نگاهي به كتاب «مخنويس پلاس»
مغز و پيچيدگي‌هايش
نگاهي به انسان و جهان با عينك عصب و ژن
در دنياي پرتلاطم دانش معاصر، جايي كه مرزهاي علوم انساني و تجربي روز به روز محو مي‌شود، كتاب‌هايي چون «مخنويس پلاس» نوشته سيدرضا ابوتراب، همچون پلي ميان پيچيدگي‌هاي مغز انسان و واقعيت‌هاي زيستي، خواننده را به سفري عميق دعوت مي‌كنند. اين اثر كه توسط نشر كرگدن به چاپ رسيده، نه تنها ادامه‌اي بر كتاب موفق «مخنويس» است، بلكه با گسترش افق‌هاي بحث، به بررسي جامع‌تري از انسان، جامعه، فرهنگ، تكامل و ژنتيك مي‌پردازد. ابوتراب، پزشك متخصص مغز و اعصاب، با قلم تيزبينانه‌اي كه از تجربيات باليني و دانش علمي‌اش سرچشمه مي‌گيرد، نگاهي نو به جهان انساني ارايه مي‌دهد؛ نگاهي كه از پشت عينك ژن و نورون، مسائل بنيادين زندگي را بازتاب مي‌دهد. اين كتاب، با فهرستي غني از فصل‌هاي متنوع -از «مقدمه‌اي بر جهان درون» تا «آينده انسان در آينه تكامل»- و محتوايي كه مستقيما بر پايه عناوين فهرست بنا شده، خواننده را به تامل در رازهاي پنهان وجود انساني وامي‌دارد. كتاب «مخنويس پلاس» با مقدمه‌اي آغاز مي‌شود كه نويسنده در آن، ديدگاه خود را به عنوان يك پزشك اعصاب، روشن مي‌سازد. سيدرضا ابوتراب تاكيد مي‌كند كه اين اثر، يادداشت‌هايي است از تجربيات باليني‌اش، نه يك رساله آكادميك خشك، بلكه روايتي زنده از بيماران و پديده‌هاي زيستي كه جهان انسان را شكل مي‌دهند. «مخنويس پلاس» اگرچه درباره پيجيدگی‌های انسان است، به دنبال جواب‌های ساده و آسان نيست و ادعای روشنفكری و همه چيزدانی ندارد. اين كتاب قلمبه سلمبه نيست؛ ساده و خجالتی است و برای فهميدنش به فوق ليسانس و دكترا احتياج نيست؛ فقط كافی است زبانتان فارسی باشد. «مخنويس پلاس» كتابی است ساده درباره پيچيدگی و البته عليه ساده انگاری. در آن چيزی درباره كوانتوم و پست مدرنيسم و مدارهای پيچيده مغز و نظريه‌های عجيب و غريب روشنفكرانه پيدا نمی‌شود. «مخنويس پلاس» درباره چيزهای معمولی است؛ چيزهايی معمولی كه همه فكر می‌كنند ساده‌اند، ولی نيستند؛ چيزهايی معمولی مثل عشق، غم، شادی، بچه‌داری، مادربزرگ بودن، اينترنت، گوشت خواری، شانس، خوشبختی، مهربانی، شرارت، ترس، مدرسه، تربيت، ايرانی بودن. «مخنويس پلاس» كتابی است كم‌ادعا و پر از «اما» و «اگر» و «شايد» و «ممكن» و «احتمالا»! در اين كتاب واژه‌هايي چون «قطعا» و «بايد» و «نبايد» و «ثابت شده» خيلی كم در آن پيدا می‌شود. با اينكه نويسنده «مخنويس پلاس» در مقام پزشك هر روز نسخه‌های زيادی برای آدم‌ها می‌پيچد، در كتابش نسخه آسان و شفابخشی برای مشكلات و پيچيدگی‌های آدم و عالم پيدا نمی‌شود. «مخنويس پلاس» از همه جنبه‌ها به موضوعات نگاه نمی‌كند، بلكه فقط از جنبه‌ای كه كم و بيش نويسنده با آن آشناست، يعنی زيست‌شناسی و عصب‌شناسی، به مسائل نگاه مي‌كند. «مخنويس پلاس» معجونی است خانگی و خودمانی دستپخت نويسنده‌اش كه فرمولش را از لابه‌لای كتاب‌هايی كه خوانده و آدم‌ها و بيماران زيادی كه ديده، كشف كرده و براساس ذائقه خود طبخ كرده است. اين كتاب از چهارده فصل تشكيل شده كه عناوين آنها به ترتيب عبارتند از:
قوم و خويش، درويشي و خرسندي، بخت و اقبال، عقل و جنون، عشق و هوس، حس هنر، فردوس و دوزخ، عالم و آدم، حيوانيت و انسانيت، قبل و بعد، مغز و كامپيوتر، خير و شر، چپ و راست، ايران و ايراني. «مخنويس پلاس» با زباني روان و مثال‌هاي واقعي، اثري است كه براي دانشجويان علوم زيستي، روانشناسان، جامعه‌شناسان و عموم علاقه‌مندان به دانش انساني، ضروري است. ابوتراب با اين كتاب، مرزهاي دانش را جابه‌جا مي‌كند و نشان مي‌دهد كه درك مغز و ژن، كليد فهم جهان است. اين اثر، نه تنها يك كتاب، بلكه دعوتي به بازانديشي در وجود انساني است. نويسنده اين كتاب پيش از كتاب «مخنويس» -كه آن هم توسط نشر كرگدن منتشر شده بود- شهرت كم‌نظيري در ميان كتابخوان‌ها و اهل فرهنگ يافت. «مخنويس پلاس» با عنوان فرعي «نگاهي به انسان و جهان با عينك عصب و ژن» نوشته رضا ابوتراب، به همت نشر كرگدن در 408 صفحه منتشر شده است.