از سلاح استفاده نكنند.»
علي ولي‌پور‌گودرزي، رييس پليس آگاهي تهران همچنين در مورد حضور زنان و كودكان در ميان گروه سارقان، مي‌گويد: «حضور زنان و كودكان در گروه سارقان بستگي به نوع جرم دارد. زنان در جرايمي كه نياز به خشونت دارد، مشاركت نمي‌كنند. اگر زني در سرقت‌هاي مسلحانه حضور پيدا كند، صرفا مي‌خواهد نقش يك پوشش را ايفا كند؛ او فقط همراه سارقان است تا آن گروه به صورت يك خانواده يا زوج نمايش داده شود. زنان در برخي جرايم و سرقت‌هاي خشن كمتر وارد مي‌شوند. بعضي از سارقان زن سابقه‌دار در جرم جيب‌بري فعاليت مي‌كنند؛ برخي از سارقان جيب‌بر در مترو، ايستگاه‌هاي بيآرتي و بازارها زنان هستند. بيشتر سارقان بالاي ۱۸سال هستند و اگر زير ۱۸سال باشند تحت تاثير مشكلات اقتصادي، اغفال توسط سارقان بزرگسال و مسائل ديگر ممكن است وارد گروه سارقان شده باشند.»